DSÖ alarmda: Maymun çiçeği hastalığı Afrika'da hızla yayılıyor

Dünya Sağlık Örgütü Afrika Bölgesi'nin yaptığı paylaşımda Afrika'da mpox vakalarında önemli bir artış yaşandığı belirtildi. İçerikte "mpox olduğunuzu düşünüyorsanız, kendinizi izole edin ve derhal bir sağlık çalışanıyla iletişime geçin" denildi. Peki maymun çiçeği hastalığı nedir? Nasıl bulaşır? Maymun çiçeği hastalığı ölümcül mü?

Maymun çiçeği hastalığı nedir?

Maymun çiçeği virüsü, Mpox olarak bilinen ve kaşıntılı deri döküntüleri ile ateşe neden olan bir hastalığın kaynağıdır. Son dönemde, özellikle Covid-19 pandemisinin etkilerinin hala devam ettiği bir dönemde, bu virüs yeniden küresel sağlık gündemini meşgul etmeye başladı.

Ağustos 2024 itibarıyla, maymun çiçeği virüsü Afrika'da pandemi haline gelmiş durumda ve sağlık otoriteleri bu durumu acil durum olarak değerlendirmeye başlamıştır.

İlk kez 1970 yılında tespit edildi

Maymun çiçeği, 1970 yılında Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde insanlarda ilk kez tespit edildikten sonra onlarca yıldır Afrika'nın bazı bölgelerinde endemik olarak görülüyor. Virüsün daha hafif bir varyantı, 2022 yılında, büyük ölçüde cinsel temas yoluyla 100'den fazla ülkeye yayıldı ve Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) en yüksek alarm seviyesi olan halk sağlığı acil durumu ilan etmesine neden oldu. DSÖ, 10 ay sonra sağlık krizinin kontrol altına alındığını söyleyerek acil durumu sona erdirdi.

Maymun çiçeğinin belirtileri neler?

Hastalık genellikle 7-14 gün süren bir inkübasyon döneminin ardından belirtiler gösterir.

Maymun çiçeği hastalığının belirtileri şunları içerebilir:

• Ateş
• Baş ağrısı
• Kas ve sırt ağrıları
• Şişmiş lenf bezleri
• Yorgunluk
• Ciltte kaşıntılı ve ağrılı döküntüler
• Döküntüler genellikle yüz, eller ve ayaklarda başlar ve daha sonra diğer vücut bölgelerine yayılabilir

Kaşınan veya ağrı veren kızarıklıklar keseciğe dönüşür, kabuk oluşur ve daha sonra kuruyarak dökülür.

Maymun çiçeği hastalığı nasıl yayılıyor?

Maymun çiçeği hastalığı birkaç şekilde yayılabilir:

Doğrudan temas: Hasta bir kişinin cilt döküntüleriyle doğrudan temas yoluyla.

Hava yoluyla yemas: Enfekte kişilerin öksürük veya hapşırması sırasında havaya yayılan damlacıklar yoluyla.

Kontamine nesneler: Enfekte kişilerin kullandığı eşyalar veya giysilerle temas yoluyla.

Hayvan teması: Enfekte hayvanların ısırıkları veya teması yoluyla (özellikle kemirgenler gibi).

Maymun çiçeği hastalığı ölümcül mü?

Maymun çiçeği virüsü, Mpox olarak bilinen ve kaşıntılı deri döküntüleri ile ateşe neden olan bir hastalığın kaynağıdır. Bu virüsün ölüm oranı genel olarak %3-6 civarındadır.

Bunların büyük bir kısmını sekonder hastalıkları bulunan küçük yaştaki hasta grubu oluşturur.

Hastalığı önlemenin yolları

Maymun çiçeği hastalığının önlenmesi için şu adımlar atılabilir:

• Enfekte kişilerle temastan kaçınmak.
• Temizlik ve hijyen kurallarına dikkat etmek.
• Enfekte hayvanlarla temastan kaçınmak.

Türkiye'de maymun çiçeği hastalığı var mı?

Türkiye'de geçmişte mpox virüsü hastalığı tespit edilmiş, hastalar izole edilmiş ve iyileştirilmişti. Resmi kaynaklar, Sağlık Bakanlığı'nın konuyla ilgili gerekli tüm önlemleri aldığını belirterek bu yıl Türkiye'de herhangi bir mpox vakası tespit edilmediğini açıkladı.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'na bağlı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi'nden yapılan açıklamada da şöyle denildi: "DSÖ, Afrika'da ortaya çıkan maymun çiçeği varyantı sebebiyle uluslararası acil durum ilanı konusunu gündeme getirmiştir. Türkiye'de bu yıl herhangi bir 'maymun çiçeği' vakası tespit edilmemiştir. Sağlık Bakanlığı tarafından konuyla ilgili gerekli tüm önlemler alınmıştır. Bakanlık, tüm olası hastalık ve virüsler için ön araştırma ve hazırlık süreçlerini titizlikle yürütmektedir."

18 ülkede vaka bildirdi

Africa CDC, bu yıl kıtada şimdiye kadar 15 binden fazla maymun çiçeği vakası ve 461 ölüm rapor edildiğini aktararak, bunun geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 160'lık bir artışı temsil ettiğini söyledi. Afrika'da toplam 18 ülkede vaka bildirdi.