0

JURNAL.İST HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

Bildiğiniz 'kilogram' ölçüsünü unutun: Planck Sabiti Mekanizması kuruldu

Ömer Furkan Çınar
ÖMER FURKAN ÇINAR
16 KASIM 2018 , CUMA 14:04
Abone ol
1889 yılından beri ortak ağırlık birimi olarak kabul edilen kilogramın prototipi.
1889 yılından beri ortak ağırlık birimi olarak kabul edilen kilogramın prototipi.

Tüm dünyada ortak ağırlık birimi olarak kullanılan 'kilogram' ölçüsü bugünden itibaren tarih oluyor. Uluslararası Ağırlıklar ve Ölçüler Bürosu'nun Paris'te gerçekleştireceği konferansta bilim insanları, metrik sistemde kilogram ölçüsünün 'Planck sabiti' olarak değiştirilmesi yönünde oy kullanacak.

19. yüzyılda bilim insanları tarafından, tüm dünyada geçerlilik sağlanacak şekilde kilogramın da dahil olduğu metrik sistem bir ortak ölçü birimi olarak kabul edilmişti. Hali hazırda biz de ağırlık ölçü birimi olarak kilogramı kullanıyoruz.

Bugüne kadar kabul edilmiş, metrik sistemde yer alan ağırlık birimi: Kilogram.
Bugüne kadar kabul edilmiş, metrik sistemde yer alan ağırlık birimi: Kilogram.

Peki durup dururken ne değişti de kilogramdan vazgeçildi?

Gerçek kilogramın %90’ıplatinyum, %10’u iridyumdan oluşuyor. Ayrıca ortak ölçü olması için onunla beraber 40 ayrı kopyası üretiliyor ve ülkelere dağıtılıyor. Her ülke kendi ölçüm mevzuatını bu kopyaya göre belirliyordu.

Isısı ve basıncı kontrol altında tutulan üç seviyede mühürlü, gerçek kilogramın uluslararası prototipi.
Isısı ve basıncı kontrol altında tutulan üç seviyede mühürlü, gerçek kilogramın uluslararası prototipi.

Asıl nokta, kilogram zaman içerisindekütle kaybettiği için ölçümlerde yanlış hesaplamalara sebep olmasıydı.

Kulağa çok saçma geliyor ama yanlış ölçülen bir şeker çuvalının etkisiyle, her miligramı önemli olan ilaçların dozajındaki yanlışta olabilecek hata aynı etkileri doğurmayabilir.

Bu yüzden kilogramın bilim insanları tarafından değiştirilmesi bir mecburiyet haline geldi.

ABD Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü tarafından gözlemlenen, gerçek kilogramın tutulduğu hazne.
ABD Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü tarafından gözlemlenen, gerçek kilogramın tutulduğu hazne.

Son birkaç yıldır kilogramı tanımlayan şey; aynı zamanda dünyanın en yuvarlak nesnesi olan ve 2,15 x 10^25 adet silikon 28 atomuna sahip mükemmel küre şeklindeki bir cisim. Sadece bu kürenin yapımında kullanılan ham maddenin değeri bile 1 milyon Euro ve binlerce saat işlenerek kusursuz bir küre haline geldikten sonraki değeri ise bunun çok ötesinde.

Tüm metrik ağırlık birimleri bu cisme göre belirleniyor ve dünya standardı bu şekilde oluşuyor.

NIST'in (Ulusal Standartlar ve Teknoloji) kilogram kitlelerinden biri.
NIST'in (Ulusal Standartlar ve Teknoloji) kilogram kitlelerinden biri.

Kilogramın yerine kullanılacak yeni ağırlık birimi Planck sabiti nedir?

Planck sabiti dediğimiz ışık içerisindeki en küçük enerji topluluğu olan fotonların enerji ile frekansları arasındaki sabit oran.

Kilogramın kullanımdan kalkıyor olması sadece bilimsel ve endüstriyel alanlarda bir değişime yol açacak.
Kilogramın kullanımdan kalkıyor olması sadece bilimsel ve endüstriyel alanlarda bir değişime yol açacak.

Peki bu değişim bizi nasıl etkileyecek?

Kilogramla beraber amper ve kelvinin de yeniden tanımları yapılacak. Günlük yaşantımızda bu ağırlık birimlerinin değişmesi bizi etkilemeyecek. Değişim hiper hassas ağırlık okumalarına dayanan bilimsel ve endüstriyel alanlarda etkisini gösterecek.

Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >