2023 İçin Z kuşağı rehberi

Dünyanın en genç nüfusuna sahip bir ülkenin, planladığı tüm politikalarda gençleri hesaba katmaması düşünülemez. Her seçim zamanı hatırlanan, seçim sonrası unutulan gençler, iki TikTok videosuna, Youtube çağrılarına, rap müzikli seçim çalışmalarına tav olmuyor artık. Seçim sonuçlarında kadınlar ve gençler ipi göğüsleyip sonucu belirleme gücüne sahipse, onlara yönelik çalışmaların çok daha önce düşünülüp planlanması, uzun vadeli ve kısa vadeli olarak ayrı ayrı ele alınması gerekiyor.

Her zamanki gibi yine AK Parti, diğer partilerden bir adım öne geçer 2023 yılında oy kullanacak Z kuşağı ve kadın seçmen için sosyal medya çalışması yaptı. Gençlerin ve kadınların hangi sosyal ağları kullandığına yönelik tercihlerini öğrenerek, muhtemel çalışmaları planlayacak. Buna göre kadınların geçtiğimiz yıl en çok Facebook kullandığı, bu yıl ise onun yerine WhatsApp uygulamasını tercih ettiği ortaya çıktı. Araştırmada, kadınların haberleri de en çok WhatsApp’tan paylaştığı ve bu platformdan okuduğu görüldü. Bu yıl ikinci sıraya düşen Facebook uygulamasını, Instagram takip etti. Twitter ise dördüncü sırada yer aldı. Geçtiğimiz yıl Instagram’ı yoğun olarak kullanan gençler ise bu yıl TikTok uygulamasını tercih etti. Gençlerin tercih ettiği sosyal medyalarda bu yıl Instagram ikinci, Twitter ise üçüncü sırada yer aldı.

AK Parti bu çalışmanın sonucuna göre teşkilata sosyal medya okuryazarlığı eğitimi verecek. Eğitimde teşkilatın sosyal medyada nasıl hareket etmesi gerektiği anlatılacak. Dijital dünyanın yanlış kullanımında oluşabilecek hasarlar da bu eğitimlerde yer alacak. Bir haberin nasıl yalan ve doğruhaber olduğunun anlaşılması üzerine eğitimler verilecek. Daha sonra genç ve kadın seçmenler konusunda yol haritası belirlenecek.

Y kuşağının özgür çocukları

Sosyal medyanın hayatımızda önemli bir yer teşkil etmesi açısından böyle bir araştırma gerekli ama yeterli bir gelişme değil. Ebeveynlerin bile eğitiminde yeterli rol oynayamadığı Z Kuşağını tanımlamak için, günü birlik değişken bilgilerden hareket etmek çok da doğru olmasa gerek. Teknolojinin kucağında doğan bu nesil, “internet kuşağı” şeklinde de tanımlanabiliyor. Devasa bir dünyaya gözlerini açtılar ve her şeyi internet üzerinden öğrendiler. Rahatlarına oldukça düşkün bu nesil için, özveri ve çabadan söz etmek oldukça zor. Teknolojinin sayesinde bilgiye çabuk ulaştıklarından ötürü hızlı yaşamaya alışkınlar. Çaba harcamadan her şeye çabucak ulaşmak ise, tembel ve yorgun görünümlü gençliğin yegâne açıklaması.

Öte yandan takım çalışması da bu nesilde çok sağlıklı yürümüyor. Ellerindeki telefonların yalnızlaştırdığı bireyler, sosyal ağlarda ‘sosyal’ olabildiği kadar gerçek hayatta ‘sosyal’ olamıyor. Bu durumun şimdilerde okul hayatına yansıdığına şahit olduğumuz gibi, çok kısa zaman sonra iş hayatına da yansıdığını göreceğiz. Özgürler, bağımsızlar, her şeyi yapabileceklerine inançları tam. Bu belki de kişisel gelişim kitaplarıyla yoğrulan Y kuşağının çocukları olmalarından kaynaklanıyor olabilir. Henüz böyle bir araştırma yapılmadı.

