Sosyal medya modası

Moda mı sosyal medyayı yönlendiriyor, sosyal medya mı modayı?

Bu soru; tavuk mu yumurtadan çıkar, yumurta mı tavuktan çıkar sorusuyla aynı kısır döngüde. Birbirleri için olmazsa olmaz iki olgu… Hayatımızın her alanında aklımıza düşen her soruda, yapmak istediğimiz neredeyse her planda danıştığımız “Google”dan sonra sanırım şimdi de “Instagram”ımız var. Yeni bir yer mi görmek istiyoruz; yeni bir şeyler mi almak istiyoruz; doktor, öğretmen, kurs, okul, etkinlik aklınıza ne geliyorsa artık Google’a sormak yerine “Instagram hesabı var mı?” diye soruyoruz. Biz sormasak da işletme “Instagram’dan bizi takip edebilirsiniz.” diyor. Instagram daha yaygın kullanıldığı için onu söylüyorum ancak genel olarak tüm sosyal medya platformlarına danışmak, oradan bilgi almak şeklinde düşünebiliriz.

Sabah uyandığımızdan akşam yatana kadar şu ya da bu şekilde, kim ne giymiş, ne yemiş ne içmiş, nereye, kiminle gitmiş bilgilerine istesek de istemesek de maruz kalıyoruz. Telefona baktığımız her milisaniyede yapay zeka ilgilendiğimiz, merakla duraksadığımız anları/iletileri göz hareketlerimizden fark edip ona göre öneriler sunarak bizi kendine bağımlı kılma eğiliminde. Tabii bir de işin reklam veren boyutu var. İşe o taraftan baktığımızda işler kelimenin tam anlamıyla TIK’ırında. Ne kadar çok “tık”, o kadar kazanç. 2023 verilerine göre dünyada yaklaşık beş milyar, Türkiye’de ise 62 milyon kişi sosyal medya kullanıyor. Günde 7 saat 24 dakikamız internette geçiyor ve bu sürenin yüzde 40’ı sosyal medyada harcanıyor.

Özellikle pandemi sırasında -ve sonrasında da alışkanlık haline gelen- artan internet ve sosyal medya kullanımı geleneksel pazarlama yöntemlerini değiştirerek kullanıcıları dijital pazarlamanın farklı kanallarına yönlendirdi. Dijital pazarlamanın birçok alanı olsa da sosyal medya kullanıcılarının en dikkate aldığı satın alma eğilimi yeni bir terim olarak hayatımıza giren influencer pazarlama oldu. Influencer’lar çok sayıda takipçiye sahip olduklarından tüketicilerin marka tercihleri ve satın alma kararlarını da etkileyebiliyor. Hedef tüketicilerin kaygılarını verdikleri tavsiyelerle gidererek, onların satın alma kararları üzerinde etkili oluyorlar.

Influencer pazarlamanın tüketici kararlarını ciddi oranda etkilediği, sayısal olarak da kanıtlanmış durumda. Yapılan araştırmalara göre her dört tüketiciden biri alışverişini bir Infuluencer’ın tavsiyesini değerlendirerek tamamlıyor.

Influencer'lar ve ünlüler, takipçileriyle giyim tarzlarını paylaşarak yeni trendleri belirlemekte etkili oluyor. Ünlüsünden ünsüzüne evde, işte, gezmede; “Bugün ne giydim.” ile başlayan “Yarın da bunları giyeceğim.”, hatta “Hafta sonu tatilim için de bunları aldım.” diye devam eden, “Kargolarım bunlar, sen de istersen aşağıya linki bırakıyorum.” ile tamamlanan bir süreci var. Takipçiler de artık moda dergileri yerine Instagram, Pinterest ve YouTube gibi platformlarda moda ilhamı arıyor. Yoğun sosyal medya kullanan günümüz tüketicileri, kendileri gibi birilerine güvenmeyi tercih eden, kullanıcı yorumlarını önemseyen, blogger tavsiyelerini dinleyen, forumları okuyan ve sosyal ağlarda görüş alışverişinde bulunarak ürünler hakkında daha fazla bilgiye sahip olan daha bilinçli tüketiciler haline geldi.

Bu da moda markalarının dijital içerik stratejilerini sürekli geliştirmesini ve sosyal medya etkileyicileriyle işbirlikleri yapmasını gerektiriyor. Reklamlar, etkileyici pazarlaması, hashtag kampanyaları ve kullanıcı tarafından oluşturulan içerik gibi yöntemlerle markalar, tüketicilerle daha yakın ve samimi bir ilişki kurarak saniyeler içerisinde milyonlarca kişiye ulaşabiliyorlar. Ancak, sosyal medyanın birçok alanda olduğu gibi moda ve pazarlama alanında da etkisi sadece olumlu değil. Taklitçilik, dolandırıcılık, hızlı tüketim ve sürdürülemezlik gibi sorunları da beraberinde getirdiğini unutmamak gerek.

Bunca dijital tüketime karşın elimle dokunmadan görmeden almam diyenlerin sayısının da az olmadığını düşünüyorum. Yine de yeni alışkanlıklarımız eskilerini bastıracak gibi… Yazın son ayı; güneşin, denizin ve sevdiklerinizin keyfini çıkardığınız muhteşem bir tatil geçirmeniz dileğiyle. Hazan mevsiminde görüşmek üzere… İyi tatiller.