İçişleri Bakanlığı'ndan Yeşilyurt Belediyesi'ndeki iddialara ilişkin soruşturma
İçişleri Bakanlığı, Malatya Yeşilyurt Belediyesinde hizmet pasaportu konusunda usulsüzlük yapıldığı iddialarına ilişkin başlatılan soruşma kapsamında, ilgili vali yardımcısı, nüfus ve vatandaşlık il müdürü ile 2 kamu görevlisinin görevden uzaklaştırıldığını bildirdi.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, son günlerde kamuoyuna, Malatya'nın Yeşilyurt ilçesinde belediyenin derneklerle çevre duyarlılığını geliştirme konulu ortak projeler yaparak kamu görevlisi olmayan kişilerin hizmet pasaportu almalarını sağladığı ve bu kapsamda yurt dışına gönderilenlerin bir kısmının yurda dönmediği iddialarının yansıdığı kaydedildi.
Hizmet pasaportlarının kimlere verileceğinin 5682 sayılı Pasaport Kanunu'nun 14/B maddesinde düzenlendiğine işaret edilen açıklamada, konunun ayrıntılarının ise Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün 9 Mart 2018'de yayımladığı "İkinci Nesil Pasaport Uygulama Talimatı"nın 25 ve 26'ncı maddelerinde açıklandığı ifade edildi.
26'ncı maddenin 6'ncı fıkrasının anımsatıldığı açıklamada, belediyelerin sivil toplum kuruluşlarıyla gerçekleştireceği iş birliği çerçevesinde kamu görevlisi olmayan kişiler için hizmet damgalı pasaport talebinde bulunabilmesi için sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği protokolü yapması, belediye meclisi kararı alması, alınan bu kararı mahalli mülki idare amirine onaylatması, belediye başkanı ya da yetki vereceği kişi tarafından imzalanmış hizmet damgalı pasaport talep formu ile valiliğe başvuruda bulunması gerektiği aktarıldı.
Suistimallerin önüne geçebilmek amacıyla genelge veya talimat yazıları hazırlandı
Bakanlık tarafından bu konuda oluşabilecek suistimallerin önüne geçebilmek ve hassasiyetlere dikkat çekmek amacıyla 2016, 2018 ve 2020 yıllarında olmak üzere birçok kez genelge veya talimat yazıları hazırlanarak valiliklere bildirildiği, valiliklerce de ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına gerekli duyuruların yapıldığı belirtilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
"Örneğin Bakanlığımızın 22 Haziran 2016 tarihli genelgesinde, resmi görevleri olmayan bazı kişilerin hizmet damgalı pasaport temin ederek yurt dışına gittikleri, sürekli kalabilmek için iltica talebinde bulundukları, bu durumun devletimizin itibarına gölge düşürebileceği belirtilerek belediyelerce kendi personeli olmayan kurum dışı kişilere yurt dışı görevlendirme yapılmasının ancak istisnai olarak uygulanması ve bu durumda valilik oluru alınması talimatı verilmiştir. Ayrıca 10 Aralık 2020 tarihli yazımızda son zamanlarda valiliklerden alınan geri bildirimlerden bazı belediyelerin kültürel etkinlikler adı altında ilgisiz kişileri belediye meclisi kararı alarak valilik oluru ile görevlendirdikleri, bu kişilerin yurt dışına çıkmaları halinde ülkemize geri dönmeyerek iltica talebinde bulunacakları yönünde bilgiler elde edildiğine vurgu yapılarak yurt dışı görevlendirmelerde suistimallerin önlenmesi amacıyla valiliklerce gerekli hassasiyetin gösterilmesi için talimat verilmiştir."
Gelinen aşamada birçok yerel yönetim tarafından bu konuda gerekli hassasiyet gösterilerek kendilerine yapılan taleplerin reddedildiği, şüpheli bazı taleplerin ise nüfus ve vatandaşlık müdürlüklerince önlenebildiği ifade edilen açıklamada, aynı şekilde kötü niyetli bazı girişimlerin de emniyet birimlerinin çalışmalarıyla engellenerek konunun adli makamlara intikal ettirildiği ve Ankara Emniyet Müdürlüğünün "kültür turu" gerekçesiyle yurt dışına insan çıkarılmasını sağlayanlara yönelik 4 Mart 2020'de gerçekleştirdiği operasyonun buna örnek olduğu kaydedildi.
"Mülkiye müfettişi görevlendirilerek soruşturma başlatılmıştır"
Açıklamada, Malatya Yeşilyurt Belediyesinde yaşanan olaya ilişkin şu bilgilere yer verildi:
"Belediye ile bir dernek arasında düzenlenen protokol uyarınca, çevre duyarlılığını geliştirme konulu proje kapsamında, hizmet damgalı pasaport alarak yurt dışına giden bazı kişilerin yurda dönmediğine dair iddialar, Malatya Valiliğince Bakanlığımıza intikal ettirilmiştir. Bakanlığımızın 12 Mart 2021 tarihli onayıyla mülkiye müfettişi görevlendirilerek soruşturma başlatılmıştır. Elde edilen bilgi ve bulgularda, Yeşilyurt Belediyesi görevlilerinin iş birliği projeleriyle ilgili meclis kararı alınması, pasaport alacak kişilerin belirlenmesi, pasaport başvurularının alınması ve ilgili makamlara iletilmesi; Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün söz konusu belediyenin talebinin alınıp incelenmesi ve Nüfus Müdürlüğüne iletilmesi; Nüfus Müdürlüğünün hizmet pasaportlarının hazırlanması; vali yardımcısının ise vali uhdesinde olan onay işlemini kendisinin gerçekleştirmesi sebebiyle sorumluluklarının bulunduğu değerlendirilmiştir"
Bu sorumluluklar çerçevesinde başlatılan soruşturmanın tüm yönleriyle devam ettiği vurgulanan açıklamada, "Soruşturmada bu aşamada sorumlulukları bulunduğu değerlendirilen ilgili vali yardımcısı ile nüfus ve vatandaşlık il müdürü Bakanlığımızca; 2 kamu görevlisi de valiliklerce olmak üzere 4 personel görevden uzaklaştırılmıştır." denildi.
Açıklamada, soruşturma sonucu İçişleri Bakanı tarafından Belediye Başkanı ve diğer belediye görevlileri hakkında, vali tarafından da vali yardımcısı ve diğer kamu görevlileri hakkında 4483 sayılı Kanun uyarınca karar verileceği, ayrıca devlet memuru olan görevliler hakkında disiplin yönünden de işlem tesis edildiği bildirildi.
Uygulama geçici olarak durduruldu
Son günlerde benzer şekilde gündeme gelen diğer yerel yönetimler hakkında da inceleme ve soruşturma çalışmalarının devam ettiği kaydedilen açıklamada, "Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün 16 Nisan 2021 tarihli yazısıyla suistimallerin önlenmesi amacıyla, tedbirleri artırıcı yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar mahalli idarelerce yurt dışına görevlendirilen kamu personeli olmayan kişilere hizmet damgalı pasaport düzenlenmesi uygulaması geçici olarak durdurulmuştur" bilgisi paylaşıldı.