Faydacı gençlik ne ister?

İnternetin içine doğan bu çocuklara nasıl davranacağını çoğu zaman anne-babalar da bilemiyor. Artık çok kısa sürede ‘kuşak’ değişimi yaşandığı için, abi-abla-kardeş arasında bile çatışma çıkıyor, nesiller birbiriyle anlaşmakta zorlanıyor. Böylesine değişken ve çok bilinmeyenli bir kuşağın, kısa bir sosyal medya kullanım alışkanlığıyla tanınması ve bir yol haritası çizilmesi imkânsız. Seçimlerde gençlere ulaşmak isteniyorsa, öncelikle onların gerçeklerinden hareket etmek gerekiyor. Mesela bunlardan bir tanesi tüm dünyada etkili olan modern kültür. Bu sekülerliği de beraberinde getirdiği için, dâvâ, şuur, bilinç, millîlik, dindarlık gibi mefhumların yeni nesil üzerinde bir karşılığı yok. Bu kavramlar öncelikle âilenin çocuklarına vermesi gereken mefhumlardı, lâkin internetin yetiştirdiği çocuklara bu kavramlar verilemedi. O halde bunlar üzerinden gitmek yerine, pragmatizm üzerinden gitmek daha doğru olur.

Zaman zaman popülist söylemlerden etkilense de, her şeye faydacı yaklaşan, işine yaramayan bilgiye kulak bile kabartmayan Z kuşağı, neden gelip sana oy versin? Tam da burada aslında Türkiye’nin açık ara en büyük partisi olan AK Parti’nin söyleyecek çok şeyi var. Seçim çalışmalarına elle tutulur bir projeyle bile giremeyen muhalefet partilerine göre çok daha tecrübeli ve iş bilir konumda. Bu avantajı gençler için de kullanabilir, onların nelere ihtiyacı olduğunu tespit ettikten sonra harekete geçebilir. Biz Gerçek Hayat olarak 2019 yerel seçimlerinden sonra gençlerin dünyaya bakışlarını, siyasetten beklentilerini sorduğumuzda, bir sürü ipucu elde etmiştik. Onlardan bazıları:

• • Gençler televizyonu açtığında bağırıp çağıran insanlar görmek istemiyor, kavga siyasetinden hoşlanmıyor.
• • Üniversiteyi bitiren genç, 25 bin lira KYK borcuyla hayata atılıyor. Evlenmek istese eşi de üniversite okumuşsa o da 25 bin lira borçlu, nasıl evlenecek, nasıl yuva kuracak? Vergi borcuna indirim yapan devlet, buna niye yapmıyor?
• • Mezun öğrencilerin staj yapma sıkıntıları var, bu konu hiç dikkate alınmıyor. Gerek staj yapma, gerekse de tecrübe kazanana kadar, torpil olmadan gençlerin çalışma hayatına girmeleri kolaylaştırılmıyor.
• • Gençliğin gelecek endişesi var. İşe alımlarda liyakat meselesine önem verildiği gençlere hissettirilmeli. Adam kayırmayla işe alımlar son bulmalı.
• • Uzun eğitim süreçlerinden sonra tam hayata atılacağı, evleneceği dönemde düşük ücretlerle işe başlamak, gençlerin en büyük çıkmazı.
• • Sürekli değişen eğitim sistemi güven vermiyor. Bir sürü vasıfsız diploma sahibi var. Bu diploma sahipleri iş de beğenmiyor.
• • Herkesin okumak zorunda olduğu fikri, piyasadaki ara eleman açığını daha da büyütüyor. Bazı sektörler çalışacak adam bulamıyor. Almanya sistemi gibi 3 farklı lise modeliyle herkes üniversiteye gitmeyip ara eleman ihtiyacı karşılanabilir.

