Hamas ile İsrail arasında ateşkes sağlanabilecek mi?

Hamas ile İsrail arasında 7 Ekim'den bu yana şiddetli çatışmalar devam ediyor. İsrail ise 271 gündür Gazze'ye yoğun saldırılarını sürdürüyor. İsrail şu ana kadar Gazze'de 38 bin 11 Filistinliyi katletti,87 bin 445 Filistinli ise saldırılarda yaralandı.

Peki 9 aydır devam eden çatışmalara ve İsrail'in saldırılarına bir son verilip taraflar arasında ateşkes anlaşması sağlanabilecek mi?

Taraflar son dönemde ateşkes ve esir takası konularında arabulucular vasıtasıyla iletişim halinde. Ancak şu ana kadar bu görüşmelerden bir netice çıkmadı.

Hamas'ın ateşkes anlaşmasından beklentileri

Hamas, Gazze’de ateşkesin sağlanması için 'Filistin halkının çıkarlarının düşünülmesi, İsrail'in Gazze'ye yönelik devam eden saldırılarının tamamen durdurulması ve İsrail'in Gazze Şeridi'nin tamamından çekilmesi gerektiğini' belirtmişti.

4 Temmuz'da Hamas ateşkes müzakereleri hakkında , Katar ve Mısır gibi arabulucularla görüştüğünü belirtti. Hamas'ın ateşkes görüşmesine dair son gelişmelerle alakalı Türk yetkililerle de görüştüğü belirtildi.

Hamas konuya dair yaptığı açıklamada, "Savaşı durdurmak ve Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmek amacıyla arabulucularla bazı fikir alışverişinde bulunduk" ifadelerini kullandı. Hamas, taleplerinde esnek olduğunu belirterek, İsrail'in ise kendilerini 'kandırmaya ve kaçmaya çalıştığını' aktardı.

Hamas'ın ABD Başkanı Joe Biden'ın duyurduğu ateşkes teklifine dair yanıtının arabulucular vasıtasıyla İsrail'e iletildiği bildirildi.

İsrail'in ateşkese dair görüşleri ne?

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ateşkesin sağlanması için Hamas'ın bitirilmesi gerektiğini savunuyor.

Başbakanlık Ofisi'nden daha önce yapılan açıklamada, Netanyahu'nun, 'Hamas'ın askeri ve idari gücünün yok edilmesi, tüm rehinelerin serbest bırakılması ve Gazze'nin artık İsrail için bir tehdit oluşturmamasının sağlanması' yönünde hedefleri olduğunu duyurmuştu.

Açıklamada ayrıca, İsrail'in kalıcı bir ateşkes yürürlüğe girmeden önce söz konusu şartların sağlanmasında ısrar etmeyi sürdüreceği ifade edilmişti. İsrail, bu şartlar sağlanmadan önce kalıcı bir ateşkesi kabul edecekleri fikri umutsuz bir girişim olarak görüyor.

Netanyahu güvenlik kabinesiyle Hamas'ın teklifini görüşecek

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, bugün akşam saatlerinde Hamas'ın ateşkes anlaşmasına dair tekliflerini güvenlik kabinesiyle masaya yatıracak.

Diğer taraftan Netanyahu'nun bir müzakere heyetini ateşkes-esir anlaşması için Kahire'de gerçekleşecek görüşmelere göndermeyi kabul ettiği bildirildi.

ABD'nin açıkladığı ateşkes önerisi

İsrail tarafından sunduğu belirtilen ilk kez ABD Başkanı Joe Biden'ın açıkladığı 3 aşamalı yeni ateşkes taslağının ilk kademesi 6 haftadan oluşuyor. Bu süreçte ise İsrail askerlerinin Gazze'deki yerleşim yerlerinden tamamen geri çekilmesi öngörülüyor.

Ayrıca bu aşamada Hamas'ın elindeki rehinelerin, öncelikle yaşlılar ve kadınlar olmak üzere bir kısmının bırakılması, buna mukabil İsrail hapishanelerinde tutulan Filistinlilerin bir bölümünün salıverilmesi ve Gazze'ye insani yardımların günlük 600 tır seviyesine çıkarılması da taslakta bulunuyor.

İlk aşama, yerlerinden edilen Gazzelilerin yaşadıkları bölgelere güvenli şekilde geri dönebilmelerini de içeriyor.

Bu 45 günlük ilk kademede İsrail ile Hamas arasında ikinci aşamaya geçiş için çatışmaların kalıcı şekilde sonlandırılması amacıyla müzakere sürecinin de yürütülmesi planlanıyor.

İsrail yönetiminde özellikle aşırı radikal üyelerin, defalarca kalıcı ateşkese sıcak bakmadığını açıklamaları nedeniyle bu müzakerelerin, ilk aşama sürecinde en kırılgan konu olabileceği değerlendirmesi yapılıyor.

Ateşkes anlaşmasının 2. ve 3. aşamalarında neler var?

İkinci aşamaya geçildiğinde ise sağ olan İsrailli erkek askerler dahil hayatta kalan tüm rehinelerin serbest bırakılması ve İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden tamamen çekilerek ilk kademedeki geçici ateşkesin kalıcı şekilde çatışmaların sonlandırılmasına dönüşmesi öngörülüyor.

İkinci aşamanın da başarıyla sonuçlandırılarak tarafların anlaşmaya varması ve ateşkesin kalıcı hale gelmesi durumunda anlaşmanın üçüncü yani son kademesine geçilmesi ve Gazze'nin yeniden inşa süreci gündeme getirilerek ölen rehinelerin cenazelerinin teslim edileceği belirtiliyor.

Biden, ateşkes önerisini açıkladığı basın toplantısında, İsrail'in Gazze'de "Hamas'ın işini bitirdiğini" savunarak, İsrail'in bombardımanları sonucu yerle bir olan Gazze'nin yeniden inşasına katkı sunacak Arap ülkelerinin "Hamas'ın yeniden silahlanmasına izin vermeyecek yaklaşım içinde" bulunacağını söyledi.