ABD'nin hazırladığı İsrail yanlısı 'Yüzyılın Anlaşması'nın maddeleri gazetede yayımlandı

ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail-Filistin meselesinin çözümü konusunda öne sürdüğü, Suudi Arabistan, Birleşik Arapları Emirlikleri (BAE) ve Mısır'ın da destek verdiği belirtilen yakın zamanda açıklanacak "Yüzyılın Anlaşması" planına ait olduğu belirtilen bazı maddeler Israel HaYom gazetesinde yayımlandı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya yakınlığıyla bilinen Israel HaYom gazetesinde yayımlanan "Yüzyılın Anlaşması" planının resmi olmayan maddelerinde; bölgenin tahliyesi, Kudüs 'ün durumu Gazze şeridi ve anlaşmayı destekleyen ülkelere dair detaylar yer alıyor.

Anlaşma özetle neyi kapsıyor?

İsrail ile Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) ve Hamas arasında üçlü bir anlaşma imzalanacak. Bu anlaşmaya göre işgal altındaki Batı Şeria'da yer alan Yahudi yerleşim birimleri dışındaki topraklar ile Gazze Şeridi'nde "Yeni Filistin" adlı bir Filistin devleti kurulacak.

Batı Şeria'daki büyük Yahudi yerleşim yerleri bugün olduğu gibi İsrail'in elinde kalacak. Bu yerleşim birimlerine yine Batı Şeria'daki izole yerleşim birimleri de katılacak ve böylece izole yerleşim birimlerine ulaşmak için büyük yerleşim birimlerinin alanları genişletilecek.

Kudüs kime kalacak?

• Kudüs, İsrail ile Yeni Filistin arasında bölünmeyecek ve paylaşılmayacak ancak her iki devletin de başkenti sayılacak. Ayrıca Kudüs'te yaşayan Araplar Yeni Filistin Devleti'nin vatandaşları olacak.

İsrail'e bağlı Kudüs Belediyesi, Yeni Filistin Hükümeti'nin ilgileneceği eğitim alanı hariç Kudüs'ün tüm alanlarından sorumlu olacak ve bu yeni devlet, Kudüs Belediyesi'ne su gideri ve vergi ödeyecek.

Yahudilerin Araplardan ev almalarına izin verilmeyecek ve aynı şekilde Araplar da Yahudilerden ev alamayacak. Kudüs'e yeni bölgeler eklemlenmeyecek ve kutsal alanların bugünkü statüsü devam edecek.

Anlaşmaya göre Gazze Şeridindeki durum ne?

Mısır, havalimanı, fabrikalar, ticari alanlar ve ziraat için Gazze Şeridi'ne bağlı bir şekilde Yeni Filistin Devleti'ne toprak kiralayacak; ancak Filistinlilerin bu yeni topraklarda iskanına izin verilmeyecek. Bu toprakların sınırları ile kira ücreti daha sonra aracı ve destekçi ülkeler tarafından Yeni Filistin Devleti ile Mısır arasında belirlenecek.

Anlaşmayı hangi ülkeler destekleyecek?

Yeni Filistin Devleti'nin kurulmasını öngören bu anlaşmanın uygulanması için mali olarak destek sağlayacak ülkeler, başta ABD olmak üzere Avrupa Birliği (AB) ve petrol üreticisi Körfez Arap ülkeleri olacak.

Destekleyici ülkeler, Yeni Filistin'deki ulusal projeler için 5 yıl boyunca 30 milyar dolarlık bir bütçe sağlayacak. Bu bütçeye izole Yahudi yerleşim birimleri ile büyük yerleşim yerlerinin İsrail'e bağlanması maliyeti de dahil olacak.

Yeni Filistin Devleti'nin güvenliğini kim sağlayacak?

Yeni Filistin Devleti'nin ordusu olmayacak. Sadece polisin elinde hafif silahlar olacak.

İsrail ile Yeni Filistin arasında, İsrail'in tüm yabancı saldırılara karşı Yeni Filistin'in korumasını garanti altına alacağı ve bu tür bir koruma karşılığında Yeni Filistin'in İsrail'e ödeme yapacağı yeni bir savunma anlaşması imzalanacak. Bu ödemenin maliyeti, taraflar arasındaki destekleyici devletlerin aracılık ettiği müzakerelerde belirlenmelidir.

