ABD'nin yeni başkan adayı Ron DeSantis kimdir?

Tam adıyla Ronald Dion DeSantis 14 Eylül 1978’de Florida’da doğdu. Çocukluğu da burada geçti. Ailesi İtalyan kökenliydi. Muhafazakar bir ortamda büyüdü.

İyi bir beyzbol oyuncusuydu. Başarılı bir eğitim hayatı vardı. Köklü ve prestijli okullarda okudu. Yale Üniversitesi’nde tarih üzerine eğitim aldı. Okurken spor hayatını da bir yandan devam ettiriyordu. Yale Üniversitesi’nde de beyzbol takım kaptanlığı yaptı. Buradan 2001’de mezun oldu. Kısa bir süre lise öğretmenliği yaptı. Ardından Harvard Üniversitesi’nde hukuk okumaya başladı. Harvard’dan da 2004’te mezun oldu ama mezun olmadan bir yıl önce ABD donanmasına girdi. DeSantis için ona pek çok ödül getirecek olan askerlik yılları başlıyordu.

2007’de dönemin ABD Başkanı George Bush, Irak’taki Amerikan askerlerinin sayısını artırma kararı almıştı. Bush’un bu kararı DeSantis’in görev yerinin değişmesine sebep oldu. 2007’nin sonbaharında Irak’a giden askerler arasında DeSantis de vardı. Irak’ta, ABD donanmasının özel komando birinin komutanına hukuk danışmanlığı yapacaktı.

2009’da ünlü televizyon sunucusu ve haber muhabiri Jill Casey ile evlendi. Çiftin bu evlilikten üç çocuğu oldu.

Evlendikten bir yıl sonra, donanmadaki aktif görevini bırakma kararı aldı. 2019’a kadar yedek asker olarak askerlik yapmaya devam etti. Başarılı ve disiplinli bir askerdi. Orduda görev yaptığı süre içinde Bronz Yıldız Madalyası, Küresel Terörle Mücadele Hizmet Madalyası ve Irak Kampanyası Madalyası gibi pek çok madalya aldı.

2012’de siyasete ilk adımını attı. Florida eyaletinden Temsilciler Meclisi’ne seçildi. Aynı başarıyı 2014 ve 2016’daki iki ayrı seçimde de göstererek toplamda üç defa temsilciler meclisinde yer aldı.

2015 DeSantis’in yükselişinin başladığı yıl oldu. O yıl temsilciler meclisinde Muhafazakar Özgürlük Grubu’nu kurdu.

Yine aynı yıl Florida’dan senato yarışına girmeye karar verdi. Muhafazakar kanadın desteği de arkasındaydı. Ama Florida Senatörü Marco Rubio’nın yeniden seçilmek için yarışa gireceğini açıklaması DeSantis’e geri adım attırdı. Ardından DeSantis senato yarışından çekildi.

O ayrıca, dönemin ABD Başkanı Donald Trump’ın en yakınındaki isimlerden biriydi. Trump’ı her alanda destekliyordu. Bu destek karşılıklı işliyordu. Trump da DeSantis’ten desteklerini esirgemiyordu.

2018’de doğup büyüdüğü yer olan Florida valisi olmak için seçimlere katıldı. Valilik yarışında en büyük destekçisi yine Donald Trump’tı… DeSantis valili yarışını 49,6 oy alarak kıl payı kazandı. O artık Florida valisi olmuştu. DeSantis için yeni bir dönem başlıyordu…

2022’de bir kez daha Florida Valisi olmak için seçim yarışına girdi ve tekrar seçilerek bir dönem daha valilik yapma hakkı kazandı.

Valilik yaptığı iki dönem boyunca karşılaştığı en büyük sorunlardan biri koronavirüs oldu. Koronavirüse karşı alınan önlemleri desteklemiyordu. Zaten önlemleri çok kısa bir sürede kaldırmaya karar verdi. Eyalet çapında maske kullanım zorunluluğuna da karşı çıkıyordu. Yüz yüze eğitime geri dönüşü de hızlıca hayata geçirdi.

