Akademisyenden özel tasarım: 'Dalgalardan etkilenmeyen yüzer platform'
İzmir’de denizcilik tarihinde daha önce görülmemiş bir proje tasarlandı. Yaşar Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi’ne bağlı Endüstriyel Tasarım Bölümü’nden Dr. Öğretim Üyesi Özgür Kilit, dalga hareketlerine uyum sağlayıp bu hareketlerden etkilenmeden su üstünde sabit kalabilen bir yüzer platform tasarladı. Üniversite tarafından 'Bilimsel Araştırma Projesi' çerçevesinde çalışmaları başlatılan ve tamamlanan tasarımın patenti alındı.
Dr. Özgür Kilit, denizciliğin birçok alanında kritik önemi bulunan yüzer platformların dalgaların etkisiyle salınmadan su üstünde kalabilmesini sağlayan modüler bir duba sistemi tasarladı. Deniz üzerindeki dinlenme alanlarından tekneleri bağlamaya, petrol platformlarından ulaştırma sistemleri kurulumuna ya da tersanelere kadar birçok noktada insanlar deniz tabanına bağlanmış su üstü yüzer platformlara ihtiyaç duyulduğunu söyleyen Dr. Özgür Kilit, yüksek dalgaların platformları olumsuz etkilediğini ve üzerinde durmayı çok zorlaştırdığını anlattı.
Özellikle balık üretme çiftlikleri gibi kıyıdan açıkta demirlenmek zorunda olan platformların üzerinde çalışmanın büyük sorun olduğunu belirten Kilit, bu problemlere çözüm bulmak için yola çıktıklarını söyledi.
Daha önce bu gibi çalışmaların yapıldığını fakat bunların neredeyse hepsinin elektrikli motorlar yardımıyla çalıştığını söyleyen Dr. Kilit, "Bütün dengeleme kütleleri, motor ve bataryaların platformun üzerinde bulunmasını gerektirdiğinden bu tasarımlar çok pratik olmamakta. Oysa bizim tasarladığımız bu sistemde, herhangi bir enerji kaynağına gerek olmadan platform kendiliğinden dalga hareketlerine uyum sağlıyor. Bu nedenle hem ilk yatırım hem de işletme masrafları açısından ekonomik olması nedeniyle de gelecek vadetmekte" dedi.
'Platform dalgalardan daha az etkilenecek'
Çalışması tamamlanıp, patent alınan platform süspansiyon sisteminin suya temas eden çok sayıda dubadan oluştuğunu açıklayan Dr. Özgür Kilit, "Bu dubalar iki farklı eksen etrafında dönebilen özel mafsallar yardımıyla birbirlerine bağlanmakta. Bu gruplar da birbirlerine yine aynı tip mafsallarla bağlanarak daha büyük gruplar oluşturmakta, en üstte ise bu büyük gruplar üst platforma bağlanmaktadır. Dubaların bu çok kademeli olarak platforma bağlanması sayesinde, doğrudan doğruya dalgalardan etkilenen dubaların hareketi her kademede biraz daha sönümlenerek sonuçta platformun dalgalardan olabildiği ölçüde az etkilenmeleri sağlanmaktadır" diyerek çalışma şeklini anlattı.
- Sönümlenmek ne demek?
- Sönümlenmek, nihai hedefe varmadan yok olmak şeklinde tanımlanabilir.
Son olarak Dr. Özgür Kilit tasarımında hiçbir şekilde elektrik motoru, batarya, kontrol kartı gibi elektrikli aksamlar kullanmadıklarını belirterek, üretimin yerli olarak yapılmasının önünde hiçbir engel olmadığı ve kolaylıkla yerel sanayi ortamında üretilebileceğini vurguladı. Projesinin, Yaşar Üniversitesi tarafından desteklendiğini ve patentinin alındığı belirtti.