Yarının işini yarına bırakma

Fütürizm, bir anlamda tarihçilerin geçmişi anlamaya çalışarak geleceğe dair çıkarımlar yapabilme, geçmişi bilgiye dönüştürme çabalarının benzeridir. Gelecekçiler de tıpkı tarihçiler gibi bilim, teknoloji ve aklı kullanarak gelecek senaryoları üretmeye ve olasılıkları keşfetmeye, anlamaya çalışırlar.

Kısacası tarih geriye doğru bakar ve geçmişi bilgiye dönüştürmeye çabalar. Fütürizm de ileriye doğru bakar ve geleceği bilgiye dönüştürmeye gayret eder; yeni bilgiler, teoriler, gelecek tasarımları üretmeye çalışır.

Kimler fütürist olabilir?

Fütüristler olumlu gelecek tasarımcılarıdır. Bilim, teknoloji ve akıl yardımı ile geleceği tarif etmeye odaklanan; bütüncül, sürdürülebilirliği hedefleyen bakış açısı ile araştıran, planlayan, çalışan, insanlığa ve doğaya duyarlı, saygılı bireylerdir. 21. yüzyıl fütüristleri farklı olma cesaretine sahiplerdir. Kendileri ve tüm insanlık için olumlu, ilerici, yenilikçi vizyon geliştirirler. Kişi, kurum ve toplumların yararlı, etkin yol haritası oluşturmalarına yardımcı olurlar.

İnsanlıktan ve doğadan sorumlu olduklarının farkındadırlar. Geleceğin seyircisi değil, tasarımcısı olmaları gerektiğini bilirler. Çağdaşlık sözcüğünün, günü yaşamakla sınırlı olmadığını anlar ve davranışlarıyla bunu yansıtırlar. Geleceği uzgörürler. Dünyayı kendine, kendini dünyaya ait hissederler. Dünyanın örgütlenmesinde yer almak isterler. Fütürist yaklaşımları kullanarak, kitlelerin fütürist bilinç geliştirmesine önderlik ederler.

Bireyler gibi şirketler ve kurumlar da fütürist olabilir mi?

Ülke yönetiminde fütürizm söz konusu olabilir mi? Tabii ki olabilir, olmalıdır ve hatta olmaması düşünülemez bile. Fütürist bakış açısı, özellikle de eriştiğimiz bilgi, teknoloji ve gelişmişlik düzeyinde her katmanda, kademede mutlaka benimsenmesi gereken önemde bir yetkinliktir, avantajdır.

Gelişen ve sürdürülebilir olmayı başaran her birey, kurum, şirket ve ülke; geleceğini fütürist bakış açısı ile iyi okuyabildiği, kendisini, yetkinliklerini geleceğe göre geliştirip dönüştürebildiği için bunu yapabilmektedir. Örneğin, gelişimini, dönüşümünü tüm ülkelerin imrenerek izlediği Güney Kore devletinin ünlü Fütürist Alvin Toffler ile önemli gelecek planlama çalışmaları yaptığı bilinmektedir.

Gençler kendilerini geleceğe nasıl hazırlamalıdır?

• Gençler kendilerini yukarıda anlattığım “fütürist” bakış açısına, yaklaşımına sahip olarak ve “T-İnsan”laşarak geleceğe hazırlamalıdırlar.

Daima “gelecek planlaması” yapmalıdırlar ve planlarını zamanın ruhuna, sürdürülebilirlik koşullarına göre geliştirmelidirler. T-İnsan, geleceğin başarılı iş insanı için “altın oran” diyebileceğimiz kişisel bir dönüşüm, gelişim modelidir. Gelecekteki iş dünyasında yer alacak Yeni Çağ insanının alması gereken formasyonu özetleyen bir referanstır. Bir kişisel gelişim şablonudur.

T-İnsan derken tam olarak neyi kastediyorsunuz?

* T’nin uzun çizgisi, bir şeyin her şeyini (dikey öğrenme, bilme, paylaşma);

* T’nin kısa çizgisi ise her şeyin bir şeyini (yatay öğrenme, bilme ve paylaşma) bilmek olarak düşünülebilir.

“T” aynı zamanda; içinde üç adet daha T barındırıyor. 3T ile başlayan üç önemli özelliğe, yani “tasarımcı, takım oyuncusu, teknolojik insan” olma gerekliliğine gönderme yapıyor.

T’ler kendilerini HOK (Hibridleşerek Otodidakt öğrenme ve Kürasyon) ile geliştirip, 5Y’leniyorlar (Yeteneklerini Yetkinliğe dönüştürüp Yetkili, Yaratıcı ve Yenilikçi oluyorlar.) Kısaca T-İnsan olma formülü = (3T x HOK) + 5Y şeklinde sembolize edilebilir.

Fütürizmi benimseyenler ve benimsemeyenler arasındaki farklar nelerdir?

Gelecek kendi haline bırakılamayacak kadar dinamik ve etkileşim içinde olduğumuz hayatî bir süreçtir. Fütürist bakış açısı olmayanların vizyonu, olabilecekleri tahmin etme menzilleri ve yetkinlikleri kısadır, yetersizdir. Bu yüzden de başarılı olacak stratejiler geliştiremez, geliştirseler de uygulayamazlar. Özetle fütürizmi benimsemeyen ve ondan yararlanamayanlar geri kalır, sürekli patinaja düşerler.

