Kan davaları şehirlere taşındı
Kan davalarının soruşturulmasını isteyen bir mahkum devleti harekete geçirince ortaya derslik ve ibretlik bir manzaranın çıkmasını sağladı. Kan davalarının güney doğu ve kırda yaşandığı zannedile dursun o çoktan büyükşehirlere ve batıya inmiş. Buna göre İzmir, İstanbul, Diyarbakır, Şanlıurfa ve Ankara kan davaları konusunda birbiri ile yarışıyor. Bu davalar büyükşehirlere göç yoluyla mı geldi, yoksa başka nedenleri mi var, çok iyi irdelenmesi gerekiyor.
Adıyaman’da kan davası suçundan cezaevinde bulunan bir kişi, TBMM Dilekçe Komisyonu’na başvurarak, “kan davalarının sona erdirilmesi için çalışma yapılması” talebinde bulundu. Dilekçe Komisyonu, konuyu Adalet Bakanlığı’na iletti. Konuyla ilgili bir rapor hazırlayan bakanlık, il il kan davaları nispetlerini listeledi. ‘Kan davası’nın en sık görüldüğü illerden Urfa’da kan davalarını bitirmek için son zamanlarda sıkça düzenlenen barış yemekleri şehrin suç sırasında gerileme sağladı. 2016 yılında kan davası suçunun işlendiği iller arasında ilk sırada yer alan Şanlıurfa, diğer yıllarda ikinci sıraya geriledi.
EN FAZLA 2017’DE
Adalet Bakanlığı’nın Türkiye’deki kan davalarına ilişkin hazırladığı rapor 2010 ve 2019 yılları arasındaki suçları kapsıyor. Buna göre en çok kan davası cinayetleri 2011 yılında Diyarbakır’da işlenmiş. 2012-2015 yıllarında ise en fazla suç işleyen şehir olarak İstanbul ilk sıraya yerleşiyor. 2016 yılında Urfa yeniden ilk sıraya yükselirken 2017 yılında İzmir kan davası suçu en çok yaşanan şehir oluyor. Sırasıyla 2018’de Diyarbakır, 2019’un ilk 7 ayında İstanbul bu suçun en çok işlendiği şehir olurken, istatistikler, kan davalarının son yıllarda büyükşehirlere ve batı illerine kaydığını gösteriyor, ki bu oldukça garip. Raporda 2010’dan 18 Temmuz 2019’a dek 9 yıl içinde 2 bin 527 soruşturma dosyası açıldığı, 3 bin 766 suçtan 2 bin 270 kişi hakkında soruşturma yürütüldüğü belirtiliyor. Kan davası soruşturmalarının en fazla olduğu yıl ise 2017 oldu. 2017’de 395 soruşturma dosyası açılırken, 624 suçtan 348 kişi soruşturuldu. 2018’de bu sayı 267 dosyada 317 suçtan 223 kişiye inerken, 2019’un ilk 7 ayında ise 91 dosyada 112 suçtan 88 kişiye soruşturma açıldı. Raporda, 9 yılda 464 dava dosyasından mahkûmiyet kararı çıktığı ifade edildi.
ÖNLEME ÇALIŞMASI YOK
Diğer yandan raporda kan davası cezaları ve kan davalarının önlenmesi konusunda yürütülen bir çalışma olmadığı kaydedildi. Dikkati çeken bir konuysa bilhassa son yıllarda Ankara, İzmir, Aydın, Balıkesir ve Samsun gibi illerin ilk 5 içerisinde yer alması oldu. Yıllara göre en fazla kan davası suçunun işlendiği iller şöyle:
- 2011’de Diyarbakır, Şanlıurfa, Ağrı
- 2012’de İstanbul, Şanlıurfa, Diyarbakır
- 2013’te İstanbul, Diyarbakır, Şanlıurfa
- 2014’te İstanbul, Aydın, Diyarbakır
- 2015’te İstanbul, Şanlıurfa, İzmir
- 2016’da Şanlıurfa, İstanbul, Diyarbakır
- 2017’de İzmir, İstanbul, Diyarbakır
- 2018’de Diyarbakır, Ankara, İstanbul
- 2019’un ilk 7 ayında İstanbul, Şanlıurfa