AB ve Japonya, serbest ticaret yolunda

Avrupa Birliği (AB) ve Japonya'nın müzakerelerini 4 yıldır sürdürdüğü anlaşma ile hassas sektörlerin gözetilmesi, karşılıklı olarak ticareti yapılan ürünlerin yüzde 95’i üzerindeki gümrük vergilerinin kaldırılması ve küresel serbest ticarette örnek rol üstlenilmesi hedefleniyor.

Serbest ticaret anlaşması yapılması konusunda siyasi bir uzlaşmaya varmak üzere yarın Brüksel'de bir zirve gerçekleştirilecek. Bu kapsamda Japonya Başbakanı Şinzo Abe, Almanya'daki G-20 Zirvesi öncesinde yarın Brüksel’e gelerek AB Konseyi Başkanı Donald Tusk ve AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker'le serbest ticaret anlaşmasının ele alınacağı bir görüşme yapacak.

Londra Ekonomi Okulu (LSE) Araştırma Görevlisi Elitsa Garnizova, AB-Japonya serbest ticaret anlaşması müzakerelerine ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, anlaşmanın hem siyasi hem de ekonomik boyutlarıyla büyük önem taşıdığını ifade ederek, "Siyasi boyutta bu anlaşma, korumacı ekonomi politikaları karşıtı ve serbest ticaret yanlısı olunduğuna işaret ediyor." dedi.

Garnizova, AB ve Japonya arasında yakın iş birliğinin özellikle ABD Başkanı Donald Trump'ın serbest ticaret anlaşmaları karşıtı duruşu sonucunda hız kazandığını söyledi.

Anlaşmanın ekonomik olarak her iki tarafa da önemli faydalar sağlayacağını dile getiren Gernizova, "AB'nin Japonya'ya özellikle gıda ve tarım ürünleri ihracatında artış bekliyoruz. Japonya'nın da AB'ye otomotiv ve sanayi ürünleri ihracatının artmasını öngörüyoruz." diye konuştu.

Garnizova, müzakerelerde çok ciddi ilerleme sağlandığına işaret ederek, "Her iki tarafta önemli ve öncelikli konularda bir uzlaşı sağlandı ve farklılıklar çözüldü. Şimdi düzenlenecek zirvede anlaşma hakkında bir siyasi bildiri açıklanmasını bekliyoruz." ifadelerini kullandı.

Yeni anlaşmadan beklentiler

AB-Japonya ticaret anlaşması ile karşılıklı olarak ticareti yapılan ürünlerin yüzde 95’i üzerindeki gümrük vergilerinin kaldırılması amaçlanıyor. Bazı hassas sektörlerde ise gümrük vergilerinin belirli bir süre içerisinde kademeli olarak azaltılması bekleniyor.

AB'nin Japonya'dan ithal edilen otomobillere uygulamakta olduğu yüzde 10’luk gümrük vergisini 7 yıl içerisinde kademeli olarak ortadan kaldırması, buna karşılık Japonya'nın da AB’den ithal edilen süt ürünlerine uyguladığı gümrük vergilerini 15 yılda kademeli olarak azaltması öngörülüyor.

Tarafların, ileride yaşanabilecek ticari ihtilafların çözümüne ilişkin bir mekanizma kurulması konusunda da çalışmalarını sürdürmesi bekleniyor.

Siyasi mesaj

ABD Başkanı Trump’ın ekonomik olarak serbest ticaret karşıtı ve korumacı tutumu, AB, Çin ve Japonya gibi önemli ekonomileri bu alanda daha etkili bir siyasi tutum sergilemeye itiyor.

Küresel serbest ticaretin liderliği rolünü yürütmek isteyen bu ülkelerin birbirleriyle temasları hızlanırken, AB ve Japonya arasında yapılacak ticaret anlaşması ile korumacı ekonomi politikaları karşıtı bir duruşun ortaya konulması ve güçlü bir siyasi mesajın dünyaya verilmesi amaçlanıyor.

Japonya ve AB'nin, söz konusu serbest ticaret anlaşmasını bu yıl içerisinde tamamlaması bekleniyor.

AB-Japonya ekonomik ilişkileri

AB Komisyonu çalışmalarına göre, AB, Japon otomotiv sektörüne yüzde 10, elektronik ürünlerine de yüzde 14 gümrük vergisi uyguluyor. Japonya ise Avrupa'dan ithal edilen peynir ürünlerinden yüzde 29,8, et ürünlerinden de yüzde 38,5 gümrük vergisi alıyor.

AB'nin Japonya ile olan ticari ilişkileri çok sayıda kişiye istihdam sağlıyor. AB'nin Japonya'ya ihracatından dolayı 600 bin vatandaşa iş imkanı doğarken, AB ülkelerindeki Japon şirketleri de 500 bin kişiyi istihdam ediyor.

Yapılacak ticaret anlaşmasının karşılıklı olarak tüm gümrük vergilerini kaldırması bekleniyor. Böylece AB'nin Japonya'ya ihracatının işlenmiş gıdalarda yüzde 180, kimya sektöründe yüzde 20 artacağı tahmin ediliyor.

AB'nin Japonya'ya ihracatında özellikle kaliteli, yüksek teknolojili ürün ve hizmetlerde ciddi bir canlanma öngörülüyor. İlaç, tıbbi malzeme, tarım, gıda, motorlu taşıtlar ve ulaşım ekipmanları gibi sektörlere yeni iş fırsatları doğması bekleniyor.

Ticaret anlaşmasıyla Avrupa'dan Japonya'ya işlenmiş gıda, et ve süt ihracatının yıllık 10 milyar avro artacağı tahmin ediliyor.

Japonya, AB’nin, Asya kıtasında Çin'den sonra ikinci büyük ticari ortağı konumunda bulunuyor. Dünyanın 4'üncü büyük ekonomisi durumunda olan Japonya, vatandaşlarının alım gücünün oldukça yüksek seviyelerde seyretmesi nedeniyle Avrupa için önemli bir pazar özelliği taşıyor.

Verilere göre, AB, geçen yıl Japonya’dan 66,4 milyar avroluk ithalat, 58,1 milyar avroluk da ihracat gerçekleştirdi. AB, Japonya'ya her yıl yaklaşık 90 milyar avro doğrudan dış yatırım gerçekleştirirken, Japonya da AB üyesi ülkelere yıllık yaklaşık 175 milyar avro doğrudan yatırım yapıyor.

Müzakereler

AB, Japonya ile ticaret anlaşması müzakerelerini resmi olarak 25 Mart 2013’te başlatmıştı. Müzakerelerin 18'inci turu nisan ayında Tokyo’da gerçekleştirilmişti.

AB'nin Japonya sanayi ürünlerine uyguladığı gümrük vergileri ile Japonya’nın AB tarım sektörüne uyguladığı korumacılık, müzakerelerde ana konu olarak ortaya çıkıyor.