Göğe bakma duraklarında kaya tırmanışı

Kaya tırmanışı, doğal kaya yüzeylerini veya yapay tırmanma duvarlarını kullanarak yukarı doğru tırmanma eylemidir. Fiziksel dayanıklılık, güç, denge, esneklik, zekâ ve strateji gerektiren bir spordur. Kaya tırmanışı, açık hava ortamlarında dağlarda, kayalıklarda veya iç mekân tırmanma duvarlarında yapılabilir. Kaya tırmanışı, spor ve tatil amaçlı yapılabileceği gibi dağcılık ve keşif amaçlarıyla da gerçekleştirilebiliyor. Günümüzde artık bu sporun farklı branşları ortaya çıktı. Peki bunlardan hangisi size göre?

Bouldering (bulundurma): Kısa mesafeli rotalara sahip olan bu tırmanış, koruyucu ekipmanlar kullanılarak düşme risklerinin azaltıldığı bir türdür. Bouldering rotaları, genellikle zorlu tekniğe dayalı kısa tırmanışlar içerir.

Klasik tırmanış (lead climbing): Bu tür, daha uzun tırmanış rotalarını içerir ve tırmanıcılar güvenlik ipi ile kayalara bağlıdır. İleri düzeydeki kaya tırmanışçıları, rotayı tırmanırken çeşitli cihazlar (karabinerler, emniyet cihazları, kamalar, vb.) kullanarak güvenlik sistemlerini oluştururlar. Yarışmalar, genellikle bu tür tırmanışlarda yapılır.

Alpin tırmanış: Yüksek dağlara veya “alpin bölge” denilen sarp, kayalık, buzlu ve karla kaplı alanlarda yapılan dağcılığın bir alt dalıdır. Alpin tırmanış, diğer tırmanma türlerinden farklı olarak zorlu koşullar, değişken hava şartları, uzun mesafeler ve yüksek rakımlar gibi zorluklarla başa çıkmayı gerektirir. Hem profesyonel dağcılar hem de deneyimli amatör dağcılar tarafından yapılır.

Hangi türü tercih ederseniz edin kaya tırmanışında güvenlik, eğitim ve doğal çevreye saygı önemli faktörlerdir. Kaya tırmanışı yapmadan önce uygun ekipmanı kullanmayı, doğru teknikleri öğrenmeyi ve güvenlik kurallarına uymayı öğrenmek önemlidir. Ayrıca doğal alanları ve çevreyi koruma konusunda dikkatli olunmalıdır.

Artık yükseliyoruz!

Kaya tırmanışına yeni başladıysanız, heyecan düzeyi yüksek bu aktiviteyi merdiven çıkmaya benzeterek bilgimizi artıralım. Yukarı doğru yapılan hareketler zinciri olan kaya tırmanışında, ilerledikçe bir ya da birkaç hamle önceki tutamakların basamak eksikliğini giderdiğini fark edersiniz. Çünkü her bir tutamak yükseldikçe kaya üzerinde ayaklarla ilerlemek için yeni bir basamak oluşturur. Hatta tutulması hemen hemen imkânsız gibi görünen yerler, çoğu zaman güvenli bir basamak olarak önünüze gelir. Ayakları basamaklara yerleştirirken iki temel teknikten biri kullanılır: Ayaklarının kenarıyla ya da uç kısmıyla kayaya basmak. Ayakkabılarınızın iç veya dış kenarını kullanmak, tırmanış sırasında sporcunun vereceği bir karardır. Burada kesin bir tavsiye yok. Sporcu o anda hangi basma biçiminde daha rahat ediyorsa tercih edebilir. Fakat uzun süren bir tırmanış sırasında devamlı aynı basış tekniğinin kullanılması yorulmanıza, ayaklarınızın acımasına ya da parmaklarınıza kramp girmesine neden olabilir. Tırmanış sırasında giyilen “friction” denilen ayakkabıların ayaklara sıkı sıkıya oturması ise bir gereklilik olarak görülüyor.

Deneyimli sporcular, tırmanış öncesinde veya sırasında rotalarını belirler. Bir diğer ifade ile bir sonraki hamle için tutamak belirlenmiştir. Bu planlamaya konsantrasyon, yetenek ve tecrübe de eklenince tırmanış hız kazanır ve parkur güvenli bir şekilde tamamlanır. Deneyimsiz tırmanıcıların yaptığı en önemli hata, geniş ve derin çatlaklara ayakkabının ucuyla basmak yeterli olacakken ayağın tamamını sokmaktadır. Ayak çatlağın içine doğru yerleştirildiğinde bacağın alt kısmına yük biner ve bu durum dengenin bozulmasına neden olur.

Doğru yere basmak

Tutamak ve basma noktası seçimi, yeni başlayan tırmanıcılar için en önemli konulardan biridir. Doğru tutamakların daha geç öğrenilmesinin sebebi, çeşitliliğinden ve göz yanıltma olasılıklarından kaynaklanır. Teknik olarak daha zor kayalara tırmanılmaya başlandığında, tutamaklar kimi zaman var ile yok arasında bir görüntü sergileyebilir. Bu nedenle tutuş ve kavrayış tekniklerini iyi bilmek çok önemlidir. Tutamaklar, tüm parmaklar kullanılarak tutulduğunda en yüksek güvenliği sağlar. Ancak küçük hacimli tutamaklarda tüm parmakları kullanmak mümkün olmaz. Böyle durumlarda başparmak ile tutamağa yandan baskı uygulanabilir. Bazen tek bir parmağın yerleşebildiği tutamaklarda bir parmak diğerinin üzerine konulabilir. Delikli ve küçük tutamaklarda diğer parmakları bükerek en güçlü olan tek parmakla tutunmak doğrudur. Tutamak olarak kullandığınız kimi yerleri daha sonra basamak olarak da değerlendirebilirsiniz.

• Tırmanma sporunun 5 faydası
• 1- Tevekkülü güçlendirir. Allah’a güven duygusuyla insanı zirveye çıkaran tevekkül, psikolojik sağlamlığın dayanağı, korku, endişe ve belirsizlik gibi olumsuz duyguların hafifletip, baş edilebilir sınırlara indirgeyen olumlu bir başa çıkma yöntemidir.
• 2- Doğada olmak stresi azaltır.
• 3- Dikkat ve odaklanmayı artırır.
• 4- Takım çalışmasını ve dayanışmayı teşvik eder.
• 5- Kibir duygusunu yenmeyi kolaylaştırır.