Çeviri yapmak bir sanattır: Türklerin hayran kaldığı 11 Yüzüklerin Efendisi tercümesi

Çeviri yapmak bir sanattır: Türklerin hayran kaldığı 11 Yüzüklerin Efendisi tercümesi
Çeviri yapmak bir sanattır: Türklerin hayran kaldığı 11 Yüzüklerin Efendisi tercümesi

Yüzüklerin Efendisi'ni Türklere sevdiren gizli kahraman Çiğdem Erkal İpek'ın kaleminden 11 kelime...

Dünya sinemasının en iyi üçlemelerinden biri olarak kabul edilen Yüzüklerin Efendisi, Türk seyircisinde de ayrı bir yere sahip.
İngiliz filolojist ve Oxford Üniversitesi profesörü J. R. R. Tolkien imzalı bu epik hikaye, konu edindiği fantastik Orta Dünya ve gerçeküstü karakterler ile türünün nadir örneklerinden biri. Peki Türk izleyicisi kendi kültürüne ve diline bu kadar uzak olan bu yapımı nasıl böylesine kabullendi?
Bu başarıda en büyük pay sahibi kuşkusuz, romanın tercümanı Çiğdem Erkal İpek… Romanda yer alan ve olduğu gibi beyaz perdeye aktarılan metinlerin çevirisini üstlenen Çiğdem Erkal İpek, kelime ve terimleri Türk kültürüne o kadar güzel indirgedi ve o kadar anlaşılır kıldı ki, hiçbir çeviri eğreti durmadı. O kelimeler ne gizeminden, ne heybetinden, ne karizmasından ne de duygusunda hiçbir şey kaybetmedi.
Şimdi sizleri Yüzüklerin Efendisi'ni Türk izleyicisine sevdiren Çiğdem Erkal İpek'ın 11 mükemmel kelime tercümesiyle başbaşa bırakıyoruz.

Bag End: Çıkın Çıkmazı

                                    
                                    
                                    
                                    
                                    Shire'ın en güzel Hobbit yuvalarından biri olarak kabul edilir. Ü.Ç. 28. yy'da, Çıkınsaçması Sırasının (Bagshot Row) en sonunda inşa edilen bu çukur, üç nesil boyunca Baggins ailesinin malikanesi olmuştur; burada yaşayan Bagginsler sırasıyla, Bungo, Bilbo ve Frodo olmuştur.
Bag End: Çıkın Çıkmazı Shire'ın en güzel Hobbit yuvalarından biri olarak kabul edilir. Ü.Ç. 28. yy'da, Çıkınsaçması Sırasının (Bagshot Row) en sonunda inşa edilen bu çukur, üç nesil boyunca Baggins ailesinin malikanesi olmuştur; burada yaşayan Bagginsler sırasıyla, Bungo, Bilbo ve Frodo olmuştur.
Fangorn: Ağaçsakal

                                    
                                    
                                    
                                    Kurgusal bir karakter olan ent'tir. Entler yürüyebilen ve konuşabilen ağaçlardır. Üçlemenin ikinci filminde ve ikinci kitabında Entlerle sık sık karşılaşılmaktadır. Tüm entlerin lideridir ve yaşamının başlangıcı Orta Dünya'nın ilk çağlarına kadar dayanır. Ağaçları korumakla ve bekçiliğini yapmakla görevlidir. Oldukça güçlü bir enttir ve tüm entler onun sözüne güvenir.
Fangorn: Ağaçsakal Kurgusal bir karakter olan ent'tir. Entler yürüyebilen ve konuşabilen ağaçlardır. Üçlemenin ikinci filminde ve ikinci kitabında Entlerle sık sık karşılaşılmaktadır. Tüm entlerin lideridir ve yaşamının başlangıcı Orta Dünya'nın ilk çağlarına kadar dayanır. Ağaçları korumakla ve bekçiliğini yapmakla görevlidir. Oldukça güçlü bir enttir ve tüm entler onun sözüne güvenir.
Mount Doom: Hüküm Dağı

                                    
                                    
                                    
                                    
                                    Mordor'da Gorgoroth yaylası üzerinde bulunan volkanik bir dağdır. Sauron, bu dağın alevleri üzerinde Yüzük'ü dövdü. Sauron kendini gizlemediği sürece alev püskürtmeye devam eden dağın zirvesinde geniş bir krater bulunur. Dağ çok yüksek olmasa da yaylada tek başına yükselir. Kıyamet Dağı, Ateş Dağı, Kızgın Dağ diye de anılır. Orta dünya'ya alev püsküren bu dağın hükmü, Sauron yeniden toprağa karışıncaya kadar sürmüştür.
Mount Doom: Hüküm Dağı Mordor'da Gorgoroth yaylası üzerinde bulunan volkanik bir dağdır. Sauron, bu dağın alevleri üzerinde Yüzük'ü dövdü. Sauron kendini gizlemediği sürece alev püskürtmeye devam eden dağın zirvesinde geniş bir krater bulunur. Dağ çok yüksek olmasa da yaylada tek başına yükselir. Kıyamet Dağı, Ateş Dağı, Kızgın Dağ diye de anılır. Orta dünya'ya alev püsküren bu dağın hükmü, Sauron yeniden toprağa karışıncaya kadar sürmüştür.
Rivendell: Ayrıkvadi

