Tasarruflu temizlik

Tasarruflu temizlik
Tasarruflu temizlik

Trump, ülke içinde gücünü tahkim etmeden Amerika’yı yönetemeyeceğini ilk başkanlık döneminden anladı. İkinci dönemine başlarken kafasında planı hazırdı: Devletin bütün kurumlarındaki istemediği kadroları ayıklayacak ve bunun için de ‘tasarruf’ silahını kullanacaktı. Yemin edip koltuğa oturduğu gün başkanlık kararnamesiyle Hükümet Verimliliği Bakanlığını (DOGE/ Department of Government Efficiency) kurdu. Seçim kampanyasının son düzlüğünde, özellikle suikast girişiminden sonra yanından ayırmadığı ve bilinen en büyük mali destekçisi Musk’ı da bu bakanlığın başına geçirdi.

DOGE, sınırları ve görevi net olarak belirlenmiş bir kurum değil. Amerikan siyasetinde başkanlık kararnamelerinin gücüne ideal bir örnek. Musk, federal kurumların tamamında dilediği gibi hesapları ve personeli kontrol etme, harcamaları kısma ve işten çıkarma yetkisine sahip. Onu sınırlayan tek şey Trump ve yargı. Yargı DOGE uygulamalarını durdurmak için zaman zaman kararlar alıyor. Trump’ın buna cevabı ise her seferinde daha ileri gitmek oluyor. Hatta “Elon müthiş bir iş çıkarıyor, ama daha saldırgan olmasını istiyorum. Unutmayın, kurtarılması gereken bir ülkemiz var, ama nihayetinde onu her zamankinden daha büyük hale getirmemiz gerekiyor” diyerek Musk’ı daha sert davranması konusunda cesaretlendiriyor.

Yardım musluğunu kesti

Turmp, içişlerinde ABD tarihinin en büyük operasyonunu yaparken tek hedefi içeride yeniden itibarını artırmaktı. Bunun önündeki en büyük engelin de devlete ‘çöreklenmiş’ kadrolar ve onlardan beslenen ajanlar olduğuna inanıyor. Bu yüzden Musk’ın ilk yaptığı işlerden biri ‘USAID’i yani Uluslararası Kalkınma Ajansı’nı kapatmak oldu. Ajans dünya genelinde yaklaşık 2 milyar doları ‘yardım’ adı altında fakir ülkeleri satın almak ya da ABD’nin itibarını korumak için rüşvet olarak dağıtmakta kullanıyordu. 23 Şubatta ajansın acil işler dışındaki tüm personelini zorunlu izne gönderdiğinde, Trump’ın kasasında kendi istediği şekilde kullanacağı 2 milyar doları olmuştu.

 Yargı DOGE uygulamalarını durdurmak için zaman zaman kararlar alıyor. Trump’ın buna cevabı ise her seferinde daha ileri gitmek oluyor.
Yargı DOGE uygulamalarını durdurmak için zaman zaman kararlar alıyor. Trump’ın buna cevabı ise her seferinde daha ileri gitmek oluyor.
  • Tatlı dille başladı
  • Musk, devlet kadrolarının temizliğine çok hızlı girdi. Önce 2 milyon federal memura bir mail gönderdi. 6 Şubat’a kadar istifa etmeleri durumunda tüm yan haklarını ve önümüzdeki 8 aylık maaşlarını alacaklarını söyledi. ABD’de bizdeki gibi bir ‘memur kanunu’ olmadığı için bu teklif çalışanlar açısından çok cazip hatta ödül niteliğindeydi. Bu yüzden sağlıktan, eğitime, tarımdan hazine bakanlığına kadar tüm federal kurumların sendikaları, çalışanlarını bu maili dikkate almamaları ve istifa etmemeleri konusunda uyardı. Bazı kurumlar ise bizzat çalışanlarına teklifi dikkate almama talimatı verdi.
  • Tüm bu engelleme çabalarına rağmen 75 bin federal çalışan Musk’ın teklifine olumlu dönerek istifa etti. Bu teklif, Musk’ın son yumuşak hamlesi oldu. İstifa süresi dolduktan sonra tehdit ve mobing dönemi başladı.
  • “Ne kadar tasarruf ettik?”
  • Musk, sandikalı çalışanları ödül yöntemiyle istifaya davet ederken, deneme süresi dolmamış memurları toplu halde kovdu. İlk üç haftalık dönemde yaklaşık 20 bin memurun işine son verildi.
  • Memur azaltma işi devam ederken, bir yandan da federal kurumların iş alım sözleşmelerini iptal etmeye ve ödeneklerini kesmeye hız verdi. Bu işe de Eğitim Bakanlığı’nda başladı. ABD’de bakanlığa bağlı eğitimin Avrupa ülkelerinden düşük olduğunu ve bunu değiştireceğini söyleyen Trump, işe bakanlığı budayarak başladı. Bakanlığın en büyük harcama kalemlerinden olan Eğitim Bilimleri Enstitüsü’nün 900 milyon dolarlık ödeneği kesildi.
  • Eğitim kesintileri, Musk’ın başında olduğu DOGE tarafından yapılan en büyük tasarruf oldu. Musk, şeffaf olduğu iddiasını güçlendirmek için hangi kurumdan ne kadar tasarruf ettiğini ‘doge.gov’ adresinden yayınlıyor. Şubat sonu verilerine göre DOGE’nin tahmini toplam tasarrufu 65 milyar dolar oldu. Musk’ın ifadelerine göre miktar, tespit edilen dolandırıcılıklara son verilerek, devlete dışarıdan yapılan işlerin sözleşmelerini iptal ederek, gereksiz kiralamalara son vererek, eldeki kamu binaları satılarak, personel çıkarılarak ve hibeler iptal edilerek sağlandı.
  • Listenin ilk sırasındaki Eğitim Bakanlığını, GSA (Genel Hizmetler İdaresi) takip ediyor. ABD devlet kurumlarının emlak ve lojistik ihtiyaçlarını tedarik eden bu kurumda yaklaşık 12.000 memur çalışıyor ve 33 milyar dolarlık yıllık bir bütçesi var. Yönettiği tedarik ağının değer ise 66 milyar dolar. Onu Çevre Koruma Ajansı, Çalışma Bakanlığı, Personel Yönetimi Ofisi, İçişleri Bakanlığı, Tarım Bakanlığı, Hazine Bakanlığı, Sosyal Güvenlik İdaresi ve Sağlık Bakanlığı izliyor.

