Hem Fransız hem Müslüman olabilmek mümkün mü?

Fransa Cumhurbaşkanı Macron, ülkenin Mulhouse kentinde faaliyet gösteren dernek yöneticileriyle görüştü, basın açıklaması düzenlendi.

Macron, laiklik ilkesi uyarınca kamusal alanda yürütülen tartışmalara değindi, "Ülkede laiklik konusunda sorun yaşanmadığını" öne sürdü.

"Bizim düşmanımız ayrılıkçı fikirler, Fransa Cumhuriyetini terk etmek isteyenler ve yasalara uymayanlar. Bir din adına Fransa Cumhuriyeti ile bağın koparılmak istenmesi kabul edilemez. Bununla mücadele edilmesi gerekiyor." diyen Macron, İslam'ı hedef alan bir planı olmadığını dile getirdi.

Fransa'da laiklik konusunda bir sorun yaşanıp yaşanmadığı meselesi ise Cumhurbaşkanı Macron'ın ifade ettiği kadar pürüzsüz olmayabilir.

• Fransız tipi laikliğe göre, kamusal alanda peçe takılması yasak. Ayrıca "hijyen kuralları öne sürülerek", devletin işlettiği havuzların haşema ile kullanılmasına da izin verilmiyor. Bu uygulamayı eleştiren Müslüman kadınlar söz konusu uygulama ile kendilerinin bu aktiviteden uzak tutulmaya çalışıldıklarını ileri sürüyor.
• Fransız tipi laikliğin özellikle Müslüman kadınları hedef aldığı da herkesin kabul ettiği bir gerçek.
• Bütün bu uygulamaların ise belli hak ve özgürlükleri ihlal ettiği oldukça açık.

Hem Fransız hem Müslüman olunabilir mi?

Macron, "Biz özellikle okullarda ve camilerdeki yabancıların müdahaleleri ile mücadele etmeliyiz." değerlendirmesinde bulundu.

Macron'un ifadeleri istemsiz bir şekilde süregelen bir çelişkiye de işaret etti: Fransız Cumhurbaşkanı, "Toplumun bir kısmı İslam adına yeni siyasi proje geliştirmek istiyor." dedikten bir müddet sonra, "sorunun Müslüman Fransızlar olmadığını" söyledi.

Bu da "Hem Fransız hem Müslüman olabilmek mümkün mü" sorusunu yeniden gündeme getirdi. Teoride mümkün gibi görünse de Fransızların milliyetçilik anlayışı ve "İslam'ın Avrupa kültürü ile bağdaşmadığı" söylemi bu ihtimali Müslüman Fransızlar için oldukça zor hale getiriyor.

Macron, imamların da Fransa'da yetişmesi ve Fransızca bilmeleri gerektiğini belirtti. Fransız Cumhurbaşkanı'nın gündeme getirdiği düzenleme fikir olarak pek de yeni değil. Daha önce bazı Avrupa ülkeleri de kendi imamlarını yetiştirme yönünde açıklamalar yapmıştı. Macron'un "imam endişesi" de İslam'a indirgemeci bir anlayışla bakan bir düzenleme olarak tarihe yazıldı.

Bir tuhaf Fransız milliyetçiliği

Macron, "Fransa'da yaşayan Türkler benim gözümde Fransızlar. Onların Fransız olmalarını istiyorum. Onların Fransızların sahip olduğu haklara sahip olmasını istiyorum ancak Fransızlar gibi aynı yasalara tabiler. Türkiye'nin yasaları burada geçerli olamaz." değerlendirmesinde bulundu.

• Vatandaşlarının birden fazla pasaportu olması, Fransız tipi milliyetçilik için büyük gerginlik oluşturuyor. Fransız milliyetçiliği, ülkenin "kültürel birliğini" öngörüyor. Yani bir kişinin hem Fransız hem Türk vatandaşı olması, o kişinin Fransız devletine olan sadakatinin ciddi ölçüde sorgulanmasına yol açabiliyor.