ABD’de hükümetin kapanması turizmi sekteye uğrattı

ABD’de federal hükümet, Meksika sınırına örülen duvarın finansmanı nedeniyle yaşanan bütçe krizi sonucunda 17 gündür kapalı durumda. ABD Başkanı Donald Trump’ın, “Hükümet aylar ya da yıllarca kapalı kalabilir” açıklaması sonrasında ortaya çıkan belirsizlik, ülke turizminin geleceği konusunda da endişe yaratıyor.

Müzeler, ulusal park ziyaretçi kabul etmiyor

Federal hükümet çalışanlarının ücretsiz izne gönderilmesi, ABD’de en fazla turistin ziyaret ettiği New York kentini de olumsuz etkiliyor.

Kentin hükümetin kapanmasından sonra yüz milyonlarla ifade edilen bir turizm gelirinden olduğunu belirten turizmciler, hükümet kapanma krizinin sürmesi halinde New York turizminin çok büyük yara alacağı görüşünde.

Turizmciler, Trump’ın açıklaması sonrasında çok sayıda rezervasyon iptaline gidileceği endişesi taşıyor.

Havaalanlarında uzun güvenlik kuyrukları oluştu

New York’u dünyaya bağlayan üç havaalanı JFK, LaGuardia ve Newark havaalanlarında ise güvenlik kontrollerini yapan, ‘Ulaştırma Güvenlik Yönetimi (TSA) görevlilerinin hükümetin kapanması nedeniyle protesto için mazeret bildirip işe gelmemeleri uzun kuyruklara ve yolcuların büyük tepkilerine neden oluyor.

• Az sayıda personelle çalışan güvenlik görevlilerine bir de hava kontrol memurlarının kapasitelerinin çok altında çalışması eklenince, yolcular uçaklarına binmek için, uçaklar da havaalanlarında iniş ve kalkış izni almak için uzun saatler beklemek zorunda kalıyor.

Hangi departmanlardan kaç işçi zorunlu izne ayrıldı?

• İç Güvenlik - 232.860 işçinin yüzde 13'ü.
• Adalet - 114.154 işçinin yüzde 17'si.
• Tarım - 95.373 işçinin yüzde 40'ı. Şubat ayında yiyecek pulları kesilebilir.
• Hazine - 87.267 işçinin yüzde 83'ü. Vergi iadeleri gecikebilir.
• İç Hizmet - 68.469 işçinin yüzde 78'i. Milli Park bakımı azaldı.
• Ulaştırma - 54.230 işçinin yüzde 34'ü.
• Ticaret - 47,896 işçinin yüzde 87'si.
• Çevre Koruma Ajansı - 13.872 işçinin yüzde 95'i. 28 Aralık'a kadar açık kalmak için rezerv fonları kullanabilir.
• Konut ve Kentsel Gelişim - 7.497 işçinin yüzde 95'i.

Obama döneminde de hükümet 16 gün kapalı kalmıştı

Ülkede hükümet en son 2013 yılında Barack Obama yönetimi döneminde kapanmıştı.

ABD'deki düzenlemeye göre, Kongre kalıcı bütçe onaylanana kadar geçici ek bütçelerle arayı kapatamazsa "hükümet kapanıyor" ve acil ve temel hizmetler dışında tüm kamu faaliyetleri duruyor.

• Bütçe görüşmeleri sırasında hükümetin, kapanmanın eşiğine gelmesi sıkça rastlanan bir durum. Bununla birlikte, bütçenin öngörülen tarihe kadar yetiştirilemeyip hükümetin kapanması ise oldukça ender durumlarda yaşanıyor. 1976 yılında Kongre'nin bütçe ve kamu harcamaları bütçesini geçirmekte kullandığı yasal çerçeve kabul edildiğinden bu yana hükümet resmen 18 kere "kapandı".

ABD Adalet eski Bakanı Civiletti dönemi dönüm noktası oldu

Bunların ilk altısında pratikte kamu faaliyetleri hiçbir şekilde etkilenmedi. Çünkü 1980 yılına kadar hükümetin kapatılması gibi bir durum söz konusu değildi. O tarihe kadar Başkanların elinin altında bütçeden gelen bir fonlama yoksa, kredi alarak işleri sürdürmesi mümkündü; ancak 1980-81 bütçe döneminde ABD Başkanı Jimmy Carter, Adalet Bakanı Benjamin Civiletti'den bütçe onaylanmaması halinde neler olabileceğine dair "bir hukuki görüş" hazırlamasını istedi.

Civiletti de bu talebin bütçenin onay sürecini mali ve siyasi bir mesele olmaktan çıkarıp ilk kez hukuki bir konuya dönüştürdüğü yorumunu yaptı.

Bu dönemin ardından Civiletti'nin hazırladığı görüş çerçevesinde, Kongre'nin hükümet faaliyetleri için fon sağlamayı onaylayamadığı dönemler "bütçesiz" kabul edilerek, hükümetin kısmen ya da tamamen kapatılması uygulamasına geçildi.

Reagan yıllarından bu yana Kongre'nin bütçeyi geçiremediği dönemlerde hükümet faaliyetlerinin önemli bir bölümü durduruldu. Hangi kamu faaliyetlerinin durdurulduğu her kapatmada biraz değişti ancak genel olarak, "insanların canını tehlikeye atacak" ya da "ekonomiyi felç edecek" temel faaliyetler kapatmadan muaf tutuluyor.

Kapatma dönemlerinde hangi hizmetler muaf?

Kapatma dönemlerinde federal hükümetin çalışanları "temel hizmetler", "temel olmayan hizmetler" olarak ikiye ayırılıyor. 1995 yılında bu kategorilerin isimlendirilmesi, insanları incitici bulunduğu için "muaf" ve "muaf olmayan" olarak değiştirildi.

Kapatmadan muaf olmayan personele, kapatma dönemlerinde "izinli" olduklarını bildiren mektuplar gönderiliyor ve ücretleri bu süre içinde ödenmiyor. 2013 yılındaki son kapatmada yaklaşık 850 bin federal kamu çalışanına izin bildirimi yapıldı. Bu, toplam federal kamu çalışanlarının yüzde 40'ını oluşturuyor.

Kapatma sona erdiğinde, zorunlu izne çıkarılan kamu çalışanlarının ödemeleri hemen her zaman geriye doğru yani kapatma dönemini de kapsayacak şekilde yapılmaya başlanıyor. İzne çıkarılmayan temel kamu hizmetlerinde çalışanların da maaşları kesiliyor ama onlar çalışmayı sürdürüyorlar.

• Ordu mensupları ile hava trafik kontrolü, sağlık hizmetlerinin önemli bölümü, afet yardım çalışmaları, elektrik idaresi, cezaevleri, sosyal güvenlik ve diğer kamu yardımları alanında çalışanlar genellikle kapatma dönemlerinde çalışmaya devam ediyor. Fakat birçok diğer kamu faaliyeti sekteye uğruyor.

2013 yılındaki hükümet kapatma sırasında ulusal parkların kapanması, vize ve pasaport hizmetleri aksaması çok tepki almıştı.