Seçmen ‘saldır Musk’ diyor

ABD ana akım medyası halen Trump ve Musk’ın eylemlerini ‘diktatörlük’ olarak tanımlıyor ve onlara bakılırsa halk bir kralın elinde eziliyor. Ama anketlere bakılırsa Amerikalıların üçte biri, özellikle de Trump’a oy verenler durumdan memnun. Washington Post gazetesinin 13-18 Şubat arasında Ipsos birlikte yaptığı ankete göre katılımcıların %34'ü Musk'ın işini yapma şeklini onaylıyor. %49'u ise onaylamıyor. Demokratların bile %6'sı Musk'ın çalışma şeklini onaylarken, Trump seçmenlerinde bu oran %70'e çıkıyor.

En kritik noktaya kamp kurdu

Musk, devlet kadrolarından kimleri kovacağını belirlemek için bürokratik zincirin içine girmedi. Her bir federal kurumdan çalışanları hakkında bilgi almak yerine, devletin tüm kadrolarının kaydının tutulduğu, işe alım ve işten çıkarma süreçlerini yöneten Personel Yönetim Ofisi’ne kamp kurdu. Kendi şirketi olan Tesla ve SpaceX’ten iki yöneticiyi kuruma gönderen Musk, önce kurum müdürünün odasını değiştirdi, sonra da o odanın bulunduğu ve sadece güvenlik eşliğinde çıkılabilen kata çekyatlar yerleştirdi. Sadece Musk’a bağlı olan bir ekip, tüm federal kurumlardaki personele dair gizli bilgilere ulaşma imkanı elde etti. Aynı bilgilere erişme yetkisi olan yöneticilerin ise yetkileri kaldırıldı.

Yetkililerden biri, "Bilgisayar ve veri sistemleriyle ne yaptıklarına dair hiçbir fikrimiz yok" dedi ama Musk’ın bu bilgilerle ne yaptığı Eğitim Bakanlığındaki operasyon sırasında deşifre oldu.

Bill Gates bu işin neresinde?

Elon Musk ekibi, girdikleri her federal kurumda en mahrem bilgilere tam erişim istiyor. Ocak ayı sonunda Maliye Bakanlığına adeta baskın düzenleyen ekip, ABD’deki tüm vatandaşların mali kayıtlarının tutulduğu sisteme girmek istemiş ancak bakanlık çalışanları tarafından engellenmişlerdi. Engellemeyi yapan yönetici istifa etmek zorunda kalmıştı. Eğitim ve Sağlık bakanlıklarında da aynı şeyi yaptılar. Ulaştıkları sınırsız bilgiyi nasıl kullandıkları ise Eğitim Bakanlığı’nda ortaya çıktı.

Musk’ın ekibi, federal kurumların tüm gelir ve giderlerini, mali kayıtlarını, burada çalışan personelin bilgilerini ve vatandaşların kişisel verilerini yapay zekaya aktarıyordu. Böylece verilerin tasnif ve kontrolünü kolaylaştırmayı amaçlayan Musk, bu iş için Bill Gates’i tercih etti. Musk’ın ekibi, bürokrasiyi küçültmek için Microsoft'un bulut bilişim hizmeti Azure üzerinden erişilen yapay zeka yazılımını kullanıyor.

Yorumunuzu yazın, tartışmaya katılın!

YORUMLAR
Sırala :

Bu içerik ile ilgili yorum yok, ilk yorumu siz yazın, tartışalım