0

JURNAL.İST HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

700 yıl önce Avrupa'ya gelen tatlı: Dondurma

Ömer Faruk Darbaz
ÖMER FARUK DARBAZ
08 MART 2017 , ÇARŞAMBA 12:00
Abone ol
Dondurma
Dondurma

Ünlü Avrupalı gezgin getirdiği tarif ile koskocaman bir tatlı kültürünün yerleşmesine neden oldu.

Dondurma, günümüzde kolayca ulaşılabilen lezzetli ve içerdiği besinlerden dolayı sağlıklı bir tatlı türü olarak karşımıza çıkar. Özellikle Avrupa ve ABD'de her yıl milyonlarca adet tüketilen dondurmaların Doğu'nun zengin topraklarından oralara nasıl ulaştığını ve de sonrasında neler yaşandığını sizler için derledik. İşte kavurucu sıcakların gelmesine çok az vaktin kaldığı bu günlerde, okurken içinizi serinletecek dondurmanın eskilere uzanan yolculuğu.

Çok eskilere dayanan tarihi 3000 yıl önce Çinlilerin dağlardan kar topladığı rivayet edilir. Bu topladıkları karlara çeşitli meyveleri ve onların sularını ekleyen Çinliler sonrasında bunları afiyetle yiyerek dondurmanın da temellerini atmış oldular. Fakat ortada büyük bir sorun bulunuyordu; karlar, bulundukları dağlardan çok da uzağa taşınamıyordu. Bundan dolayı da birçok insan bu güzel lezzetten mahrum kalıyordu. Bu soruna bir çözüm bulunması bir hayli zaman aldı.
Çok eskilere dayanan tarihi 3000 yıl önce Çinlilerin dağlardan kar topladığı rivayet edilir. Bu topladıkları karlara çeşitli meyveleri ve onların sularını ekleyen Çinliler sonrasında bunları afiyetle yiyerek dondurmanın da temellerini atmış oldular. Fakat ortada büyük bir sorun bulunuyordu; karlar, bulundukları dağlardan çok da uzağa taşınamıyordu. Bundan dolayı da birçok insan bu güzel lezzetten mahrum kalıyordu. Bu soruna bir çözüm bulunması bir hayli zaman aldı.
Buz evler Kış boyunca dağlardan toplanan buzu meyveyle karıştırıp keyifle yiyen toplumlar bunun asıl mevsiminin yaz olduğunu bir süre sonra anladılar. Her ne kadar bunu anlasalar da yaza kadar buzu saklamanın imkansızlığı karşısında çözüm üretmek gerekiyordu. İşte Persler burada devreye girdi. Mutfaklarında buzları kullanmaya ilk başlayan Persler M.Ö. 400'lü yıllarda karın yaz aylarında saklanabilmesi için "buz evler" inşa ettiler. Her ne kadar etkisi tartışılsa da Persler dondurmayı saklama konusunda somut bir adım atmıştır.
Buz evler Kış boyunca dağlardan toplanan buzu meyveyle karıştırıp keyifle yiyen toplumlar bunun asıl mevsiminin yaz olduğunu bir süre sonra anladılar. Her ne kadar bunu anlasalar da yaza kadar buzu saklamanın imkansızlığı karşısında çözüm üretmek gerekiyordu. İşte Persler burada devreye girdi. Mutfaklarında buzları kullanmaya ilk başlayan Persler M.Ö. 400'lü yıllarda karın yaz aylarında saklanabilmesi için "buz evler" inşa ettiler. Her ne kadar etkisi tartışılsa da Persler dondurmayı saklama konusunda somut bir adım atmıştır.