Ürdün Vadisi hangi devlete kalacak?

Ürdün Vadisi veya diğer adıyla Batı Şeria'nın Ölü Deniz (Lut Gölü) çevresindeki Ağvar bölgesi bugün olduğu gibi İsrail'in elinde kalacak. Bölgeden geçen 90 numaralı otoyol 4 şeritli olacak.

İsrail, otoyolun genişletilmesi için bir ihale açacak. Bu 90 numaralı otoyolun iki şeridi Yeni Filistin'i Ürdün'e bağlayacak. Bu yol üzerinde kurulacak olan sınır kapıları Yeni Filistin'in kontrolünde olacak.

Hamas ve Filistin Kurtuluş Örgütü anlaşmaya karşı çıkarsa ne olacak?

Hamas ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ)'nün bu anlaşmaya itiraz etmesi durumunda ABD, Filistin'e sağladığı tüm mali desteği kesecek ve diğer ülkelerin de mali destek sağlamasını engelleyecek.

FKÖ bu anlaşmayı kabul eder de Hamas ya da Filistin İslami Cihad Hareketi bu anlaşmayı reddederse bu iki hareketin liderleri sorumlu sayılacak ve Gazze Şeridi ile İsrail arasındaki yeni bir savaşta ABD, İsrail’in bu liderleri hedef alması konusunda destekleyecek.

İsrail anlaşmaya yanaşmazsa yaptırım olacak mı?

Eğer İsrail bu anlaşmaya itiraz ederse, İsrail'e sağlanan mali destek durdurulacak.

Washington Post: 'Yüzyılın anlaşması' Filistin'e devlet statüsü getirmiyor

ABD'nin saygın gazetelerinden Washington Post, ABD Başkanı Donald Trump'ın "yüzyılın anlaşması" olarak adlandırılan Ortadoğu barış planının, Filistinlilerin gündelik hayatına birtakım iyileştirmeler getirmekle birlikte bağımsız bir Filistin devleti kurulmasını önermediğini ileri sürdü.

• Gazetenin son iki yıldır anlaşmanın hazırlanması konusunda çalışmalar yürüten Trump'ın damadı ve Beyaz Saray danışmanı Jared Kushner'in açıklamalarına ve konuyla ilgili bilgisi olan ABD'li ve Arap yetkililere dayandırdığı haberine göre, plan geçmişteki barış çabalarında müzakerelere zemin oluşturan iki devletli çözüm önerisini içermiyor.

Filistin'e devlet statüsü sağlamayan plan, daha çok Filistinlilerin ekonomik koşullarının iyileştirilmesine ve din, inanç ve ibadet özgürlüğü ile hukuki eşitlik gibi temel hak ve özgürlükler konusunda bazı güvenceler getirilmesine odaklanıyor.

Hamas Anlaşmaya ne tepki veriyor?

ABD tarafından açıklanması beklenen ve bazı Arap ülkeleri tarafından desteklendiği iddia edilen "Yüzyılın Anlaşması" projesine dikkati çeken Hamas Siyasi Büro üyesi Halil el-Hayye,"Yüzyılın Anlaşması, bilinmeyen bir şey değil. Bazıları bu projenin Filistin'i hedef aldığını sanıyor ancak Arap ve İslam ümmetini hedef alıyor. Tam merkezine yerleştirilen Filistin meselesi, bir geçiş kapısı." dedi.

Trump'ın damadı Kushner: ABD planı ramazan ayından sonra açıklayacak

ABD Başkanı Trump'ın damadı ve danışmanı Jared Kushner, Amerika'nın uzun süredir beklenen Orta Doğu barış planını ramazan ayından sonra açıklayacağını bildirdi.

Kushner, New York'ta Time dergisinin düzenlediği "Time100" etkinliğinde yapılan mülakatta, Orta Doğu barış planının normalde 2019 başında sunulacağını ancak İsrail'de erken seçim kararı alınmasının ardından bunun ertelendiğini belirterek, ramazan ayının bitmesinden sonra planın açıklanmasının planlandığını söyledi.