İlk Fetih kutlamaları nasıl yapılmıştı?
Bugün lazer gösterileriyle kutlanan İstanbul’un Fethi, bundan bir asır önce işte böyle, talebelerin, millî kurumların ve esnaf cemiyetlerinin tertibatlı yürüyüşleri ve herhangi bir sorun çıkmaması için alınan sıkı tedbirler eşliğinde selamlamıştı İstanbulluları.
Günümüzde İstanbul’un fethinin yıldönümü coşkuyla kutlanıyor. Peki Fetih kutlamaları nasıl başlamış, ilk olarak ne zaman gerçekleştirilmişti, hiç merak ettiniz mi?
Biz söyleyelim: Fetih ilk olarak II. Meşrutiyet’in ardından, 1910 yılında kutlanmıştı. Yani Fethin 457. sene-i devriyesinde... Yandaki metinde Rumî 29 Mayıs 1331 (1915) tarihli “İhtifalin [anma töreninin] 5. sene-i devriyesi” başlığıyla 5. yılında gerçekleştirilen kutlamalar ve protokoller hakkında tafsilatlı bilgiler buluyoruz.
Belgeye göre kutlamaya katılanlar üç gruptan oluşmaktaydı. 1. sancak, anma heyeti, askerî birlikler ve mektepler, 2. cemiyet ve millî kurumlar ve 3. esnaf cemiyetleri.
Yürüyüş esnasında gruplar, mektepler arasında 30’ar adım bırakılacak ve bu aralık daima muhafaza olunacaktı. Bu sayede ileride vukua gelecek cezaî bir durumun mesulleri kolayca anlaşılacaktı. Alay Divanyolu, Bayezid Meydanı, Direklerarası, Saraçhanebaşı ve Fatih Camii istikametini takip edecekti.
Alaydaki müderris ve mektep talebelerinin yürüyüş tertibatı sırasıyla şu şekildeydi: Darülfünun, Mekteb-i Mülkiye-i Şahane, Müderris-i İlmiye, Darülmuallimîn ve tatbikat kısmı, Mekteb-i Askeriye, Mühendis Mektebi, Ticaret Mektebi, Halkalı Ziraat Mektebi, Mülkiye Baytar Mektebi, Orman Mektebi, Ticaret-i Bahriye Kapudan [Kaptan] Mektebi, Maliye ve Kadastro ve Kondüktör Mektebleri, Darüşşafaka, Galatasaray, İstanbul, Mercan, Vefa, Nişantaşı Sultaniyeleri, Mekteb-i Sanayi, Üsküdar, Kabataş, Davud Paşa, Gelenbevi, Kadıköy Sultanileri, Fatih Sultan Vakıf Mektebi, Hadika-i Meşveret, Haydarpaşa İttihad Mektebleri, Hususî Mekâtib-i Taliye ve Rüşdiyeler.
Rüşdiye Mektebi talebeleri Ayasofya’dan itibaren güzergâhta bulunacaklardı. Tertip heyeti tören esnasında herhangi bir sorun çıkmamasını bilhassa rica etmiş ve Harbiye Nezareti’nin emriyle alay Ayasofya’dan saat 1,5’tan sonra hareket edeceğini bildirmişti.
Bugün lazer gösterileriyle kutlanan İstanbul’un Fethi, bundan bir asır önce işte böyle, talebelerin, millî kurumların ve esnaf cemiyetlerinin tertibatlı yürüyüşleri ve herhangi bir sorun çıkmaması için alınan sıkı tedbirler eşliğinde selamlamıştı İstanbulluları. Hangisi evladır bilemedik. Lakin bizce aslolan, kutlamanın mahiyetinden ziyade bu önemli olayın künhüne, daha doğrusu idrakine varmak.