Çin'in kayıp Dışişleri Bakanı Qin Gang kimdir?

Qin Gang 1966’da Çin’in Tientsin şehrinde dünyaya geldi. Pekin’deki Uluslararası İlişkiler Üniversitesi’nde uluslararası siyaset üzerine eğitim aldı. 1988’de lisans derecesiyle mezun oldu.

Üniversiteden mezun olduktan sonra Pekin Diplomatik Misyonlar Hizmet Bürosunda çalışmaya başladı. 1992'de Çin Dışişleri Bakanlığı'na ataşe ve Batı Avrupa İşleri Departmanında üçüncü kâtip olarak çalıştı.

1995’te İngiltere’deki Çin Büyükelçiliği'nde müsteşar oldu. Bu görevini 2005’e kadar devam ettirdi.

2005’te ise Dışişleri Bakanlığı Enformasyon Daire Başkanlığı'nda Genel Müdür Yardımcısı ve sözcüsü konumuna getirildi. Bu görevi de 2010’a kadar sürdü.

2010'un Eylül ayında, Çin Halk Cumhuriyeti'nin İngiltere elçisi olarak atandı.

Bir yıl sonra Pekin’e dönüş yaptı. Aralık 2011'de Dışişleri Bakanlığı Enformasyon Dairesi’nin genel müdürü oldu.

2014'ten 2017'ye kadar, Dışişleri Bakanlığı’nın Protokol Dairesinde Genel Müdür olarak görev yaptı.

Eylül 2018'de Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı oldu. Ardından, 27 Temmuz 2021’de Çin’in ABD Büyükelçiliği görevine getirildi. Büyükelçilik görevinden 5 Ocak 2023’te ayrıldı. 30 Aralık 2022’de ise Çin’in Dışişleri Bakanı oldu. Böylece Çin’de Dışişleri Bakanlığı koltuğuna oturan en genç siyasetçilerden biri oldu.

Görüşleri ise oldukça sertti. Ocak 2022'de yaptığı bir röportajda, Uygur Türklerine uygulanan soykırım hakkında "uydurma, yalan ve dezenformasyon" diyordu.

Ağustos 2022'de, Nancy Pelosi'nin Tayvan'a yaptığı ziyaretin için de "saçmalık" demişti. Bu açıklamalarıyla eleştirilerin odağı olmuştu.

Hong Konglu spiker Fu Xiaotian ile gizli bir ilişkisi vardı. Bu ilişkiyle sık sık gündeme geliyordu.

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in yetiştirdiği en önemli isimlerden biriydi. Çin ile ABD arasındaki üst düzey temaslarda önemli rol oynaması bekleniyordu.

Ama bu beklentiler karşılanmadı. Çünkü 57 yaşındaki Bakan, esrarengiz bir şekilde ortadan kayboldu.

En son 25 Haziran’da Pekin’de Sri Lankalı mevkidaşı ile görüştü. Bakan, görüşmeden bu yana ortalıkta yok. Bu ay başında yapılması gereken ABD Hazine ve Maliye Bakanı Janet Yellen ile görüşmelere katılmadı. ABD İklim Temsilcisi John Kelly ile de görüşmedi.

Geçen hafta ASEAN Zirvesi’ne Pekin delegasyonunun lideri olarak katılması planlanıyordu. Ama zirveye kısa bir süre kala bu plan da değiştirildi. Pekin delegasyonunun başına başka biri getirildi. Bakanın zirveye katılmama sebebi olarak da sağlık sorunları gerekçe gösterdi.

Bakan hâlâ ortalarda yok. Çin’in sosyal medya platformu Weibo’da en çok merak edilen konu, Bakan Qin’in nerede olduğu. Weibo’da “Qin nerede?” etiketi altında binlerce paylaşım yapıldı. Ama paylaşılanlar engellendi. Şu an Weibo’da yapılan aramalarda da bir sonuç çıkmıyor.

Yani konuyla ilgili büyük bir sansür var. Çinli bir gazetecinin ABD-Çin ilişkileri hakkında yazdığı makalesinden bakanla ilgili beş paragraf kendisine haber verilmeden çıkarılması da bir diğer şüpheli durum.

Çinli uzmanlar bu şüpheli durumun arkasında Hong Konglu spiker ile yaşadığı ilişkinin olabileceğine dair iddialar ortaya atıyor.

Aslında bu Çin’in alışık olduğu bir durum. Çin Halk Cumhuriyeti tarihinde çok sayıda lider ortadan kayboldu. Bunlardan ilki 1971 yılı sonlarında Mao’nun sağ kolu olan Lin Biao’nun kaybolmasıydı. Resmi açıklamaya göre Lin ve ailesini taşıyan uçak Moğolistan’da düşmüştü.

Xi Jinping de 2012’de on gün kadar bir süre ortadan kaybolmuştu. Daha sonra da hiçbir şey olmamış gibi ortaya çıkmıştı.

Kaybolan bir başka kişi ise, bir önceki Devlet Başkanı Cieng Zımin’in sağ kolu olarak bilinen ve Çin’in ilk dokuz kişisinden biri olan Huang Ju’ydu. Ortadan kaybolduktan bir yıl sonra da öldüğü açıklanmıştı.

Çin'in en zengin iş insanlarından biri olan Alibaba Group'un kurucusu Jack Ma da iki yıl önce ortadan kaybolmuştu. Jack Ma’nın bir anda kayıplara karışmasının nedeni hükümet yetkililerle yaşadığı bir anlaşmazlıktı. Jack Ma ortadan kaybolduğundan beri nerede olduğuna dair çeşitli spekülasyonlar yapılmıştı. Ama iddialar yanlış çıktı. Jack Ma sadece gözlerden uzakta yaşamayı tercih etmişti.

57 yaşındaki Qin Gang, 25 Haziran'dan bu yana kamuoyu önünde görülmediği için akıbeti merak konusuyken görevden alındığı bilgisi geldi. 14. Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesinin 4. oturumunda alınan kararla Çin Dışişleri Bakanı ve Merkez Bankası Başkanı değişti. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ise alınan kararları onaylayan başkanlık kararnamesi imzaladı. Kayıp bakanın yerine gelen ismin daha önceki Dışişleri Bakanı Wang Yi olduğu duyuruldu. Ama Çin Dışişleri Bakanlığı, eski bakan Qin'in durumu hakkında herhangi bir açıklama yapmadı.

Çin’in yeni Dışişleri Bakanı atanır atanmaz ilk ziyaretini Türkiye’ye yaptı. Türkiye ziyaretinde Hakan Fidan’la görüştü. Görüşme basına kapalı yapıldı. İkilinin gündeminde Orta Koridor Projesi vardı. Bu projeyle İpek Yolu’nun yeniden canlandırılması için Doğu ve Batı arasında ilişkilerin ilerletilmesi amaçlanıyor. Tahıl koridoru, iki ülkenin ticaretinin iyileştirilmesi, savunma sanayiindeki atılımların yanında küresel ve bölgesel konular masaya yatırılan diğer konu başlıklarıydı.

Kayıp bakan Qin Gang’in durumu hakkında ne bir gelişme yaşanıyor ne de bir açıklama yapılıyor. Oldukça şüpheli olan kayıp bakan olayı Çin tarihinde ilk olmasa da dünya siyasetinde oldukça ilginç bir durum. “Kayıp bakan nerede?” sorusunun internette de Çin tarafından sansürlenmiş olması, şüphe oklarını Çin hükümetine çevirmiş durumda…