Özgenur Taşkın/ Uzman Klinik Psikolog

Yengeç sepeti sendromu, bir grup içindeki bireylerin birbirlerini engelleyerek gelişmeyi sabote etme davranışı olarak tanımlanabilir. Bu sendrom, ilişkilerde güvensizlik ve iletişim sorunları oluşturabilir, takım çalışmasının zayıflamasına ve performans azalmasına sebep olabilir. Bu sendromu, yengeçlerin bir sepet içinde toplandıklarında birbirlerini içeri çekmeye çalışmalarına ve bu nedenle hiçbirinin sepetten çıkamayacak şekilde birbirlerini engellemelerine benzetebiliriz.

Okul ya da iş yeri gibi toplu yaşam alanlarında baş gösteren haset ve kıskançlık gibi duygular bulaşıcıdır. Bireylerin bu tür duyguları fark edebilmesi için içsel farkındalık geliştirmesi gerekir. Önce somut belirtiler gözlemlenerek sosyal iletişim kontrol edilmelidir. Bu anahtar yöntemler, kişinin kendi duygularını fark etmesine de sebep olur. Duygularla başa çıkmada empati geliştirmenin, başkalarının başarılarını kutlamanın, olumlu düşünce kalıplarına sahip olmanın ya da olmaya çalışmanın, istikrarlı gelişim sağlamanın ve ihtiyaç hâlinde duygusal destek almanın önemini vurgulamalıyız. Yengeç sepeti sendromu, gençlerin psikolojik ve duygusal sağlığı üzerinde olumsuz etkiler oluşturabilir. Stres ve anksiyete, düşük öz saygı ve öz güven, okul ya da iş memnuniyetsizliği, sosyal izolasyon, olumsuz düşünce kalıpları, iş performansında azalma, duygusal yorgunluk, uyum sorunları konusunda problemler ortaya çıkarabilir.

Nasıl başa çıkılabilir?

Başa çıkma stratejileri arasında duygusal zekâyı ilerletme, iletişim ve empatiyi geliştirme, mentörlük ve destek grupları oluşturma, kendinin ya da başkalarının başarılarını kutlama başlıkları ön plana çıkıyor. Bunlar, gençlerin kendi duygusal sağlıklarını korumalarına, iş birliği kültürünü güçlendirmelerine ve genel yaşam kalitelerini artırmalarına yardımcı olabilir.