Neredeyse sonlarda, cılız bir sesle “Gençlerin takip ettiği sosyal medyaların etkin kullanılması” önerisi var. Bir nefeste bunlar dile getirildiyse, biraz araştırılsa birçok proje çıkar bu söylenenlerden. Şu KYK borcuna bir kolaylık getirmek bile başlı başına TikTok videosu çekmekten çok daha etkilidir. Z kuşağı çok akıllı, onlara ulaşmak istiyorsak, akıllı politikalar yapılmalıyız.

Teşkilatlar önemli

AK Parti örneğinden teşkilatların durumuna baktığımızda, menfaatlerin yarıştığı, ayak kaydırmanın ayyuka çıktığı bir yer çıkıyor karşımıza. Bu mesele kadınlara ulaşmak için de en önemli adımlardan biri. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, teşkilatın ve kadınların öneminin farkında. Çünkü öyle bir gelenekten geliyor. Refah bayrağı ilk yükseldiğinde, en çok kadınların el vermesiyle olmuştu bu iş. AK Parti küllerinden doğacaksa, kadınlarla ve gençlerle olacak. O yüzden teşkilatlar birinci derecede öneme haiz.

• Birçok partinin mahalle teşkilatı yok bile. Seçim zamanları açılan irtibat bürolarıyla idare ederler. Türkiye’nin en büyük partisi AK Parti bu açıdan da önde. Her mahallenin teşkilatlanması var. Ancak teşkilatlar seçimlerden kısa süre önce açılıp, seçim ihtiyaçlarını karşılamadan öteye geçmiyor. Oysa kadınlara ve gençlere ulaşmanın en kolay yolu teşkilatlardır. Gençleri alıp büroya götürecek, derdini dinleyecek, gerektiğinde derslerine yardım edecek, gerektiğinde eğlendireceksin. Bunları yaparsan mahallendeki gençlerden veya kadınlardan haberin olur. Aksi takdirde seçim zamanı üye yapmak için yok yere peşlerinden koşar durursun.

Gönül iktidarı

Anne babaların bile ulaşmakta zorluk çektiği gençlere ulaşmak için, psikolog, eğitimci, iletişimcilerden oluşan bir grubun geniş bir araştırma yapması şart. Bu araştırma hem siyasilere hem eğitimcilere hem de ebeveynlere rehberlik edecektir. Uzun ve kısa vadeli politikalar belirlemek de bu araştırmalar sayesinde olur. Bugün TikTok kullanan, yarın Snapchat kullanacak, öbür gün ismini yeni duyacağımız başka bir platformu mesken tutacak gençlere sosyal ağlar araştırmasıyla ulaşmayı düşünmek, en basit anlamıyla kolaycılığa kaçmaktır. Sosyal medya ağları, yapılan hizmetleri duyurmanın bir yoludur sadece. Çok da anlam yüklememek gerek.

Bu yazılanların büyük bir kısmı muhtemelen düşünülmüş ve konuşulmuştur da. Teşkilatlara azami önem verilmesi, insana dokunmak, birebir iletişim her zaman Erdoğan’ın dilinde. Ama harekete geçmek için yeterli sayıda özverili insan yok. Çünkü özveri, parayla alınıp satılabilen bir şey değil. Dava, şuur, bilinç gibi kavramlara hâlâ önem veren insanlara ulaşmak mümkün. İşte o insanları kırmadan, uzaklaştırmadan yeniden bir araya nasıl getiririzin yolları aranmalı. Erdoğan 31 Mart seçimlerinde “Gönül belediyeciliği yapacağız” demişti ama bazı pürüzler çıktı. Tüm ülkede AK Parti’nin aldığı oylar yüksek olsa da, 3 büyük şehir kaybedildi. Şimdi “gönül iktidarı”na giden yolları döşeme vakti. Ne demişti Erdoğan, “Hizmet gerekli ama yeterli değil.”