Sağlıklı kıyafet nasıl olur?

Pandemi döneminde yediklerimizin sağlıklı olmasına nasıl da dikkat etmiştik. Bağışıklık sistemimizin güçlenmesi için sürekli organik pazarları takip edip, sağlıklı yiyecekleri arar olmuştuk ve bu âdeta bir trend haline gelmişti. Acaba sadece yediğimiz yiyecekler mi sağlıklı olmalı? Üzerimize giydiklerimiz de hangi koşullarda, nasıl üretildiklerine dikkat etmemiz gereken önemli bir konu. Özellikle kumaşlarda kullanılan kimyasallar, alerji yapmakla kalmıyor çeşitli hastalıklara da davetiye çıkarıyor.

1938'de sentetik elyafların piyasaya sürülmesinden sonra üreticiler, doğal kumaşlardan ziyade sentetik kumaşlara yöneldi. Bugün tüm giysilerin neredeyse yüzde 70'i sentetik kumaşlar kullanılarak yapılıyor. Oysa gıdalarda olduğu gibi kumaşlarda da sağlıklı seçenekler mevcut. Bugün yiyeceklerin yanı sıra, kullandığımız kişisel temizlik ürünlerinden çay - kahveye ve kumaşlara kadar birçok ürünün sağlıklı/organik halini bulmamız mümkün. Kumaşlar yediğimiz yemek, içtiğimiz su kadar bizimle birlikte ve sağlığımız üzerinde etkili. Giydiğimiz kıyafetlerden havluya, nevresime, koltuğa kadar gün boyu cildimiz kumaşlara temas eder. Gözeneklerimiz, giysilerden gelen kimyasalların vücudunuza girmesi ve toksik yükün artırması için mükemmel bir geçit.

Cildimizin yüzeyinde binlerce küçük gözenek ve kıl kökü buluyor. Bu küçük gözenekler sayesinde cildimiz nefes alır, havadaki nemi emer ve teri dışarı atar, bu da ideal vücut sıcaklığının korunmasına yardımcı olur. Bağışıklık sistemimizin savunması, vücut sıcaklığımızın düzenlenmesi ve detoksifikasyon gibi önemli işlevlerden sorumludur cildimiz. Organik olmayan sentetik kumaşlar bu işlevlere müdahale edebilir, strese neden olabilir ve hatta enerji frekansımızı bozabilir. Cildimizi korumak için de kumaşların en sağlıklısını en azından daha az sentetik olanları tercih etmeliyiz.

Sağlıklı kumaşlar hem doğayı koruyan hem de cilt sağlığını gözeten özelliklere sahip malzemelerle, organik tarım ile doğaya ve insana zarar vermeyen şartlarda üretilen kumaşlardır. Sadece insan sağlığına değil, doğaya da zarar veren sentetik kumaşlar hem sosyal hem de ekonomik sürdürülebilir tarıma vurulan en büyük darbelerden biri. Organik pamuk, bambu, keten, kenevir, ipek ve soğutma teknolojili kumaşlar, sadece modayı takip etmekle kalmayıp, aynı zamanda doğa dostu ve sağlıklı bir yaşam tarzını benimseyenler için mükemmel tercihler. Polyester, saten, suni ipek, polar gibi sentetik kumaşlar ise cildimizin nefes almasını engellediği gibi aşırı terlemeyle gözeneklerin tıkanmasına ayrıca döküntü, kaşıntı ve dolayısıyla alerjik reaksiyonlara sebebiyet verdiğinden sağlıksız kumaşlar listesinde...

Hangi kumaşları tercih etmeliyiz?

