Günümüzde öyle bir noktaya geldik ki özellikle son birkaç yılda insanların ekonomik anlamda bunalmaları ile herkes kısa yoldan köşeyi dönmeye çalışıyor. Özellikle pandemi ve sonrasında da online kumar, online bahis, hayatımızın merkezine oturmaya başladı ve birçok kişinin gündemi hâline geldi. Film sitelerinde, viral sitelerde, herhangi bir sosyal medya platformunda genelde hep bu sanal bahis reklamları ile karşılaşıyoruz. Çok stresli ya da maddi anlamda sıkıntılı dönemlerden geçtiğimizde hep bize alternatif olarak dikte edilen bu platformlara yönelmeye başlıyoruz.

BAĞIMLI OLUP OLMADIĞINIZI NASIL ANLARSINIZ?

Gizlilik: Ailem bunu biliyor mu, çevrem bunu biliyor mu? Bağımlı olan insanlar, genellikle en yakınındaki insanlardan bile bunu saklarlar.

Kontrol zorluğu: Kumar oynamaya başladıktan sonra kendini kontrol edebiliyor musun? Genellikle bağımlı olan insanlar parasını bitirene kadar oynarlar, hatta parası bittikten sonra olmayan parayla oynamaya başlarlar. Zararı karşılamak için alınan riskler ise durumu çok daha kötüye götürür.

En önemlisi ise bir sorunun olduğunu ve bağımlı olduğunu kabul etmen lazım. Eğer kabul etmezsen bu sorunu çözemezsin. Bunu, altını çize çize belirtmek istiyorum. Peki bütün bunların çözümü için ne yapabiliriz? Hayatımızda bir problem, zararlı bir alışkanlığınız varsa bu durumun her zaman bir tetikleyicisi olur. Mesela kumar oynuyorsan şuna odaklanman lazım: Ne olduğunda daha fazla kumar oynama eğilimindesin? Eğer tetikleyiciyi keşfedebilirsen, bu soruna gelmeden önceki etkenleri ortadan kaldırarak bağımlılığı azaltabilir ya da tamamen yok edebilirsin.

Karşılaştığım vakalarda bazı tetikleyiciler var. Kimileri heyecan ve adrenalin aramak için, stresten, sıkıntıdan arınmak için bu tarz yollara başvurabiliyor. Kimileri ise maddi yokluktan.

Kumarı istediğimiz zaman hayatımızdan çıkarabilmek kolay değil. Onun yerine, hayatımıza yeni bir şey katmamız gerekiyor. Örneğin kendini özgürce ifade edebileceğin, seni gerçekten anlayabileceğini düşündüğün ve daha önce kimseye anlatamadığın şeyleri artık paylaşabileceğin bir dost, bir sırdaş... Özellikle kumar oynama isteği arttığı zaman bu arkadaşını arayıp, “Bak şu an oynamak istiyorum, kendimi zor tutuyorum, beni kontrol etmeni istiyorum,” şeklinde destek alabilirsin.

MADDI ÖNERILERE GELDIK, BUNLAR BIRAZ SERT ÖNERILER OLACAK:

Kumar bağımlılığı arada bir yoklar, tamamen yok olmayabilir. Bundan dolayı elindeki bütün kredi kartlarını kapatman gerekiyor. Eğer maddi imkânın varsa oynama ihtimalin çok daha yüksek.

Eğer kredi çekmişsen, bataktaysan bu borcu belli bir süre ödeme. Bırak kredi puanın dibi görsün. Borç alma, kredi çekme imkânı ve ihtimali varsa bunu bağımlılık derecesinde kullanma riski de var.

Eğer bir maaşın, bir gelirin varsa bu paranın kontrolünü güvendiğin birine vermelisin. En azından üç-beş yıl gibi bir süreyi kendin için bir temizlenme süreci olarak görebilirsin. Olay daha da tehlikeli boyutlara gidebileceği için üzerindeki varlıkları yine güvendiğin birilerine devredebilirsin. Para etrafındaysa ve kolaydaysa her zaman oynama ihtimalin yüksek olur. En önemli tedavi yöntemlerinden birisi de işte bu. Paraya ulaşımı keseceksin.

En çok hangi zamanlarda oynuyorsan, o zamanlarını doldurman lazım. Sosyalleşmek, kahve içmeye gitmek, muhabbet etmek, spor yapmak... Yani kumarı hayatından çıkardıysan, hayatının her anını bir süre doldurman lazım. Çünkü bir yerde boş oturuyorsan, orada kumar oynama ihtimalin artıyor.

15 dk. kuralı: Bu, bütün bağımlılıklarda işe yarayan bir yöntem. Eğer bağımlılıkla ilgili sana vazgeçemeyeceğin bir arzu, bir tutku gelirse ve o arzuya 15 dakika boyunca sabredebilirsen, sonrasında o arzuyu yönetmen daha kolay olabiliyor. Bunun için telefonu evde bırakıp yürüyüş yapabilir, o an için herhangi bir hobine vakit ayırabilirsin. Bu sayede, “Ben kontrollü bir hayat yaşıyorum, ben güçlüyüm,” mesajını kendi içinde hissedebilirsin.

Yeri geldiğinde aile ile bu durumu paylaşmak gerekir. En başta farklı bir tepki gösterseler de sonrasında sizi sahiplenecekler, derdiniz için size yardımcı olacaklardır. Bu da sizin süreci beraber atlatmanızı kolaylaştıracak. Ailenle paylaş ama lütfen onları istismar etme, onları kendi bağımlılıkların için asla kullanma. Bu durum karşılıklı olarak sizi çok yıpratacaktır.

Telefonda “Neden kumar oynamamalısın?” konulu bir ses kaydı oluştur ve “Bu zamana kadar ne oynadın, ne kadar kazandın, ne kadar kaybettin, bundan sonra hayatımla ilgili neler kazanabilirim, neler kaybedebilirim?” bunları anlat. Kumar isteği çok bastırdığı zaman açıp dinleyebilirsin. Bu bile sana belli bir ölçüde fayda sağlayacaktır.

Başta da söylediğim gibi kumar çok güçlü bir bağımlılıktır ve bu saydığım şeylerden en güçlü yöntem, maddi yöntemlerdir. Diğerleri destekleyici yöntemlerdir. Bu kumar bağımlılığının arkasında depresyon, anksiyete bozukluğu, değersiz hissetme gibi birçok neden olabilir. Asıl problemi çözmek için kesinlikle psikolojik bir destek almak gereklidir. Birçok kişinin bu sorunları görmezden gelmesi hiçbir işe yaramıyor. Hayatını mahvetmek istemiyorsan, bu sorunlarını çözmek için adımlar atman gerekir. Mücadelenizden vazgeçmeyin, kendinize iyi davranın.