ABD Adalet Bakanı Barr Kongre'de ifade vermeye yanaşmadı

ABD Adalet Bakanı William Barr, Rusya soruşturmasını yürüten özel yetkili Savcı Robert Mueller’ın bakanlığa sunduğu raporu incelemesini bitirerek rapordaki ana bulguları Kongre'deki yetkililerle paylaşmıştı.

ABD Adalet Bakanı Barr, Kongre üyelerine Rusya soruşturması raporuna ilişkin gönderdiği 4 sayfalık bilgilendirme metninde ABD Başkanı Donald Trump veya başkanlık seçimleri kampanyasında görevli herhangi bir kimsenin seçimle ilgili olarak Rusya ile iş birliği yaptığının tespit edilmediğini bildirmişti.

Kongreye meydan okudu eleştirisi

William Barr'ın Senato'daki oturumdan bir gün sonra yani bugün de Temsilciler Meclisi'nin Adalet Komisyonu'nda ifade vermesi bekleniyordu; ancak ABD Adalet Bakanı William Barr Temsilciler Meclisi'ne gelerek Kongre üyelerinin sorularını oturumda yanıtlamayacak. William Barr'ın aldığı bu karar "Kongre'ye meydan okuduğu" şeklinde yorumlandı.

Adalet Bakanlığı sözcüsüne göre Temsilciler Meclisi Adalet Komisyonu Başkanı Jerrold Nadler'ın oturumla ilgili daha önce benzeri görülmemiş bazı gereksiz koşulları dayattığını savundu.

Adalet Bakanlığı sözcüsü Bakan William Barr'ın komisyon üyelerinin Mueller raporuyla ilgili soruları konusunda diyalog içinde olmaktan memnuniyet duyacağını ifade etti.

"İfade vermeme kararını gözden geçirsin"

• Temsilciler Meclisi Adalet Komisyonu Başkanı Nadler ise Adalet Bakanı Barr'ın bu kararının ardından sert konuştu. Nadler Barr'ın dürüst olmadığını ve bu nedenle de ifade vermeye çekindiğini savundu. Nadler William Barr'ın Temsilciler Meclisi komisyonunda ifade vermeme kararını bu gece gözden geçirmesini umduğunu da belirtti.

Mueller Raporunun içeriğinde neler var?

Mueller'in raporunda Trump ile Rusya arasında bir komplo yapıldığına dair bulgular yer almazken, Başkan'ın soruşturmayı durdurmaya yönelik attığı bazı adımlar da sıralanmıştı.

Raporda, "Olgularla ilgili yaptığımız kapsamlı soruşturmanın ardından Başkan'ın adaletin tecellisini engellemeye açık bir şekilde çalışmadığını net bir şekilde ifade edebiliyor olsaydık, bunu söylerdik… eldeki olgular ve buna ilişkin yasal standartlara baktığımızda bu muhakemeyi yapamadığımızı görüyoruz" denilmişti.

Raporda ayrıca, "Aynı şekilde, her ne kadar bu rapor Başkan'ın suç işlediği sonucuna varmıyor olsa da, Başkan'ı aklamış da değil" ifadesi yer almıştı.

Raporda yer alan diğer bulgular şöyle:

• Trump, Beyaz Saray'da görevli bir avukata, Mueller'in "çıkar çatışması" iddiasıyla görevden alma girişimi başlatması talimatı verdi ancak söz konusu avukat, bu talimatı yerine getirmeyi "planlamadığını" belirterek istifa etti.
• Trump'ın soruşturma açıldığını duyduğunda ayıp kelimeler kullanarak, "Aman Tanrım. Bu korkunç. Bu, başkanlığımın sonu" dediği bildirildi.
• Mueller, büyük oranda "kamuoyunun gözleri önünde cereyan ettiğini" söylediği, Başkan'ın adaletin tecellisini engellemek için yaptığı 10 eylemi inceledi.
• Raporda, Başkan'ın adaletin tecellisini engelleme girişimlerinin sadece yönetimdeki isimlerin "talimatları yerine getirmeyi" kabul etmemesinden kaynaklan belirtildi.
• Soruşturmayı yürütenler, Başkan'ın sorularına verdikleri yanıtları "yetersiz" olarak nitelendirdi ancak ifadesini sözlü almak için çok uzun sürmesi muhtemel hukuki süreci başlatmamayı tercih etmedi.

