Gece vardiyasında çalışanlar dikkat: Obezite ve diyabet riskini artırıyor
Doç. Dr. Seyfullah Kan, “Gece vardiyasında çalışırken yemek tüketmek, sık seyahat etmek, uyku bozukluğu gibi faktörler, obezite ve diyabete davetiye çıkarmaktadır” dedi.
ABD’de Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) tarafından yapılan ve sonuçları geçtiğimiz günlerde açıklanan bir araştırma, gece vardiyasında çalışan kişilerin obezite ve diyabet hastalığına yakalanma riskinin daha yüksek olduğunu ortaya koydu.
Araştırmayla ilgili bilgiler paylaşan Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Seyfullah Kan, gece vardiyasında çalışanların dikkat etmesi gereken noktaları anlattı.
Araştırmada uzun yol şoförleri, otel çalışanları, ilk yardım ekipleri gibi gece vardiyalı çalışan birçok farklı meslekten kişilerin incelendiğini ifade eden Doç. Dr. Seyfullah Kan, gece yemek yiyenler için ortalama glikoz seviyeleri simüle edilmiş gece çalışması sırasında yüzde 6.4 artarken, gündüz yemek yiyenlerde önemli bir artış gösterilmediğini açıkladı.
Doç. Dr. Seyfullah Kan, obezite ve diyabet hastalığının gelişmesinde pek çok faktörün etkili olduğunu belirtti.
"Beslenme saatlerine de dikkat edilmesi sağlıklı bir yaşam için çok önemlidir"
Bu faktörlerin ilk sıralarında beslenme düzeninin geldiğini söyleyen Doç. Dr. Seyfullah Kan, “Vücudun biyolojik ritmi, sadece uyku-uyanıklık döngüsünü düzenlemez. Metabolizma da dâhil olmak üzere vücut fonksiyonlarının neredeyse tüm yönlerini de düzenleyen içsel bir süreçtir. Özellikle vardiyalı çalışma durumlarında kişinin uyku düzeni değiştiğinden, bu değişiklik beslenmeyi de önemli oranda etkilemektedir. ABD’de yapılan bu araştırmada da ortaya konulduğu gibi sağlıklı beslenmenin yanı sıra beslenme saatlerine de dikkat edilmesi sağlıklı bir yaşam için çok önemlidir” dedi.
Gece yemek şeker seviyesini yükseltebilir
Doç. Dr. Seyfullah Kan, gece beslenmeleri ile diyabet arasındaki ilişki hakkında şu bilgileri paylaştı:
“Sık seyahat etmek, vardiyalı çalışmak, uyku bozukluğu yaşamak gibi faktörler vücudun biyolojik saatini olumsuz etkilemektedir. Kişinin uyuması gereken zamanda iştah mekanizması devreye girer ve yemek yeme isteği oluşur. Bunun sonucunda da alınan enerji ile vücuttaki glikoz seviyesi ve yağ miktarı artar. Gece yemek yemek düzenli bir alışkanlık haline döndüğü zaman ise tip 2 diyabet, obezite, kalp hastalıkları, hipertansiyon gibi pek çok önemli hastalığın ortaya çıkma riskini artırır”
Diyabetli hasta sayısında Türkiye Avrupa'da birinci
Ülkemizdeki diyabetli hasta sayısına baktığımızda Avrupa’da 1. sırada olduğumuzun altını çizen Doç. Dr. Seyfullah Kan, “Değişen yaşam koşulları ve pandemi de diyabet hastalığı üzerinde oldukça olumsuz etkiler bıraktı, bunun sonuçlarını önümüzdeki yıllarda göreceğimize inanıyorum. Vardiyalı çalışma sistemi zaten uzun yıllardır devam ederken, pandemi ile dünya genelinde azımsanmayacak sayıda şirketin de evden çalışma düzenine geçmesi, kişilerin beslenme alışkanlıklarını büyük oranda etkiledi. Hızlı ve pratik olması dolayısıyla fast-food gıdalar hem gece hem de evden çalışanların ilk tercihi haline geldi.” şeklinde konuştu. Doç. Dr. Seyfullah Kan, gece yemeklerinde özellikle fast-food gıdalardan uzak durulması gerektiğine de dikkat çekti.
Uzman hekimden destek alınmalı
Vardiya sistemiyle çalışan kişilerin beslenme düzenlerini oluşturabilmeleri için öncelikle bir endokrinoloji hekimi tarafından destek almaları önerisinde bulunan Doç. Dr. Seyfullah Kan, “Bir endokrinoloji uzmanı tarafından değerlendirilerek kişinin metabolizmasına uygun bir beslenme programının oluşturulması, sağlık ve yaşam kalitesinin artmasında önemli bir adım olacaktır” dedi.