DeSantis oldukça muhafazakar ve gelenekçi bir isim. İmzaladığı tasarılar arasında da bu görüşlerini yansıtan başlıklar var. Bu tasarılar ve görüşleriyle LGBT’lileri, kürtaj hakkı savunucularını ve dünyanın en büyük şirketlerinden biri olan Disney’i sık sık karşısına alıyordu.

DeSantis, kamuoyunda “Eşcinsel Deme'” yasası olarak bilinen Eğitimde Ebeveyn Hakları Yasa Tasarısı'nı geçen yıl Mart ayında imzalayarak yürürlüğe soktu. Muhafazakar tabana hitap eden ve büyük tartışmaya neden olan yasa, anaokulundan üçüncü sınıfa kadar okullarda cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği konularında eğitim verilmesini yasaklıyor.

Yasayı destekleyenler, bu yasa sayesinde anne babaların çocuklarına LGBT konusunun çocuklara anlatılmasında söz sahibi olacaklarını savunuyor. Yasa ayrıca ailelere, dersliklerde yasayla uyuşmayan tarzda eğitim verilmesi halinde ilgili okul bölgeleri aleyhine dava açma hakkı tanıyor. DeSantis, yasayı imzalamadan önce yaptığı açıklamada, “Anaokulu çağındaki çocuklara 'ne isterseniz o olabilirsiniz' tarzında mesajlar vermenin uygunsuz olduğunu” söylemişti.

Geçtiğimiz Nisan ayındaysa üyeleri DeSantis tarafından atanan Eyalet Eğitim Kurulu, LGBT karşıtı olarak tanımlanan yasanın kapsamını genişleterek cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği konularının liseler dahil tüm sınıflarda işlenmesinin yasaklanmasını kabul etti.

LGBT’lilere karşı tüm bu kararların ardından DeSantis ile Disney arasında bir düellonun başladığını söylersek yanlış olmaz. Disney’in hak savunucuları DeSantis’in bölgedeki en büyük muhalefeti haline geldi.

Florida'da dev eğlence parkları, oteller ve tatil köyleri işleten Disney, 1967'de yapılan anlaşma sonucu eyalette özel vergi statüsüne sahip.

Disney, bu bölgede kendi imar planlamasını yapma, inşaatlarda kendi ruhsatlandırma sürecini yönetme, kendi itfaiye ve ambülans hizmetleri için vergi toplama, kendi elektriğini üretme yetkisine sahip.

Ama geçtiğimiz yılın Nisan ayında Florida Eyalet Meclisi, Disney'nin bölgedeki özerklik statüsünü ve imtiyazlarının 1 Haziran 2023 itibarıyla kaldırılması için hazırlanan tasarıyı kabul etti. Tasarıyı imzalayarak yasalaştıran DeSantis, Disney'nin çeşitlilik ve kapsayıcılık programını sonlandırmaması durumunda daha fazla yaptırımla şirketin karşısına çıkacağını söyledi. Bu tam anlamıyla Disney'e karşı savaş ilanıydı.

Disney ise DeSantis aleyhine “anayasaya aykırı misilleme eylemlerinde bulunduğu” gerekçesiyle dava açtı. DeSantis'in Disney'in ifade özgürlüğünü, mülkiyet haklarını, sözleşme şartlarını ihlal ettiğini söylüyordu. Disney tarafından DeSantis'e açılan dava hala devam ediyor.

Florida Valisi DeSantis, 18 Mayıs'ta ergenlik hormonlarını baskılama yoluyla gençlere “cinsiyet doğrulama” tedavisi uygulanmasını yasakladı. Bu yasa LGBT’lilerin sağlık hizmetine erişiminin önünde bir engel olduğu gerekçesiyle yine uzun süre tartışılmıştı. DeSantis ise “Bu yasa reşit olmayanların ergenlik hormonlarını baskılama ve geri çevrilmesi imkansız başka uygulamalar yoluyla kötürüm hale getirilmesini engelleyecek” diyordu.

