Timur Han’ın düsturları - 2
Timur Han, cihangir bir devlet tesis etmesine ve muvaffakiyetine sebep olan hususları bir düstur halinde bir araya toplamıştır. 13 maddelik bu düsturların son altısı şunlardır:
8- Hâlim, hiçbir zaman sözüme muhalif olmadı ve asla hiddetle hareket etmedim. Allahutaala, bana yapacağım kötü davranışa göre gazap ile muamele eder korkusuyla kimseye hiddet ve öfke ile davranmadım.
9- Seyitlere, âlimlere, fakihlere en mümtaz muameleyi gösterdim. İyi ve cesur adamlar, benim dostlarımdı. Zira Allahutaala da böylelerini sever. Âlimler ile istişare ettim. Derviş ve fakirleri himaye ettim. Bunlara zerre kadar fenalık etmemeye çalıştım ve hiçbir isteklerini reddetmedim. Onların hayır duaları, bana zaferler temin etti. Başkalarının arkasından konuşanları, sarayımdan uzaklaştırdım. Bunların sözlerine ve iftiralarına hiç ehemmiyet vermedim.
10- Beytülmal tahsilinde ölçüsüz davranılmasına, onun kötüye kullanılmasına, rüşvete ve halkın sıkıştırılmasına izin vermedim. Bunların kıtlığa ve her türlü musibete sebep olan, cemiyeti silip süpürecek fenalıklar olduğunu bilirdim.
11- Halkın her hâline vâkıf oldum. Büyüklere kardeşim, küçüklere evladım gibi muamele ettim. Bana yeni tabi olan halkların ve bunların önde gelenlerinin muhabbetlerini kazandım. Onların idarelerini, içlerinden itimatlarını kazanmış kimselere bıraktım.
12- Bir kabile veya bir Arap ve Acem göçebesi bayrağım altına girmeyi isteyince beylerini şerefle, diğer adamlarını mevkilerine göre itibar ile kabul ettim. Benimle dost olan herkes, bu dostluktan asla pişmanlık duymadı. Her dostluğu, iyilik ile karşıladım. Bana kim hizmet ve yardımda bulunmuş ise mükâfatsız kalmadı. Düşmanım olan adam daha sonra haksızlığını anlayarak, benden himaye ve lütuf dilemiş ise onu dostluk ile karşıladım.
13- Benim ile dost olan herkes iyiliğimden nasiplendi. İkbal ve saadetimin parlaklığı ve yüksekliği, hiç kimseyi unutmaya sebep olmadı. Tarafımdan herkes, her zaman müstahak olduğu mükâfat ve hürmete mazhar oldu. Merhamet ve şefkati elden bırakmadım.