Geleceği belirsizliğini koruyan özerklik; Katalonya

İspanya'nın Katalonya federal bölgesinde yapılan bağımsızlık referandumu ülkede büyük çaplı bir krize neden oldu. Katalonya Özerk Yönetimi’nde 1 Ekim’de yapılan tartışmalı bağımsızlık referandumunun ardından yerel parlamento 27 Ekim’de tek taraflı bağımsızlık ilanı kararı aldı. Bağımsızlık ilanı sonrası "devlete karşı isyan ve başkaldırma", "ayaklanma" ve "kamu malını kötüye kullanmakla" suçlanan Puigdemont ve dört eski bakan Belçika’ya kaçmıştı. “Ayaklanma, kışkırtma ve kamu fonlarının kötüye kullanımıyla" suçlanan Puigdemont, İspanya’ya geri dönerse tutuklanacak.

İspanya'da son durum ne?

Referandumun yapılmasını reddeden İspanya, anayasa'nın 155. maddesini ilk kez devreye sokarak ardından bölgenin kontrolünü ele aldı. Ancak Katalonya Özerk Bölgesi'nde geçen ay yapılan erken seçimde, ayrılıkçı partiler yeniden hükümet kurma çoğunluğuna ulaştı. İspanya'nın 17 özerk yönetiminden biri olan Katalonya, Katalanlar'a anayasada "millet" statüsü verilmesini istedi. Katalanlar, ayrıca limanlarını işletmek, vergi toplamak ve bu vergileri istedikleri gibi kullanmak haklarını da talep etti. Referandumda yüzde 43 katılımla yüzde 90 oranında bağımsızlığın sandıktan çıkması hem Katalonya'yı hem de İspanya'yı ikiye böldü.

AB Katalonya'nın bağımsızlığını tanımadı

Katalan hükümeti tek taraflı bağımsızlığını ilan etti. Ancak bu duruma AB'den tepki geldi. AB referandumun illegal olduğunu ve bağımsızlık getirmeyeceğini söyledi. ABD ve Kanada, Katalonya’nın İspanya’nın ayrılmaz bir parçası olduğunu belirterek Katalanlara destek vermedi. İngiltere Başbakanı Theresa May, İngiltere'nin Katalonya'nın bağımsızlık ilanını tanımayacağını açıkladı. Katalonlar, İspanya nüfusunun yüzde 16'sını oluşturuyor. Yüksek sanayi ve turizm geliri sayesinde ülke bütçesine her yıl 12 milyar dolar katkı sağlayan Katalonya, gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 19'unu üretiyor. Kuzey’deki Katalanlar, zenginliklerini güneydeki fakir kesimlerle paylaşmaktan rahatsız.

Bağımsızlık referandumunun etkileri devam edebilir

İspanya’ya bağlı özerk Katalonya’da gerçekleştirilmek istenen bağımsızlık referandumu, Avrupa’nın ortasında çok da alışık olmadığımız görüntüler yaşanmasına neden oldu. İspanyol polisinin şiddet kullanarak engellemeye çalıştığı referandumda ezici bir çoğunlukla bağımsızlık kararı çıksa da, durum şu anda karışık. Şu an durulmuş görülse de yakın gelecekte bu sahneleri yeniden izlememiz mümkün.

30 Ocak 2018 günü Katalonya özerk yönetiminin yeni başkanı belirlemek üzere yapılacak oylama ertelendi. Katalonya Parlamentosu Başkanı Roger Torrent, özerk yönetim başkanını belirleyecek oylamanın ertelendiğini duyurdu. Torrent, "Bugün yapılacak oturum ertelendi, ancak hiç bir şekilde iptal edilmedi. Başka bir aday gösterilmeyecek" açıklamasında bulundu. İspanya Başbakanı Mariano Rajoy ise bugün yaptığı açıklamada, Mayıs ayında hakkında tutuklama emri çıkan ve şuanda Brüksel’de sürgünde olan eski Katalan lider Puigdemont’un aday olamayacağını bir kez daha hatırlattı.