DeSantis ayrıca “tuvalet yasası” olarak bilinen tasarıyı da imzaladı. Yine çok tartışılan bu yasa, kamuya ait binalarda tüm tuvaletlerin ve soyunma odalarının kişilerin doğuştan sahip oldukları cinsiyete göre kullanılmasını zorunlu hale getiriyordu.

Florida Valisi DeSnatis’in tüm bu yasa tasarılarına imza atması ve özellikle LGBT’lilere ve Disney’e karşı açtığı savaş kimilerinin ona cephe almasına neden olurken aynı zamanda büyük bir kitle tarafından da sevilmesini sağladı. Hakkındaki tartışmalar ve eleştiriler onun artık daha popüler biri haline getirmişti.

DeSantis’in gözü ise çok daha yükseklerdeydi. 2024 Başkanlık Seçimleri için Cumhuriyetçi Parti’den aday olduğunu açıkladı. Adaylığını bir video mesajıyla ve Twitter’dan bir cümleyle kamuoyuyla paylaştı. Mesajında, “Başkan olmak için yarışıyorum” dedi. DeSantis başkanlığını açıkladıktan sonra ilk 24 saatte 8,2 milyon dolar bağış toplayarak rekor kırdı.

Ardından da Twitter’ın sahibi Elon Musk’la Twitter’dan canlı yayın yaptı. Aslında DeSantis’in en büyük destekçilerinden biri şu anda Elon Musk. Hatta DeSantis için Musk’ın adayı diyebiliriz. İkilinin canlı yayında konuşmasının başlamasıyla 600 binden fala kişi yayını terk etti. Yayında Elon Musk’a, adaylık yarışına katılma amacının Cumhuriyetçi Parti’yi kaybetme kültüründen kurtarmak olduğunu söyledi.

“Son yıllarda Cumhuriyetçi Parti’yi enfekte eden kaybetme kültürüne son vermeliyiz. Geçmişin eski dogmaları gelecek için yetersiz. İleriye bakmalıyız, geriye değil” diyordu.

DeSantis’in önündeki en büyük engel ise Donald Trump… Trump ile DeSantis birbirini her koşulda destekleyen iki isimken, şimdi iki rakibe dönüştü. Muhafazakâr tutumuyla gündeme gelen DeSantis’e “yeni model Trump” yakıştırmaları yapılıyor.

Görüşleri neredeyse tıpatıp aynı. Göçmen karşıtlığı, LGBT karşıtlığı, Çin’e karşı sert tutumlar açısından görüşlerinde bir fark bulmak neredeyse imkansız.

Aslında DeSantis’in Florida Valisi olmasının en büyük sebebi Trump’tı. Dolayısıyla bu denli tanınır olmasında da Trump’ın payı büyük. Zaten Trump da “Onu ben vali yaptım” diyerek tepkisini gösteriyor. DeSantis’i ise sadık olmamakla ve kendisine ihanet etmekle eleştiriyor. Görünüşe göre Trump, seçim sürecinde DeSantis’e karşı agresif bir politika izleyecek. Ama seçim yarışının ilerleyen safhalarında Trump’ın bu tutumunun değişmesi de mümkün.

44 yaşındaki DeSantis, genç aday oluşuyla dikkat çekse de ABD Başkanlık yarışında adaylığını koyan bir genç isim daha var. O da 37 yaşındaki genç multimilyoner Vivek Ramaswamy…

Seçimlerde DeSantis’in Trump’a karşı en güçlü rakip olması bekleniyor. Ama yine de anketlere göre Trump’ın gerisinde. Unutmamak gerek ki DeSantis son valilik seçimlerini büyük bir farkla kazanmıştı. DeSantis, Cumhuriyetçi Parti’nin yükselen yıldızlarından biri. Peki bu yıldız başkanlık seçimlerinden sonra da parlamaya devam edecek mi? Bu sorunun cevabını hep birlikte göreceğiz…