İsraillisiber vampirler

Candiru, bize hayli yabancı bir kelime. Binlerce kilometre uzakta, Amazon nehrinde yaşayan bir balık türü olduğu için olsa gerek. Görünümü gerçekten ilginç olan küçük, ince ve uzun, saydam bir balık bu. Avrupalı kayıtlara geçişi 1829 yılında. Alman biyolog Carl Friedrich Philipp von Martius'a yerli Amazon halkı tarafından tanıtılıyor.

Yerliler, Martius’a Amazon nehrinde kesinlikle idrar yapmamasını, bu küçük balığın idrar yollarına girip insanı öldürebildiğini söylüyorlar. Çünkü bu küçük balık kanla besleniyor. Bir nevi vampir yani. Yerliler bu yüzden nehre girerken Hindistan cevizi kabuklarından özel bir korunma aksesuarı kullanıyorlar. Bu balıklar, kan emmek için sadece insanlara değil, hemen her türlü canlıya musallat olmalarıyla biliniyor.

İsrail BAE ve Suudiler en başta

Bu balığın yeryüzünde Amazon nehri hariç yaşadığı başka bir habitat bilinmiyor ama İsrail’de, hem de siber âlemde faaliyet gösteren başka bir Candiru cinsi mevcut. Bu da tıpkı o vampir balık gibi, siber âlemde ağına düşürdüğü herkesin kanını emiyor. Nitekim İsrailli siber vampir grubu Candiru’nun ürettiği casus yazılım ile dünya çapında 100'den fazla kişiyi hedef aldığı ortaya çıktı.

• Candiru, 16 milyon avro karşılığında müşterisine istediği herhangi bir ülkedeki 10 ayrı cihazı izleme teklifi sunuyor. Fazladan 5.5 milyon avro ödenmesi halinde ise ilaveten 5 farklı ülkedeki 25 cihazı izleme imkânı sağlıyor. Candiru’nun müşterileri arasında devletler de var. Bu devletlerin arasında İsrail, BAE ve Suudi Arabistan’ın en önde anılması bilhassa dikkat çekiyor.

Casus yazılım müşterisi olan devletler adına politikacıları, insan hakları aktivistlerini, gazetecileri, akademisyenleri, elçilik çalışanları ile siyasi muhalifleri hedef alıyor. Hedef alınan kişilerin cep telefonları ve bilgisayarları bu yazılım sayesinde “teslim alınmış” hâle geliyor.

Candiru casus yazılımı, Microsoft Windows dâhil işletim sistemleri ve programların açıklarından girebiliyor. Parolaları çalıyor, e-posta ve sosyal medya mesajlarını okuyor, hatta şifreli mesajlaşma uygulaması Signal, WhatsApp, Telegram dâhil hemen her uygulamaya çok rahat sızabiliyor.

Microsoft yazılım güncellemesi yaptı

Microsoft kendi blog sitesinde 15 Temmuz günü Dijital Güvenlik Birimi Genel Müdürü Cristin Goodwin imzalı bir açıklama yaparak Toronto Üniversitesi bünyesindeki kuruluş Citizen Lab ile birlikte çalışıp Candiru casus yazılımını engellediğini duyurdu. Bir yazılım güncellemesiyle etkisiz hâle getirilen Candiru’nun Filistin, İsrail, İran, Lübnan, Yemen, İspanya, İngiltere, Türkiye, Ermenistan ve Singapur’daki bazı hedeflere saldırdığı ifade edildi.

Candiru’nun casus yazılımının bir diğer özelliği, Uluslararası Af Örgütü ve Black Lives Matter gibi dünyaca meşhur bazı oluşumların internet sitelerini kullanıp bunların arkasına gizlenmesi. Goodwin’in şu sözü önemli: “Bazı baskıcı hükümetler bunları masum siviller üzerinde kullanıyor. Özel sektördeki şirketlerin siber silah geliştirip bunu satması insanlar, kurumlar ve her boyuttaki devlet için çok tehlikeli.”