Dünya alarma geçti: Koronavirüs salgını hakkında ne biliyoruz?

Çin'de ortaya çıkan ve zatürreye benzetilen 'gizemli' hastalık nedeniyle 9 kişi hayatını kaybetti. Yeni bir koronavirüs olduğu öngörülen hastalığın çok hızlı yayılabileceği de iddia edildi.

ABD'de de görüldü

ABD'nin Washington eyaletinde bir kişide Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkan ve zatürreye benzetilen "gizemli" hastalığa neden olan koronavirüsü tespit edildi.

ABD medyasında yer alan haberlere göre, Çin ziyaretinin ardından hastalanan ve Washington'da tedavi altına alınan kişinin, Vuhan'da görülen koronavirüsünün aynısını taşıdığı belirtildi.

Yeni koronavirüsten kaynaklanan salgında şimdiye kadar ölenlerin sayısı 9'a yükseldi.

Çin Ulusal Sağlık Komisyonu, koronavirüsün dün 77 kişide teşhis edildiğini, ülke genelinde vaka sayısının 291'e çıktığını bildirmişti.

• Yeni vakaların 72'sinin Hubey eyaletinde, 2'sinin Şanghay'da, 3'ünün de Pekin'de görüldüğü belirtilmişti.

Ne zaman ortaya çıktı?

2019'un sonlarında Çin’de ortaya çıkan ve uzmanlarca 2019-nCoV olarak adlandırılan yeni koronavirüsün kaynağı; Wuhan şehrinde bulunan Güney Çin Deniz Ürünleri Toptan Pazarı’ndaki canlı hayvan tezgahları.

Virüs, şiddetli akut solunum yolu sendromuna (SARS) sebep olabiliyor. Bildirilen 300’e yakın hastada 9'u hayatını kaybetti. Salgın nedeniyle Çin Ulusal Sağlık Komisyonu bir basın toplantısı düzenleyecek ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) acil toplanarak hastalıkla mücadele için plan yapacak.

Hastalık artabilir mi?

Uzmanlar 300 olarak açıklanan vaka sayısının 2000’i bulabileceğini iddia ediyor. Daha önce zoonotik (hayvandan insana bulaşan) olduğu düşünülen hastalığın, son bir hafta içinde bildirilen vakalarda insandan insana bulaşabildiği de öğrenilmişti.

Nasıl bulaşıyor?

Öksürük, esneme veya tokalaşma ile de bulaşabileceği düşünülen virüs, 18 yıl önce yaşanan şiddetli akut solunum yolu sendromu salgınına benzetildiği için vatandaşlar arasında korkuya neden oluyor. 2002 yılındaki salgında, hastalığı taşıyan 8098 kişiden 774’ü hayatını kaybetmiş bu durumdan Çin ekonomisi de kötü etkilenmişti.

'Gizemli' virüs nedir?

Evcil hayvanlardan çiftlik hayvanlarına, yarasalardan deniz canlılarına kadar birçok organizma tarafından taşınabilen koronavirüsün birçok türü olduğu savunuluyor. 2002’de Çin’de ortaya çıkan şiddetli akut solunum yolu sendromu (SARS) ve 2012’de Suudi Arabistan’da ortaya çıkan Orta Doğu solunum yolu sendromu (MERS) çocuklar, yaşlılar ve HIV-pozitif bireylerde üst solunum yolu enfeksiyonlarıyla baş gösterip zatürre ve bronşite dönüşebiliyor.

Hangi önlemler alınabilir?

Çin’in Pekin, Şanghay, Şenzen gibi bölgelerinde de görülen virüs Çin sınırlarını aşarak Japonya, Tayland, Güney Kore’ye hatta ABD'ye kadar ulaşmış durumda. ABD, Japonya, Tayland, Güney Kore ve Singapur; havaalanlarında özel birimler oluşturarak hastalığın yayılmasını engellemeye çalışırken Birleşmiş Milletler’e bağlı Dünya Sağlık Örgütü’nün yarın Cenevre’de gerçekleştireceği toplantısından küresel boyutta bir halk sağlığı acil durum eylem planı açıklaması öngörülüyor.

Etki alanları neresi?

Salgını çözümleyen ilk bilim insanı olan Hong Kong Üniversitesi Halk Sağlığı Okulu’ndan virolojist Leo Poon, virüse antibiyotiklerin etki edemeyeceğini açıklarken, vakaların yüzde 10’unun ölümle sonuçlandığına dikkati çekiyor.

Nasıl korunabiliriz?

Henüz çok yeni olan Koronavirüs için bir aşı henüz geliştirilmedi. Uzmanlar, salgına yakalanmaktan korunmak için birtakım önerilerin olduğunun altını çiziyor. Hastalığa yakalananlarla temas etmekten kaçınılmalı, temas sonrası ağız, burun veya göze dokunulmamalı, eller sabunla en az 20 saniye yıkanmalı ve hastalık durumunda kalabalık yerlerde bulunmamaya özen gösterilmeli.

Ne olmuştu?

Söz konusu salgın, 2002 ve 2003'te yüzlerce kişinin ölümüne yol açan şiddetli akut solunum yolu sendromu (SARS) salgınını hatırlattığından ülkede endişeye yol açmıştı. Çinli yetkililer, gizemli hastalığa ilişkin yapılan ilk incelemelerin, hastalığın SARS, Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS), influenza, kuş gribi ve adenovirus olmadığını gösterdiğini ifade etmişti.

Hong Konglu uzmanlar, virüsün genetik yapısının SARS ile yüzde 80 örtüştüğünü belirtmişti. Hong Kong, Tayvan, Güney Kore, Japonya ve Tayland'da da hastalık belirtilerini gösteren kişiler tedavi altına alınmıştı.

Türkiye'de risk var mı?

AA Editör Masası programına katılan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, "Grip vakalarında bu yıl geçen yıla göre değişen bir oran söz konusu olmadı." dedi.

Çin'deki esrarengiz virüs için, "Şu anda bizde herhangi bir hastanın 'riskli hasta' olmadığını söylemek istiyorum. Şu an Türkiye için herhangi bir riskin söz konusu olmadığını belirtmek istiyorum" şeklinde konuştu. Bakan Koca, Dünya Sağlık Örgütü rakamlarına göre, dünyada grip vakalarında ölümlerin 290 bin ile 650 bin arası olduğunu, özellikle 5 yaş altı çocukların ve 65 yaş üstü erişkinlerin, kronik hastalığı bulunanların, hamilelerin risk taşıdığını ifade etti.

Bu grubun, gribe karşı daha dikkatli davranması gerektiğinin altını çizen Koca, ilk 48 saatte erken dönem tedavinin önemine işaret etti.