Pamuk: Kumaş üretiminde en fazla pamuk kullanılıyor. Her alanda tekstil sektörünün imdadına koşan pamuk, ülkemizde de oldukça fazla üretiliyor ve dolayısıyla ülkemiz, dünyanın önemli tekstil üretim merkezlerinden. Doğal bir elyaf olan pamuk, çeşitli kumaş formlarında yetiştirilir ve üretilir. Ancak her pamuk, aynı şekilde üretilmiyor. Hızlı moda patlaması yüzünden şirketler, geleneksel pamuğu mümkün olan en ucuz şekilde üretmeye çalışıyor. Bu da maalesef sentetik boyaların, kimyasal ilaçlamaların artmasıyla mümkün oluyor. Organik pamuk, tercih edilebilecek en sağlıklı kumaşların başında geliyor.

İpek: Bir diğer sağlıklı kumaş olan ipek, dünyanın en dayanıklısı ve en nefes alabilen, en sağlıklısı… Nefes alabilme özelliği sayesinde soğuk havalarda vücudunuzun ısısını korur, sıcak havalarda ise aşırı ısıyı uzaklaştıran doğal bir sıcaklık düzenleyicidir. Kumaş hipoalerjenik olduğundan toz akarlarını ve mantarları uzak tutar. İtiraf edelim hayvanseverlerin çok da tasvip etmediği yöntemlerle elde edildiğinden, kürkler kadar olmasa da son dönemlerde ipek kumaş üreticileri de tepki çekmeye başladı.

Bambu: Dünya tatlısı pandaların ellerinden düşürmediği bambu saplarından yapılan bu kumaşların isimlerini bizler daha çok banyo malzemelerinde ya da iç çamaşırlarında duyuyoruz. Bambular tüm sağlıklı kumaşlarda olduğu gibi nefes alıyor. Ancak üzerinde bulunan milyonlarca mikroskobik delikonlar, onu diğerlerinden farklı kılan en önemli özelliği. Bu lifler, cildin yüzeyindeki nemi uzaklaştırarak vücudun optimum sıcaklıkta tutulmasını sağlayarak sürekli tazelik hissi veriyor.

Keten: Yaz aylarının vazgeçilmez parçası. Giymemizle kırışması bir olan bu sinir bozucu ama sağlıklı kumaş, cildi kimyasallara, gürültüye ve toza karşı korur. Güneşin gama radyasyonuna maruz kalma oranını, yaklaşık yüzde 50 oranında azaltır ve kullanıcıyı bazı ciddi zararlı ışınlardan korur. Ayrıca bakteri ve mantarlara karşı dirençli olmasının yanı sıra, egzama gibi cilt rahatsızlıklarında görülen etkileri de hafifletir. Sevelim keteni…

Deri: Her ne kadar düzenli olarak giymemiz gerekmese de hem ev mobilyası hem de giyim için tavsiye edilen kumaşlardan. Deri, alerjisi olanlar için harika bir kumaş. Çünkü toz akarları, kepek veya diğer yaygın alerjenleri üzerinde barındırmaz; yumuşak, pürüzsüz, dayanıklı ve emicidir.

Mantar: Kumaş olarak kullanıldığında çok faydalıdır, cilde asla zarar vermez. Mantar “kumaş” ile ilişkilendirilecek garip bir malzeme gibi görünebilir. Ancak aslında moda dünyasında popülaritesi gün geçtikçe artıyor. Özellikle deriye alternatif arayan vegan markaların yeni gözdesi olan mantar kumaşı, son derece sürdürülebilir bir kaynaktır ve kullanıma hazır olmadan önce çok az işlem gerektirir. Yaygın olarak çanta ve cüzdan yapımında kullanılıyor. Nefes alabilme özelliği sayesinde, ileriki dönemde yine deriye alternatif olarak ayakkabı üretiminde de kullanılması bekleniyor.

Moda dünyası tabii ki organik ve sağlıklı kumaşlar yerine sentetik kumaşları tercih ediyor. Çünkü üretimler mümkün olan en kısa sürede ve en ucuz şekilde yapılmalı. Bu insan sağlığına mal olsa da kapitalist düzende sağlık, maalesef sadece teferruat olarak kalıyor. Oysa kıyafetlerimize hassasiyet göstermek zorundayız. İleride zararlarından daha fazla haberdar olacağımız aşikâr. Şimdiden önlem almak lazım…