Gelişmişlik endekslerinde, ekonomik göstergelerde ileri olan toplumlar ya da belirgin başarılara imza atmış bireyler, kurumlar; kendilerini “Fütürist çalışma yapıyoruz.” diye nitelendirmeseler de aslında başarılı olmak için farkına varmadan yaptıkları; geleceğe uyumlu stratejiler geliştirmek, buna göre planlar yapmak ve disiplinle uygulamaktır. Ve onlar aslında gerçek anlamda fütüristtirler.

Gelecekte hangi meslekler yok olacak ve hangi meslekler önem kazanacak?

İnsan ya da birtakım canlıların fiziksel olarak mutlaka bulunması gereken, sabit bir yerden, belirli zamanlarda yapılması gereken; rutin ve tekrarlayan hemen hemen tüm işler elbette yok olmayacak ancak yapay zekâ ve robotlar tarafından yapılacak. Burada bir şeyi düzeltmek istiyorum. Meslekler aslında yok olmayacak. Aksine milyonlarca mikro, yeni meslek türeyecek ve yapılışları, kullanılan araçlar, karşılayacakları ihtiyaçlar değişecek ve çeşitlenecek. O yüzden mesleklere değil, alanlara ve becerilere, yetkinliklere odaklanmamız gerekiyor. Yani bu tip sorular, sorgulamalar; “Hangi beceriler, yetkinlikler ve alanlar önem kazanacak, gerekli olacak, yükselecek?” şeklinde olmalı.

Bunun yanıtı için de “Geleceğin Mesleklerini Bulmak için Fütüristik Formül” diye interaktif bir sayfa yaptım. Linki ve QR kodu burada; https:// www.ufuktarhan.com/gelecegin-m... Lütfen okuyucularımız oradan baksınlar ve birkaç deneme yapsınlar. Binlerce meslek kombinasyonu oluşturabilecekler. Geleceğin yükselecek alanları, konuları da hiç kuşku yok ki şunlar olacak:

Dijitalleşme, robotlar, yapay zeka, blockchain, kripto para, merkeziyetsiz finans ve yönetim sistemleri, 5G ve hiper internet ile ortaya çıkacak gelişmeler, yenilenebilir enerjiye geçiş, dikey tarım ile yeni bir tarım devrimi yaşanması, laboratuvar gıdaları, 3 boyutlu teknolojiler, drone’lar ve uçan araçlar, insansız cihazlar ile otonom sistemler, yapay organlar, artırılmış/sanal gerçeklik uygulamaları, hologramlar, kuantum bilgisayarlar, siber güvenlik, uzayın keşfi, Mars’ta kolonileşme çabaları, Ay’a insanlı ve robotlu yolculuk denemeleri, genetik ve nano teknolojilerdeki kesintisiz icatlar, siber savaşlar, insanlığın dönüşümü (teknolojik transhümanizm) ve belki uzaylılarla ilk kontaklar gibi bir çırpıda özetleyebildiğimiz muazzam gelişmeler; geleceğe doğru sürdürülebilir ve başarılı bir kariyer, iş haritası ve bunlar için eğitim planı yapmayı bir taraftan kolaylaştırırken öte yandan da müthiş zorlaştıracak.

Biraz daha “öte” gelecekte ne var dersek?

2030-2050’ye giderken dünya göz kamaştırıcı ve yepyeni bir “icatlar çağına” girmiş olacak. İnsanlık, mevcut ve olası sorunlarına; hiçbir medeniyet döneminde bulmadığı kadar hızlı ve öncekilerden çok daha akıllı çözümler bulacak.

Özellikle sağlık ve kimya sektöründe çığır açan buluşlar yapılacak.

1.Endüstri 5.0 yani toplum odaklı, insansız; tamamen otonom sistemler

2.5G iletişim standartları, süper bilgisayarlar ve kuantum bilişimi

3.Yeşil enerji kullanımı, atık yönetimi, döngüsel ekonomi prensipleri

4.Hemen her sektörde drone’lar, robotlar, hologramlar. Metaverse. AR-VR

5.Dikey çiftlikler, şehirde-plazalarda yapılan tarım

6.Laboratuvar etleri ve gıdaları.

3D baskılı gıdalar

7.Uzay turizmi

8.Elektrikli ve otonom araçlar

9.Yapay organlar. Genetik tedavi yöntemleri

10.Nano, akıllı malzemeler. Giyilebilir teknolojiler. İnsanlara takılan çipler

11.Sosyal puan ve vatandaşlık maaş uygulamaları

12.Küçülmüş ve otoritesi zayıflamış devletler. Büyümüş ve etkinleşmiş sivil toplum kuruluşları

13.Nüfusu 9 milyarı geçmiş, geleceğe daha bütüncül, daha umutla ve dayanışma dürtüsü ile bakan, insansılara çoktan alışmış bir insanlık Gelecek işte bu kadar değişime, gelişime açık ve bu kadar heyecan veriyorken durup beklemek, düne ve sadece bugüne takılıp kalmak herkes için özellikle de gençler için büyük bir hata olur.

Onlara söyleyecek son sözüm şu olacaktır: Yarının işini, yarına bırakmayın!

Ufuk Tarhan; Fütürist, Ekonomist, Dijital Ajans Başkanı, Yazar