Asgari ücret görüşmeleri başladı
İşçi, işveren ve hükümet üyelerinden oluşan Asgari Ücret Komisyonu, 2019’da geçerli olacak asgari ücreti belirlemek için bugün ilk kez toplandı. Toplantı Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın ev sahipliğinde gerçekleşiyor. 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplantısının ardından işçi ve işverenin ev sahipliğinde de ayrı ayrı toplanacak. Milyonlarca çalışanın gözü kulağı önümüzdeki hafta toplanacak olan Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantısında olacak. Peki asgari ücret 2019 yılında ne kadar olacak? Patron kanadı asgari ücret için ne öneriyor? İşçi kesimi asgari ücretin kaç lira olmasını istiyor?
Yasa gereği beşer işçi, işveren ve devlet temsilcisi olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplantısının ardından işçi ve işverenin ev sahipliğinde de ayrı ayrı toplanacak. 2019 yılında geçerli olacak asgari ücretin açıklanmasının beklendiği dördüncü ve son toplantı ise yine Bakanlık'ta yapılacak.
Mevcut asgari ücret Bin 603 lira
Asgari ücret, halen bekar bir işçi için brüt 2 bin 29 lira 50 kuruş, vergiler ve kesintiler düştüğünde net bin 603 lira 12 kuruş olarak uygulanıyor. Apartman görevlileri için ise normal işçilerden farklı olarak gelir ve damga vergileri kesilmediğinden net bin 725 lira 8 kuruş olarak hesaplanıyor.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk'un açılış konuşmasıyla başlayan toplantıda, Türk-İş heyetinin başkanlığını Genel Eğitim Sekreteri Nazmi Irgat, TİSK heyetinin başkanlığını ise Genel Sekreter Akansel Koç yapıyor.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk açılış konuşmasında, "Tüm sosyal tarafların görüşlerini ve taleplerini göz önünde bulundurarak işçi ve işverenlerimnizle hep birlikte sürdürülebilir kalkınmayı tesis edecek şekilde alt sınırı daha ideal bir hale getirmek" ifadelerini kullandı.
İşçi temsilcileri ne talep ediyor?
- Türk-İş, "Yeni asgari ücrette bu yıl gerçekleşen enflasyon oranı dikkate alınmalı. Bunun yanına ülkenin büyümesi ve gelişmesi de göz önünde bulundurularak refah payı da eklenmeli" çağrısı yapıyor.
- Türk-İş'e göre asgari ücret en az 2000 TL olmalı.
- Devrimci İşçi Sendikaları Konferedarasyonu (DİSK) ise bu rakamın 2800 TL olması gerektiğini savunuyor.
- TİSK yöneticileri asgari ücret belirlenirken sadece enflasyon rakamlarına odaklanılmaması gerektiğini belirterek, "ülkenin ve işletmelerin içerisinde bulunduğu ekonomik durumlar, yatırım ve rekabet ortamı ile işsizlik oranı da göz önünde bulundurulsun" diyor.
Türkiye'nin yüzde 40'ı asgari ücretle geçiniyor. Haliyle belirlenecek rakam çok büyük önem taşıyor.
- İşçi ve memur gibi ücretlilere, eşinin çalışıp çalışmaması ve çocuk sayısına göre asgari geçim indirimi uygulanıyor. Gelir Vergisi Kanunu uyarınca asgari geçim indirimi, ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan asgari ücret üzerinden hesaplanıyor. Yıl boyunca bu AGİ uygulanıyor. Asgari ücrette yıl içinde değişiklik olduğunda AGİ değişmiyor.
Asgari geçim indirimi, 1985 yılından beri uygulanmakta olan vergi iadesinin 2007 yılında kaldırılması üzerine, 1 Ocak 2008 tarihinden itibaren uygulanmaya başlandı. Asgari ücret ise 1997 yılından 2003'e kadar 6'şar aylık dönemler halinde artırıldı. 2003'te yıllık artırım yapılırken, 2004-2015 yıllarında yine 6'şar aylık asgari ücret uygulandı. 2016 yılından beri ise asgari ücret yıllık belirleniyor.
Asgari ücret artışı 6'şar aylık dönemler halinde yüzde 10+10 olarak belirlenirse bu durumda bekâr çalışanın alacağı aylık AGİ 167.43 liraya düşecek. Aylık 15.22 lira, yıllık olarak da 182.64 lira kayıp söz konusu olacak. Eşi çalışmayan üç çocuklu bir ücretlinin kaybı ise aylık 25.88, yıllık olarak da 310.56 lirayı bulacak.
AGİ'de kayıp yaşanacak
Asgari ücret yüzde 25 oranında arttığı ihtimalinde ise bekâr ücretliye ödenecek aylık AGİ 190.26 lira olacak. Yüzde 25'lik artış 6'şar aylık dönemler halinde yüzde 12.5+12.5 şeklinde yapılırsa, bu durumda bekâr çalışanın eline ayda 171.24 lira AGİ geçecek. Aylık 19.02, yıllık bazda da 118.14 lira kaybı olacak. Eşi çalışmayan 3 çocuklu bir ücretlinin kaybı ise aylık 32.34, yıllık olarak da 388.08 liraya ulaşacak.
Asgari ücret tespitinde en büyük tartışma, artış oranı belirlenirken gerçekleşen enflasyonun mu, yoksa hedef enflasyonun mu dikkate alınacağı konusunda yaşanıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ekim ayında yıllık bazda Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) artışını yüzde 25.24 olarak açıkladı. Merkez Bankası'nın son enflasyon raporunda 2018 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 23.5, 2019 yılı tahmini ise yüzde 15.2 oldu.
Yeni Ekonomi Programı'nda (YEP) ise 2018 yılı enflasyon beklentisi yüzde 20.8, 2019 hedefi ise yüzde 15.9 olarak belirlendi.
2008-2018 yılları arasındaki son on yıllık dönemde asgari ücrette, 2009 yılı hariç genellikle bir önceki yıl gerçekleşen enflasyonun üzerinde artış yapıldı. Asgari ücretin, 2018 yılında gerçekleşmesi beklenen enflasyon dikkate alınırsa yüzde 20-25 aralığında, 2019 enflasyon hedefi dikkate alınırsa yüzde 20'nin altında artırılması söz konusu olabilir.