Mueller raporunun tamamı yayınlansın talebi

Temsilciler Meclisi Adalet Komisyonu daha önce redakte edilmiş hali kamuoyuyla ve Kongre ile paylaşılan Mueller raporunun tamamının paylaşılmasını talep etmişti. Adalet Komisyonu Başkanı Nadler Adalet Bakanlığı'nın bu konudaki çağrıya da uymayacağını söyledi.

Temsilciler Meclisi Adalet Komisyonu'ndaki Demokratlar Adalet Bakanı William Barr'ı komisyonda ifade vermeye zorlamak amacıyla celp çıkarmayı planlıyor. Adalet Komisyonu Başkanı Nadler "Adalet bakanıyla raporun tamamına erişim konusunda makul bir çizgiye gelmek amacıyla çalışmaya devam edeceğim ancak bunu uzun süre devam ettirmem. İyi niyetli müzakereler önümüzdeki 1-2 gün içinde celbe uyulmasıyla sonuçlanmazsa bir sonraki adım adalet bakanını (Kongre çağrısına) itaatsizlik gerekçesiyle zorla ifadeye getirmek olacak" ifadelerini kullandı.

"Madem karara varmayacaktı, soruşturma yapmasaydı"

Adalet Bakanı William Barr, Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Senato'da ifade vermişti. Barr, Mueller ve ekibinin Trump’ın adaleti engelleyip engellemediği konusunda neden bir yargıya varmadığına şaşırdığını söyledi.

Adalet Bakanı Barr, Mueller için “Başkan’ın adaleti yanıltıp yanıltmadığı konusunda karara varmaması gerektiğini düşünüyorduysa o zaman soruşturmayı hiç yapmaması gerekirdi” dedi. Barr, Mueller’ın bu konuda neden bir karara varmadığından ve yalnızca iki taraf açısından da delillere yer vermekle yetindiğinden emin olmadığını belirtti.

Barr, “Adli kovuşturma kararı alma şeklindeki geleneksel yolu seçmemesi gerektiğini düşündüyse o zaman soruşturmayı hiç yapmamalıydı” ifadesini kullandı.

Barr ve Adalet Bakan Yardımcısı Rod Rosenstein, raporda ortaya konan delillerin adaleti engelleme konusunda suçlama yapmak için yetersiz olduğu kararına varmıştı.

Mueller, Barr'ın 4 sayfalık özetini eleştirmiş

Amerikan basınında yer alan haberlere göre, Mueller Barr’a gönderdiği bir mektupla Barr’ın Rusya soruşturmasının sonuç raporundan yayınladığı dört sayfalık özetini eleştirdi. Mektubun Washington Post gazetesinin yayınladığı içeriğine göre Mueller, Adalet Bakanı’nın yayınladığı özetin, rapordaki tespitlerin hassas noktaları konusunda kamuoyunda kafa karışıklığı yarattığı görüşünü dile getirdi.

Kongre’deki oturum sırasında Mueller’ın Barr’a gönderdiği bu “şikayet” mektubu sık sık gündeme geldi. Barr, Mueller’ın mektubunu aldıktan sonra kendisini telefonla aradığını ve şikayetlerinin raporun yanlış aktarıldığı anlamına gelmediğini söylediğini belirtti.

Barr, Mueller’ın basının özete çok takıldığını ve kamuoyunun Başkan Donald Trump’ın adaleti engelleyip engellemediği konusundaki soruya yanıt vermemesinin ardında yatan mantığı görmesini istediğini söylediğini bildirdi.

5 Mart’ta yapılan bir toplantıda Mueller’ın ve ekibinin planlarını kendisiyle paylaştığını belirten Barr, Mueller’ın başkanın azledilmesini önermeyeceğini söylediğini de kaydetti

Barr ayrıca Mueller’ı raporu Adalet Bakanlığı’na sunarken büyük jüriye sunulan materyalleri tanımlamayarak raporun kamuoyuna açıklanan versiyonunun gecikmesine neden olduğu gerekçesiyle eleştirdi.

Ne olmuştu?

• Özel yetkili savcı Robert Mueller 22 ay süren, Başkan Trump ve 2016 seçim kampanyası ekibinin Rusya'yla gizli anlaşma yaptığı iddialarına ve Trump'ın adaleti engellemeye çalışıp çalışmadığına yönelik soruşturmasının raporunu 22 Mart'ta Adalet Bakanlığı'na sunmuştu. Adalet Bakanı Barr raporun önemli bulgularını iki gün sonra dört sayfalık bir metinle özetlemişti.

