Yeni askerlik sisteminde hangi değişiklikler gündemde?
Geçtiğimiz hafta TBMM'de başlayan yeni askerlik sistemine ilişkin Askeralma Kanunu Teklifi'nin görüşmeleri bu hafta da sürüyor. Yüz binlerce vatandaşın merakla beklediği askerlik teklifinin 3 bölüm temel yasa olarak görüşülmesi ve Meclis genel kurulunda kabul edilmesi ön görülüyor.
Partilerden gelen değerlendirmeler sonucunda bazı maddeler üzerinde değişiklikler yapılması bekleniyor. Bu maddelerin arasında terhisler sonucu güvenlik zafiyeti için önlem alınması ve 45. madde özellikle dikkati çekiyor.
Cumhurbaşkanına askerlik muafiyeti yetkisi tanıyan 45. maddenin siyasi partilerce itirazlarını dile getiriyor. Bedelli ücretleriyle ilgili de partilerden gelen çekincelerin de ele alınması kuvvetle muhtemel.
Meclis, bu hafta yeni askerlik sistemine ilişkin Askeralma Kanunu Teklifi'nin görüşmelerine devam edecek. TBMM Genel Kurulu, salı günü toplanarak 65 maddelik Askeralma Kanunu Teklifi'ni 3. maddeden itibaren görüşecek.
Yeni askerlik sistemi ne getiriyor?
Üç bölümden oluşan teklife göre, askerlik hizmeti yedek subay, yedek astsubay, erbaş ve er olarak yerine getirilecek. Hizmet süresi, erbaş ve erler için 6 ay, yedek subay ve yedek astsubaylar için 12 ay olacak.
Erbaş ve erlerden istekli olanlar, sıralı disiplin amirlerinin olumlu değerlendirmesiyle terhise hak kazandığı tarihten itibaren Milli Savunma Bakanlığınca uygun görülecek sayıda ve 6 ay süreyle sınırlı olmak üzere askerlik hizmetine devam edecek, bu sürenin sonunda terhis edilecek.
İlk iki madde kabul edildi
Yeni Şafak'ın haberine göre, geçtiğimiz hafta teklifin ilk iki maddesi kabul edildi. Kabul edilen maddeler, teklifin 'amaç' ve 'kapsam' başlıklarını taşıyor.
Teklifin 'amaç' başlığı altında şu ifadeler bulunuyor: "Yükümlülük esasına göre silah altına alınacakların yoklama, sınıflandırma, celp, sevk, erteleme, muafiyet, muvazzaflık işlemleri ile cezalı yükümlülere yapılacak işlemler, TSK'dan çeşitli statülerde görev yaparken ayrılan personel dahil olmak üzere yedeklik dönemleri ile TSK'ya çeşitli statülerde katılan personelin askerlik yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılması ve bunlardan askerlik hizmetini tamamlamamış bulunanların işlemlerine ilişkin usûl ve esasları düzenlemektedir."
Teklifin 'kapsam' başlıklı ikinci maddesinde ise "Bu kanun, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan her erkek için uygulanır" ibaresi yer alıyor...
Akar 'itirazlara' el attı
Bu hafta teklifin diğer maddelerinin görüşmeleri devam ederken parti gruplarından gelen çekinceleri Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar yanıtlandı.
Partilerden gelen değerlendirmeler sonucunda bazı maddelerde önergelerle değişiklikler gündeme gelecek. Terhisler sonucu güvenlik zafiyeti oluşmaması için önlem alınacak. Özellikle celplerin artık her ay yapılması hedefleniyor.
Böylece her ay askere alım işlemi gerçekleşecek. Bu kapsamda mevcut celp dönemleri de bir ay öne çekilecek. Mevcut sistemde profesyonel ordunun yüzde 45 düzeyinde olduğunu belirtilirken, yeni sistemin devreme girmesiyle bu rakamın yüzde 55'e yükselmesi bekleniyor. Terhislerin ardından özellikle terörle mücadelenin yürütüldüğü ve KKTC gibi sıcak bölgelerde personelin tamamen profesyonel askerlerden oluşması hedefi mevcut.
▪️Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, yeni askerlik sistemini açıkladı
— gzt (@gztcom) 8 Mart 2019
▪️ 2 yıllık Meslek Yüksekokulu mezunları yedek astsubay olacak
▪️Zorunlu askerlik 6 aya düşüyor, bedelli askerlik sürekli hale geliyor pic.twitter.com/N9250zjamG
Tartışmaların odağı: 45. madde
Yasada değiştirilecek maddeler arasında Cumhurbaşkanına askerlik muafiyeti yetkisi tanıyan 45. maddenin bulunması bekleniyor. Muhalefet partileri, bu maddeyle ilgili itirazlarını sunacak. Bedelli ücretleriyle ilgili de partilerden gelen çekincelerin de ele alınması kuvvetle muhtemel. Hem yurt içi hem yurt dışı bedelliden yararlanacaklar için adil bir dengenin gözetilmesi hedefleniyor.
130 bin asker terhis olacak
Askerlik kanunu yasalaşırsa kışlalarda 6 aylık askerlik görevini tamamlamış olan 130 bin civarındaki genç terhis olacak. Bu nedenle süreci, şu an vatani görevini yapmakta olan yüz binlerce gencin aileleri yakından takip ediyor.
Teklifte yer alan 'askerlik çağı, Cumhurbaşkanınca 5 yıla kadar uzatılabilecek veya kısaltılabilecek' maddesi siyasi partilerin aklında bir takım soru işaretlerine neden olmuştu. Soru işaretlerine yönelik çalışmalarını sürdüren Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar bu kapsamda çalışmalarını sürdürüyor.
Bedelli askerlik nasıl olacak?
Bedelli askerlikten yararlanmak isteyenler, Milli Savunma Bakanlığınca belirlenecek sayıda yükümlü, 240 bin gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı peşin ödeyerek ve bir aylık temel askerlik eğitimini tamamlayarak askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak.
İstekli miktarının bedelli askerlikten yararlandırılacak miktardan fazla olması halinde, bedel ödemeye istekli olanlar kurayla seçilecek.
Yurt dışında en az 3 yıl süreyle fiilen çalışanlar, Milli Savunma Bakanlığınca verilecek uzaktan eğitimi alanlar, durumlarını ispata yarayan belgelerle birlikte bağlı bulundukları Türk konsoloslukları aracılığıyla askerlik şubelerine başvuranlar dövizle askerlik hizmetinden yararlanacak.
Askerlik yükümlülüklerini yerine getirmeyenler ne olacak?
Askerlik işlemlerinin yürütülmesine ilişkin görev ve sorumluluklarını zamanında yerine getirmeyenler hakkında Cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulunulacak.
Yoklama kaçakları, saklılar, bakayalar, geç iltihak bakayalara kaçak kaldıkları gün süresi kadar idari para cezası uygulanacak, kendiliğinden gelenlere her gün karşılığı 5, yakalananlara ise her gün karşılığı 10 lira idari para cezası kesilecek.
Askerlik şubesi başkanlıkları, idari para cezası vermeye yetkili olacak.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte yoklama kaçağı, bakaya veya saklı olanlar, bir defaya mahsus olmak üzere ilk bedelli askerlik kurasına girebilecek.