                                    Arkaik İngilizce'de "derince oyulmuş vadi" anlamına gelmektedir. Orta Dünya efsanelerinde bu mekan için Elrond'un Evi, Imladris, İlk Sıcak Yuva, Kamingul, Son Sıcak Yuva olarak da bahsedilir. Ayrıkvadi, Elrond'un hükümdarlığında varlık gösteren ve Üçüncü Çağ'da Orta Dünya elflerinin hüküm sürdüğü sayılı bölgelerden biriydi. Pek çok tarihi bilginin ve ırksal bilgilerin bulunduğu Ayrıkvadi, barışın ve güzelliğin hat safhada olduğu bir bölgeydi.
Rivendell: Ayrıkvadi Arkaik İngilizce'de "derince oyulmuş vadi" anlamına gelmektedir. Orta Dünya efsanelerinde bu mekan için Elrond'un Evi, Imladris, İlk Sıcak Yuva, Kamingul, Son Sıcak Yuva olarak da bahsedilir. Ayrıkvadi, Elrond'un hükümdarlığında varlık gösteren ve Üçüncü Çağ'da Orta Dünya elflerinin hüküm sürdüğü sayılı bölgelerden biriydi. Pek çok tarihi bilginin ve ırksal bilgilerin bulunduğu Ayrıkvadi, barışın ve güzelliğin hat safhada olduğu bir bölgeydi.
Helm's Deep: Miğfer Dibi

                                    
                                    
                                    
                                    Bir uçurumun eteğine Gondor insanlarınca kurulmuştur. Adını Rohirrim krallarından Helm Hammerhand'den almaktadır.
Helm's Deep: Miğfer Dibi Bir uçurumun eteğine Gondor insanlarınca kurulmuştur. Adını Rohirrim krallarından Helm Hammerhand'den almaktadır.
Weather Hills: Fırtına Tepeleri

                                    
                                    
                                    
                                    
                                    Fırtınabaşı, Orta Dünya'nın Eriador bölgesinde önemli bir tepedir. Amon Sûl, Fırtına Tepeleri'nin en güneydeki ve en yüksek noktasıdır. Yüzüklerin Efendisi'nde belirtildiği gibi, bu yerin Orta Dünya tarihinde çok önemli bir konumu vardır. Bu kale, Arthedain krallığının çok önemli bir kalesi ve yedi palantirden birisinin korunduğu yerdi. Fırtınabaşı, birkaç savaşa da ev sahipliği yapmıştır.
Weather Hills: Fırtına Tepeleri Fırtınabaşı, Orta Dünya'nın Eriador bölgesinde önemli bir tepedir. Amon Sûl, Fırtına Tepeleri'nin en güneydeki ve en yüksek noktasıdır. Yüzüklerin Efendisi'nde belirtildiği gibi, bu yerin Orta Dünya tarihinde çok önemli bir konumu vardır. Bu kale, Arthedain krallığının çok önemli bir kalesi ve yedi palantirden birisinin korunduğu yerdi. Fırtınabaşı, birkaç savaşa da ev sahipliği yapmıştır.
Brandywine: Brendibadesi

                                    
                                    
                                    
                                    
                                    Üçüncü Çağ'da Eriador'un üç büyük ırmağından biri idi. Tepelerden aşağıya, yok olan Arnor krallığının bir zamanlar merkezini oluşturan Evendim Gölü kıyısındaki Annúminas'tan geçerek güneybatıya doğru akan bu ırmak, Shire ile Eski Orman'ı geçtikten sonra Mavi Dağlar'ın güney ucundan denize dökülüyordu.
Brandywine: Brendibadesi Üçüncü Çağ'da Eriador'un üç büyük ırmağından biri idi. Tepelerden aşağıya, yok olan Arnor krallığının bir zamanlar merkezini oluşturan Evendim Gölü kıyısındaki Annúminas'tan geçerek güneybatıya doğru akan bu ırmak, Shire ile Eski Orman'ı geçtikten sonra Mavi Dağlar'ın güney ucundan denize dökülüyordu.
The Prancing Pony: Sıçrayan Midilli Hanı

                                    
                                    
                                    
                                    
                                    Orta Dünya'da bölgenin en eski hanı ve hem yakın hem uzak bölgelerden gelen haber ve dedikoduların duyulabileceği tek yer.
The Prancing Pony: Sıçrayan Midilli Hanı Orta Dünya'da bölgenin en eski hanı ve hem yakın hem uzak bölgelerden gelen haber ve dedikoduların duyulabileceği tek yer.
Barliman Butterbur: Hancı Kaymakpürüzü

                                    
                                    
                                    
                                    
                                    Sıçrayan Midilli Hanı'nın sahibi
Barliman Butterbur: Hancı Kaymakpürüzü Sıçrayan Midilli Hanı'nın sahibi
Hoarwell: Buzlupınar

                                    
                                    
                                    
                                    Efsaneye göre Durin'in hayata gözlerini ilk açtığı yer olan Madran Dağı vardır. Buzlupınar da dumanlı dağdan batıya akan ırmaklardan biridir.
Hoarwell: Buzlupınar Efsaneye göre Durin'in hayata gözlerini ilk açtığı yer olan Madran Dağı vardır. Buzlupınar da dumanlı dağdan batıya akan ırmaklardan biridir.
Mirkwood: Kuyutorman

                                    
                                    
                                    
                                    
                                    Elflerin ve Entlerin bazılarının yaşadığı bölgedir. Kuzeyindeki Kuyutorman Krallığının lideri olan Thranduil ve ünlü Kuyutorman okçularının anavatanıdır.
Mirkwood: Kuyutorman Elflerin ve Entlerin bazılarının yaşadığı bölgedir. Kuzeyindeki Kuyutorman Krallığının lideri olan Thranduil ve ünlü Kuyutorman okçularının anavatanıdır.