Trump'tan Game of Thrones paylaşımı gelmişti

ABD Adalet Bakanı William Barr'ın Muller davasında ABD Başkanı Donald Trump'ın aleyhine bir delilin elde edilmediğine dair yaptığı ön açıklama sonrası, Başkan Donald Trump fenomen dizi Game of Thrones'a (Taht Oyunları) atıfta bulunarak, 'Oyun Bitti' yazılı bir görsel paylaşmıştı.

ABD Başkanı Donald Trump’ı seçildiğinden bu yana zorda bırakan Rusya soruşturması sonrası yaşanabilecek olası gelişmeler şöyle:

2020 ABD Başkanlık seçimleri

Trump çok sayıda Cumhuriyetçi'nin FBI’ın kendisini görevden etme çabası olarak gördüğü Mueller soruşturmasını seçim kampanyasında kullanmaya çalışabilir. Soruşturmayı demokratik olarak seçilmiş bir başkanı görevden alma amacını taşıyan bir cadı avı olarak nitelemesi seçmenlerinin kendisini ikinci dönem için de destek vermesi konusunda etkili olabilir.

• Anketlere göre seçmenler Rusya soruşturmasından ziyade ekonomi ile ilgili konularla ilgileniyor. Bu durum özellikle ılımlı seçmenin egemen olduğu ve mücadelenin çetin geçtiği bazı bölgelerde rapor vesilesiyle siyasi avantaj peşinde olan Demokrat aday adaylarını da zorda bırakabilir.

New York Güney Bölgesi Savcılığı

New York Güney Bölgesi’ndeki federal savcılar, Trump’ın ilişkisinin olduğu iddia edilen kadınlara yapılan ödemeler sebebiyle 3 yıl hapis cezası ile karşı karşıya olan Trump’ın eski şahsi avukatı Michael Cohen’e göre, Trump’ın şirket uygulamaları ve finans işlerine yönelik inceleme yürütüyor.

Savcıların Mueller’a kıyasla daha geniş bir soruşturma serbestisi bulunuyor ve bu savcılar kendisinden bağımsız olarak hareket ediyor. O nedenle New York’taki federal savcılar tarafından hazırlanacak yeni iddianameler Mueller raporunu gölgede bırakabilir.

Trump için azil süreci başlar mı?

Temsilciler Meclisi’ndeki Demokratlar'ın Trump’ın azledilmesine yönelik süreci başlatmaları ihtimali Adalet Bakanı William Barr’ın Mueller’ın Rusya ile bir gizli anlaşmaya ilişkin delil bulunmadığını açıklamasının ardından azalmıştı; ancak Mueller’ın raporunda ortaya çıkan yeni ayrıntılar ABD siyasi tarihinde sadece 3 kez başlatılmış olan azledilme sürecinin başlatılmasına yönelik tartışmayı alevlendirebilir.

Redaksiyon tepkisi

Çok sayıda Demokrat Mueller raporunun tamamının redakte edilmeden açıklanmasını talep ediyor. Temsilciler Meclisi Adalet Komisyonu raporun tamamının redakte edilmemiş halinin açıklanması için celpname çıkarabilir.

Temsilciler Meclisi Adalet Komisyonu Rusya soruşturmasının raporunu bizzat raporu hazırlayan özel yetkili savcı Robert Mueller’ın kendisinden dinlemek üzere ifadeye çağırmak için harekete geçti.

Adalet Bakanı William Barr Mueller’ın ifade vermesinin sorun teşkil etmeyeceği mesajını verdi. William Barr 2 Mayıs’ta Temsilciler Meclisi Adalet Komisyonu’nda ifade verecek. Demokratlar'ın bu oturumda Mueller’ın bulguları üzerine gideceği, Cumhuriyetçiler'in de muhtemelen Mueller raporu bulgularının Trump’ı akladığını söyleyerek Başkan’ı savunması bekleniyor.

Kongre’deki diğer soruşturmalar

Cumhuriyetçiler'in çoğunlukta olduğu Senato İstihbarat Komisyonu, Rusya’nın 2016 seçimlerindeki rolüne ilişkin kendi derinlikli soruşturmasının bulgularını henüz açıklamış değil. Bu bulgular bu yıl sonuna doğru açıklanabilir.

Bu sırada Temsilciler Meclisi İstihbarat Komisyonu Demokratlar burada çoğunlukta olduğu için kendi soruşturmasını hızlandırıyor. Temsilciler Meclisi’nin İstihbarat, Dışişleri ve Denetim Komisyonları Trump’ın Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’le yaptığı görüşmelere ilişkin belgeleri talep ediyor.