Düşen İran-Ukrayna uçağına dair gizli ses kaydı ortaya çıktı

Kanada resmi yayın kuruluşu CBC,UkraynaHavayollarına ait 752 sefer sayılı yolcu uçağının İran Devrim Muhafızlarınca 8 Ocak 2020'de düşürülmesine ilişkin gizli bir ses kaydına ulaştıklarını açıkladı.

Ses kaydı Kanada hükümetinde

CBC’de yer alan haberde, gizli ses kaydının Kanada Hükümeti ve gizli servisinin elinde olduğu belirtilerek, kayıttaki kişinin İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif olduğu ileri sürüldü.

Haberde Zarif’in, PS752 sefer sayılı uçağın düşürülmesiyle ilgili gerçeğin asla açıklanamayacağını kabul ettiğinin kayıtta yer aldığı belirtiliyor.

Habere göre Zarif konuşmasında, uçağın düşmesinin önce kazara olduğunu ancak daha sonra "casusların" uçağı kasıtlı düşürdüğünü söylüyor.

"Gerçeği kimseye söylemezler"

Zarif, "Bunun organize kasıtlı bir eylem olduğunu varsaysanız bile, bize ya da başkasına asla söylemezler. Bu hiç de olası değil. Casus olabilirler. Binlerce olasılık var. Belki de gerçekten savaş yüzünden ve radardan kaynaklanıyordu" ifadelerine yer veriyor.

Zarif, olayın sorumlularının kolayca açığa çıkmayacağını da söylediği konuşmasının bir bölümünde, "Gerçeğin asla ifşa edilmemesi için sebepler var. Ne bize ne de başkasına söylemeyecekler, çünkü açıklamaları halinde ülkenin savunma sistemlerine kamunun çıkarına olmayacak bazı kapılar açılacak" diyor.

Meseleyi kapatmak için tazminat önerisi

Zarif ses kaydındaki konuşmasının bir bölümünde de Rusya’nın Malezya Havayolları'na ait bir uçağı 2014 yılında düşürmekle suçlandığını ancak bunu hiçbir zaman itiraf etmediğini gelişmelere örnek olarak gösteriyor.

Cevad Zarif, kayıttaki konuşması sırasında "meseleyi" kapatmak için bir araç olarak tazminata birden fazla kez atıfta bulunuyor ve İran'ın, diğer ülkelerin felaketi "uluslararası bir suça" dönüştürmesini önlemek için mağdurların ailelerine tazminat ödemek istediğini söylüyor.

Üç farklı kişi çevirdi

CBC’nin haberinde, ses kaydının uçağın düşürülmesinden birkaç ay sonra gerçekleştiği belirtilirken, "Dildeki nüansları yakalamak için kaydı, üç ayrı kişi Farsçadan İngilizceye çevirdi" değerlendirmesinde bulunuldu.

Haberde ses kaydının orijinal haline ise yer verilmedi.

Kanada kaydı inceliyor

Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun Flight PS752 dosyasıyla ilgili özel danışmanı Ralph Goodale, CBC’ye yaptığı açıklamada, hükümetin kayıttan haberdar olduğunu söyledi.

Kaydın bir kopyasını 2020 yılı Kasım ayında aldıklarını söyleyen Goodale, ses dosyasının hassas bilgiler içerdiğini ve ayrıntıları hakkında açıklama yapmanın bazı hayatları riske atabileceğini ifade etti.

Eski Kanada Kamu Güvenliği Bakanı olan Goodale, kaydın Kanada Kraliyet Atlı Polisi (RCMP), Kanada Güvenlik ve İstihbarat Servisi (CSIS) ve İletişim Güvenliği Kuruluşu (CSE) ekiplerince inceleme altında olduğunu kaydetti.

İran'dan yalanlama

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade, Kanada resmi yayın kuruluşu CBC'nin söz konusu ses kaydına ilişkin yayımladığı haberle ilgili açıklama yaptı.

Haberin doğru olmadığını savunan Hatibzade, "Zarif'le ilişkilendirilen ifadelerin birçoğu kendisinin diliyle tutarsızdır ve böyle bir ses kaydı olduğuna dair iddia da doğru değildir" dedi.

Hatibzade, Zarif'in ses kaydında, "casusların" uçağı kasıtlı düşürmüş olabileceğini söylediğinin iddia edilmesine ilişkin ise şunları kaydetti:

Zarif, Ukrayna uçağının düşürülmesinden sonraki günlerde yaptığı resmi görüşmelerde olaya ilişkin elektronik müdahale veya casus unsurların varlığı gibi tüm olasılıkların incelenmesi gerektiğini vurgulamıştır. Bu görüş yalnızca Zarif'e ait değildir.

İranlı güvenlik yetkililerinin tüm olasılıkları incelediğini ve nihayetinde olayın nedeninin "feci bir insani hata" olduğu sonucuna ulaşıldığını ifade eden Hatibzade, yargı sürecinin de bu bilgiler ışığında askeri savcılık tarafından sürdürüldüğünü aktardı.

Ne olmuştu?

• Ukrayna Havayolları'na ait Boeing 737 tipi yolcu uçağı, 8 Ocak 2020 tarihinde Kiev'e gitmek üzere Tahran İmam Humeyni Havalimanı’ndan havalandıktan kısa süre sonra havalimanı yakınında düşmüştü.
• Olayda uçaktaki yolcu ve mürettebattan oluşan toplam 176 kişi hayatını kaybetmişti.
• Tahran yönetimi, uçağın İran ordusu tarafından füzeyle vurulduğu iddialarını önce yalanlamış, olaydan 3 gün sonra ise yolcu uçağının "cruise (seyir) füzesi" olarak algılandığını ve kısa menzilli füze ile "yanlışlıkla" vurulduğunu itiraf etmişti.