Siyasette ‘oyun kuruculuk’

Birinci Cihan Harbi sonrasında dünya yeniden kuruldu. Orta Avrupa’ya Almanya, Avusturya… yeni devletler ilave edildi, bu Avrupa için memnuniyet verici değildi elbette.

İngiltere Osmanlıyı yıktıktan sonra “orta doğu” olarak adlandıracağı İslam’ın merkez topraklarını istediği gibi tanzim etti.

Bizim için sahne böylece ortaya çıktı.

İngiliz siyaseti o kadar belirleyici idi ki tek misakı milli üç taraftan benimsenmişti. (Kemalistler, muhalefet, İngilizler)

Tabii ki sonuncusu, İngilizlerin benimsediği misakı milli hâkim oldu.

Bu itibarla başlangıçta Hind’den Fas’a geniş bir coğrafyaya konuşan M. Kemal Paşa, sonradan söylediklerine rağmen hilafetten vazgeçmek istemiyordu. Türkiye cumhuriyeti işte bu vasatta kuruldu. Kuruluştan sonra dünyanın ilgi alanı dışına düştü.

***

M. Kemal’in ardından da yeni bir lider beklentisi olmalıydı. 2. Dünya Savaşı buna imkân vermiyordu, fakat Batılı güçler Türkiye’de demokrasi istiyordu. Bu aslında yeni bir oyun kurucunun yolunu açmıştı. Menderes’in iyi bir lider olması yanında böyle vasfı yoktu. Darbeciler onu alaşağı ettiler, ipe çekilerek hayatına son verildi.

***

Darbeciler sahneden çekilirken halef olarak ortaya atılan Demokrat Partisi’nin boşluğunu Adalet Partisi doldurmaya çalıştı. Lider Demirel’in oyun kurucu niteliği Menderes’ten ileri değildi.

***

1980 darbesinin uzlaşmacı bakanı Turgut Özal, Anavatan Partisi’ni kurdu. Seçimleri büyük çoğunlukla kazandı.

Özal’ın 1980’den sonra yaptıkları efsaneleşti. Fakat askeriyenin sıkı takibinde olduğu için çok fazla ilerleme kaydedilemedi.

Özal’ın ihracatı 1 milyar dolardan 10 milyara çıkarma iddiası, basında yaygın alay mevzuu olmasına yol açtı, büyük bir yıpratma kampanyası yürütüldü. Buna rağmen Turgut Bey istediği sonuca ulaştı. Özal’ın katı bürokratik yapıları esneterek, zorlayarak bu sonuca ulaştı.

Özal’ın zamanın darbeci vesayet kurumlarını çok meşgul ettiği şüphesizdi. Özal, boşalmış olan cumhuriyet kavramının içini doldurmaya çalıştı.

Türk halkı onun zamanında yurt dışına çıkabildi, dünyayı tanıyabildi.

***

Özal sonrası dönemde Tayyip Erdoğan’ın daha baştan lider ve oyun kurucu olarak siyaseti belirlemeye çalıştığı ve zamanla bunda büyük başarı kazandığı görülüyor.

Tayyip Beyin dış siyasette çizmeğe çalıştığı ufukla, içeride yaptıkları daha öncekilerle kıyaslanamaz. Onun İslâm dünyası ve Türk dünyasına yönelik çabaları dış siyasetine rengini verdi. Türk dünyası ve İslam dünyasındaki prestiji sürekli oldu.

Bugünkü konjonktür, Türk dünyasının hükümrân devletinin Türkiye olduğunu açıkça göstermekte. Balkanlarda Türklerin Tayyip beye bağlılığı sıra dışı bir var olma meselesi. Tayyip beyin 20 küsur yıllık döneminde Türkiye’de her sahada büyük hamlelere şahid olunmakta. Sosyal devlet, Türkiye’nin yoksullarını kucaklamakta.

Ulaştırma sistemi, sağlık reformu… gerçek mânâsıyla muhteşem. Daha öncekilerin kapısına varamadığı yerlerde Tayyip Bey kaleler inşa etti. Şehirlerimizin çehresi en fazla onun zamanında değişti.

Tayyip beyden önce olmayan, dikkate alınacak seviyeye ulaşamayan harp sanayiinde kısa zamandaki gelişmeler hakkında muhalefetin söyleyecek sözü yok. Enerji alanındaki atılımları, atom enerjisi santralı, su altından çıkarılan gaz, yer altından çıkarılan petrol unutulmamalı.

Türkiye’de otomobil sektöründeki patlama, TOGG ve nihayet millî muharip uçak Türkiye’nin dünyadaki yeri hakkında bir fikir vermekte. İha’lar, siha’lar, helikopter ve nihayet uçak… Bunlar Türkiye için daha önce fantezi idi.

“Oyun Kurucu”, yapılması gerekenleri geriye bırakmamakta, yoluna devam etmekte.

***

Burada iki ismin unutulduğunu söyleyenler çıkabilir: Erbakan ve Ecevit.

Erbakan geniş ufuklara bakan bir şahsiyetti, fakat yönetimi çok kısa sürdü. Ecevit ise fantazyalara dalmıştı.