Trendyol ve Trendyol'un ekonomimize katkısı
Demet Mutlu. Trendyol’un kurucusu. Ayrıca Peak Games’in kurucu ortağı ve hissedarı. Türkiye’deki e-ticaret ekonomisinin 3’te 1’i Trendyol’un elinde. Ayrıca Trendyol; decacorn unvanı alan ilk Türk teknoloji şirketi oldu.
Mutlu, Fortune Dergisi’nin belirlediği “Dünyanın En Güçlü On Kadını” arasında seçildi ve 2019’da Ekonomist Dergisi tarafından "Yılın Kadın Girişimcisi" seçildi. Ülkemiz ekonomisinde çeşitli yenilikler yapan bu ismin dikkate değer olduğunu düşündük.
Annesi bankacı, babası ise inşaat sektöründe bir iş adamı. Kader onları New York’ta buluşturdu. Demet Mutlu 1971 yılında New York'ta dünyaya geldi. Mutlu, ilkokulun bir kısmını New York’ta, bir kısmını İngiltere’de okudu. Lisede ailesinin desteğiyle İtalya’ya gitti. Lisans için New York’a geri döndü. NYU'da işletme bölümünü birincilikle bitirdi. Sonrasında İstanbul, İsviçre ve Japonya’da çeşitli iş tecrübeleri edindi. En sonunda Harvard’da MBA hakkı kazandı.
Trendyol fikrinin doğuşu Harvard yıllarına dayanıyor. Belli aralıklarla ailesini İstanbul’a ziyarete gelen Mutlu, burada yaptığı gözlemlerden ilham alıyor. Ülkemizdeki tekstil ve moda sektörünün imkanlarını gören Mutlu, aynı zamanda bu imkanların müşteriye ulaştırılmasındaki engelleri de görüyor. Herkesin her noktadan ve her zaman diliminde faydalanabileceği bir hizmet üretme fikri, böylece aklına yerleşiyor. Ayrıca ülkemizde nispeten fazla olan genç nüfus onu ayrıca heyecanlandırıyor. Zira e-ticaret aplikasyonlarına adapte olabilecek, bu aplikasyonda al-sat işlemlerini gerçekleştirebilecek ve geliştirebilecek ve yeni beceriler öğrenmeye açık bu yaş grubu, projeye fevkalade bir zemin hazırlıyor.
Projenin heyecanından kendisini alamayan Mutlu, Harvard ile projesi arasında ikilemde kalmıştı. Henüz MBA’in bitmesine bir yıl vardı ancak Mutlu, projesini sürdürmek için okuldan ayrılmak dışında bir seçenek göremiyordu. Ailesinin tüm itirazlarına rağmen Harvard’ı yarıda bıraktı ve İstanbul’a geldi. O zamanlar elindeki tek sermayesi Bebek’teki eviydi.
300 bin dolara bu evin satışını yaptı ve projesini hayata geçirmeye başladı. Mynet’in kurucusu Emre Kurttepeli ve Peak Games’in kurucusu Sidar Şahin ve KPCB gibi dev isimler Trendyol’un maddi destekçisi olmuştu. Sadece 6 ay sonra şirketin değeri 150 milyon dolara ulaştı.
Anekdot olarak Trendyol’un reklam politikasından da bahsedelim. Influencerlardan ünlü şarkıcı, oyuncu, futbolcuya kadar birçok ünlü isim Trendyol’un reklamlarında yer aldı. Reklam filmlerinin kurgusu, kamera çekimleri vs. ile ciddi bir izlenilirlik elde edildi. Ayrıca on yıl öncesinde dijital pazarlamanın önemini fark eden şirket, sadece TV kanallarında değil Youtube, Instagram gibi mecralara da reklam verdi. Tüm bunların toplamıyla Trendyol reklamları, Türk halkının hafızasında kalıcı bir yer edindi.
Elbette Demet Mutlu’nun bu hikayede kendisini başarıya ulaştıran prensipleri vardı. Bunlardan ilki “course correction” olarak adlandırılıyor. Bundan kasıt, Trendyol hikayesi ilerlerken kendisini hatalara ve yeniliklere karşı sürekli güncellemesiydi. Mutlu, bunu sağlayabilmek için obsesif biçimde veri topladıklarını ve analiz yaptıklarını belirtiyor. Analizlere göre de rotalarını sıklıkla yeniliyorlar. Ayrıca Mutlu, yatırım alma konusunda da bazı ilkeler edinmiş. Öncelikle projenin geleceğine inanan ve uzun vadede yanında olma güvencesi veren insanlarla beraber olmayı tercih etmiş. Ayrıca bir yatırım aldığında bunu bir hak edişten ziyade, şirketin artık daha çok çalışması gerektiğine dair yoruyormuş.
2018 yılında bir sürpriz yaşandı. Alibaba önce %75, sonra %86.5 olmak üzere Trendyol’un hisselerini satın aldı. Trendyol artık yelkenini daha büyük rüzgarla doldurmuştu. Bu arada Demet Mutlu CEO’luk görevine hâlen devam ediyor. Ayrıca 2018 yılında Trendyol, Avrupa’da 27 ülkeye açıldı. Artık Trendyol’un hedefi dünya pazarında da yer edinmek. Bugünlerde Trendyol Orta Doğu’da ve Avrupa’da altyapısını genişletmeye çalışıyor. Bu doğrultuda en büyük yatırımını mevcut depo sayısını artırmakla yapıyor.
Son olarak Trendyol’un ülkemiz ekonomisine katkılarından bahsedelim. Öncelikle sadece Trendyol’da istihdam edilen kişi sayısı 1800 civarında. Asıl olarak, 1 milyon bireysel satıcı ve 98 bin işletme bu platformda yer alıyor. 2023’te bu rakamın 2.5 milyona çıkması bekleniyor. Bu sayıda insan, Trendyol imkanlarıyla hem Türkiye’nin her yerine hem de 200 ayrı ülkeye satış yapabiliyor. Sonuç olarak Trendyol’un hem işgücüne hem de ihracat miktarına sağladığı ciddi faydalar var. Umarız bu hikaye kendisini ve ülkemizi ilerletmeye devam eder.