İmparator Neron'un dondurma keyfi Karlara meyve suyu karıştırarak yiyen ilk insanlar genellikle zenginlerdi. Bunun nedeni olarak karın hızlıca erimesi gösterilebilir. Roma İmparatorluğu döneminde de kar, saklanarak içecek ve tatlı yapımında kullanılıyordu. Fakat çok hızlı eridiğinden bu soğuk tatlara ulaşmak sınırlı kişinin tekelindeydi. Rivayetlere göre M.S. 60'lı yıllarda, Roma'yı yaktıktan sonra şarkı söylediği iddia edilen tuhaf İmparator Neron, canı istediği zaman kölelerini dağlara salarak kendisine buzlu, ballı ve fındıklı dondurma yapmaları için kar toplamaya gönderirdi.
İmparator Neron'un dondurma keyfi Karlara meyve suyu karıştırarak yiyen ilk insanlar genellikle zenginlerdi. Bunun nedeni olarak karın hızlıca erimesi gösterilebilir. Roma İmparatorluğu döneminde de kar, saklanarak içecek ve tatlı yapımında kullanılıyordu. Fakat çok hızlı eridiğinden bu soğuk tatlara ulaşmak sınırlı kişinin tekelindeydi. Rivayetlere göre M.S. 60'lı yıllarda, Roma'yı yaktıktan sonra şarkı söylediği iddia edilen tuhaf İmparator Neron, canı istediği zaman kölelerini dağlara salarak kendisine buzlu, ballı ve fındıklı dondurma yapmaları için kar toplamaya gönderirdi.
Süt ve şekerin karla karıştırılması Kahramanmaraş'ın meşhur dondurmasının temellerini Araplar atmışlardır. Bağdat, Şam ve Kahire'de insanlar karla sütü ve şekeri karıştırarak elde ettikleri tatlıları yemişlerdir. Dondurmanın ilk tarifinin de bu bölgeden çıktığı söylenir.
Süt ve şekerin karla karıştırılması Kahramanmaraş'ın meşhur dondurmasının temellerini Araplar atmışlardır. Bağdat, Şam ve Kahire'de insanlar karla sütü ve şekeri karıştırarak elde ettikleri tatlıları yemişlerdir. Dondurmanın ilk tarifinin de bu bölgeden çıktığı söylenir.
Dondurmanın Avrupa'da yayılışı Dondurma Doğu toplumlarında uzunca bir süre tüketildi ve günümüzde tüketilmeye devam ediyor. Fakat Batı toplumlarının bu muhteşem tatlıdan haberdar olması yüzyıllar aldı. 1271 yılında ünlü gezgin, kaşif ve tüccar olan Marco Polo Doğu zenginlikleri hakkında bilgilenmek için seyahat etmeye karar verdi. Gidip gördüğü topraklardaki zenginliklere hayran kalan Polo birçok yeniliği de Avrupa'ya taşıdı. Bu yeniliklerin içerisinde sadece icatlar, aletler yoktu; dondurma da vardı. Marco Polo Doğu seyahatinden geri döndüğünde İtalya yeni bir tatlıyla da tanışmıştı. İtalyanlar tarafından çok sevilen dondurma tarifi hızla Avrupa'ya yayılarak ünlendi ve çeşit çeşit eklemelerle farklı dondurma tariflerinin doğmasına neden oldu.
Dondurmanın Avrupa'da yayılışı Dondurma Doğu toplumlarında uzunca bir süre tüketildi ve günümüzde tüketilmeye devam ediyor. Fakat Batı toplumlarının bu muhteşem tatlıdan haberdar olması yüzyıllar aldı. 1271 yılında ünlü gezgin, kaşif ve tüccar olan Marco Polo Doğu zenginlikleri hakkında bilgilenmek için seyahat etmeye karar verdi. Gidip gördüğü topraklardaki zenginliklere hayran kalan Polo birçok yeniliği de Avrupa'ya taşıdı. Bu yeniliklerin içerisinde sadece icatlar, aletler yoktu; dondurma da vardı. Marco Polo Doğu seyahatinden geri döndüğünde İtalya yeni bir tatlıyla da tanışmıştı. İtalyanlar tarafından çok sevilen dondurma tarifi hızla Avrupa'ya yayılarak ünlendi ve çeşit çeşit eklemelerle farklı dondurma tariflerinin doğmasına neden oldu.
Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >