Kritik soru: 'Deprem anında nasıl iletişim kuracağız?'

İstanbul'da beklenen 'büyük deprem' öncesi 26 Eylül günü yaşadığımız 5.8 şiddetindeki deprem, oluşturduğu korku ve telaş çemberi dışında ciddi bir problemi daha gözler önüne serdi. Depremden hemen sonra üç büyük GSM operatörünün aynı anda çökmesi, vatandaşların iletişim kurmasını engellerken korku ve telaş seviyesini de yukarılara taşıdı. İletişim için yalnızca WhatsApp, Viber ve BiP gibi uygulamaları kullanabilen insanlar, iletişimsizliğin oluşturduğu panikle psikolojik olarak zorlu bir sınav verdi denebilir.

Türkiye'de aktif biçimde milyonlarca kullanıcıyı kendine bağlamayı başaran GSM operatörleri, deprem süresince bir anda çökerek arama yapmayı imkansız hale getirdi. İnsanların yakınlarıyla iletişim kurabilmek için yalnızca sosyal medya platformları ve internet üzerinden mesajlaşmaya imkan sağlayan mesajlaşma ağlarına mahkum kaldığı anlarda GSM operatörleri çok sayıda vatandaş için 'can sıkıcı' bir çalışmama durumuna sürüklendi.

GZT olarak uzman görüşleriyle anbean ortaya koymaya çalıştığımız 'neden çalışmadılar?' sorusuna ek olarak 'Farklı biçimde ne yapabiliriz?' sorusunu da gündemimize alıp özel bir liste oluşturduk, deprem anında iletişimi kolaylaştırabilecek 8 tavsiye hazırladık:

1- Telefonlarınızın operatörleri üzerinden iletişim kurmayın!

GSM operatörleri 'cell' ismi verilen bir bağlantı üzerinden çalıştığından belli bir iletişim kapasitesine sahip denilebilir. Aynı anda çok sayıda insanın iletişime geçmeye çalışması bir anda tüm bağlantıların çökmesine, 26 Eylül günü olduğu gibi iletişimsizliklerin doğmasına gerekçe olabilir.

2- Mesajlaşma uygulamalarını tercih edin!

Baz istasyonlarından bağımsız olarak, internet bağlantısıyla çalışan uygulamalar 5.8 şiddetindeki depremde 'tek iletişim kanalı' olarak kullanıldı. Bu noktada, WhatsApp, BiP ve Viber gibi uygulamaların akıllı telefonlarda yüklü ve güncellenmiş durumda olması oldukça önemli.

3- İnternet paketinizi kontrol edin!

Çağımızın 'en sık karşılaşılan' teknoloji alışverişi konumundaki internet paketi satın alma aktivitesi, deprem gibi felaket anlarında hazırlıksız yakalanmamak noktasında önemli. İnternet paketinizin durumunu sık aralıklarla takip etmek, iletişim konusunda zorlanmayı önleyebilir.

4- Telefonunuzu modem yapın!

Akıllı telefonlarda bulunan 'kişisel erişim noktaları' internetinizi başka insanlarla paylaşmanızı sağlayabilir. Şifresiz biçimde 'modem yapılacak' bir akıllı telefon, çok kritik anlarda hayat dahi kurtarabilir.

5- İnternetsiz mesajlaşma uygulamaları indirin!

26 Eylül günü gerçekleşen depremde olmasa bile deprem, internet bağlantılarını da olumsuz etkileyebilir. Bu gibi problemlerden uzak durabilmek adına internetsiz çalışan ve Bluetooth üzerinden iletişim sağlayan mesajlaşma uygulamalarını telefona depolamak önemli.

--- Bridgefy (İnternetsiz biçimde çalışıp 100 metre çapında Bluetooth üzerinden iletişim sağlayabiliyor.)

6- Drone baz istasyonları hayat kurtarabilir!

Çok sayıda farklı GSM operatörü tarafından geliştirilen drone baz istasyonları, aktif kılınması durumunda 'çekmeme problemlerini' ortadan kaldırarak iletişim kurulmasını sağlayabilir. Drone baz istasyonlarının sayı ve kullanılabilirliğinin artırılması afet anlarında gerçek anlamda hayat kurtarabilir.

7- Powerbank taşıma alışkanlığı edinin!

Deprem için hazırlanmış 'özel çantalara' şarj problemlerini ortadan kaldırmak amacıyla powerbank eklemesi yapmak çok önemli. Uzun sürebilecek 'mahsur kalma' anlarında powerbank ve şarj aleti takviyeleri hayat kurtarabilir.

8- Sosyal medya hesaplarını efektif kullanın!

Afet ve kriz anlarında 'manipülatif' paylaşımlardan ve insanları galeyana getirebilecek gönderilerden uzak durmak şart. Bulunduğunuz konumda gerçekleşen hadiseleri 'doğru biçimde' ve mümkünse fotoğraflı yahut videolu olarak sosyal medyada paylaşmak faydalı olacaktır. Bu noktada, sosyal medyayı doğru kullanmaya çalışmak şart!