Süper Lig'de oruç polemiği kapıda

UEFA Şampiyonlar Ligi yarı finalinde Tottenham ile karşılaşan Ajax’ta maça oruçlu çıkan Noussair Mazraoui ile Hakim Ziyech, mücadelenin 24. dakikasında kenara gelerek oruçlarını açtı.

İki futbolcunun maç esnasında orucunu açması yıllardır süre gelen iki polemiğin fitilini yeniden ateşledi: Organizasyon sahibi kurumlar fikstürü iftar saatlerine göre ayarlamalı mı? Futbolcuların oruç tutması performanslarını olumsuz etkiliyor mu?

SÜPER LİG'DE MAÇ SAATLERİ DEĞİŞECEK Mİ?

• Türkiye Futbol Federasyonu, Ramazan ayında Süper Lig’de oynanan müsabakaların saatlerine ilişkin herhangi bir düzenlemeye gitmiyor. Futbolcular bu durumdan şikayetçi olmazken, teknik adamlar ise federasyonun maç saatlerine karar verirken iftar saatlerine dikkate almasını arzuluyor.

EURO 2016'DE ORUÇ TARTIŞMASI

Milli takımımızın prim kriziyle geri döndüğü EURO 2016’da oruç polemiği de yaşanmıştı. Teknik Direktör Fatih Terim, maçların Ramazan’a denk gelmesi sebebiyle oyuncularını oruç tutup tutmayacağına ilişkin yaptığı açıklamayla şimşekleri üzerine çekmişti.

Fatih Terim, Fransa’da tek Müslüman takım olacaklarının altını çizerek günde iki antrenmanın olduğu bir dönemde öğrencilerinin oruç tutmasının çok sağlıklı olmayacağını ifade etmiş ve “Biz onların yerine tutarız” demişti.

• "Benim antrenörlüğüm dönemimde böyle şeyler hiçbir zaman sorun olmadı. Fransa'da tek Müslüman takım biz olacağız. Ramazan ayı bizim için bu anlamda çok önemli. Eğer maça uzun zaman varsa, oyuncular oruç tutabilir. Ama iş varsa, sonra tutarlar. Bu sağlıkları için önemli çünkü. Biz onların yerine tutarız, zaten hep birlikte tutuyoruz. O sıcak ortamda iki antrenmanın olduğu günde oruç tutmak, sağlıklı olmayacaktır. Ama bizim arkadaşlarımız, futbolcularımızın manevi ortamını çok iyi sağlayacaktır."

FUTBOLCU VE TEKNİK ADAMLAR NE DİYOR?

Aykut Kocaman, 2017 yılında yaptığı açıklamayla federasyonun konuya karşı olan ilgisizliğine tepki göstermişti. Deneyimli teknik adam, maç saatlerinin iftar saatine göre planlaması gerektiğini düşündüğünü dile getirmişti.

• “Çocukların bir kısmı oruç tutuyor, rakip takımdan da. Kolay bir şey değil, Allah kolaylık versin. Bunları kim planlıyor, nasıl planlıyor ya da planlıyor mu insan merak ediyor. Futbol Federasyonu, Kulüpler Birliği, Türkiye futbol direktörü her neyse işte. Kim planlıyor ya da hangi plana göre devam edecek. Önümüzdeki hafta da maçlar oynanacak.”

Aykut Kocaman’ın eski öğrencisi Moussa Sow ise teknik adamlar ve doktorların uyarılarına kulak asmayarak orucunu aksatmayacağını ifade etmişti. Oruç tutmanın ve iftar saatinde maçta olmanın performansını olumsuz yönde etkilemediğini belirten Senegalli futbolcu, “Doktorlar, Allah’tan iyi mi bilecek” çıkışıyla o döneme damga vurmuştu.

Bir başka futbolcu Ali Güneş de, profesyonel bir futbolcunun maçtan bir gün önce oruç tutmayı bırakması gerektiğini ancak bırakmaması halinde performansının ya da kalitesinin olumsuz yönde etkilenmeyeceğini söylemişti.

• “Profesyonel bir futbolcu maçtan birkaç gün önce orucu bırakmalı. Vücudumuzu alıştırdığımız için idmanlarda oruç yüzünden bir zorlanmayla karşılaşmıyoruz. Allah insana, oruç tutarken yardım ediyor. Ramazan’da teknik direktörlerin idman programını ya da sayısını değiştirmesi bana göre futbol kalitesini etkilemez. Ramazan aylarında takımlarda ya da futbolcularda görülen performans düşmeleri bana göre tesadüften ibarettir.”

İLAHİYATÇILAR NE DİYOR?

Konuyla ilgili 2005 yılında değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Zekeriya Beyaz, futbolcuların zorlanmaları halinde oruç konusunda serbest olduklarını ifade etmişti. Beyaz, oyunculara oruç tutmak yerine fidye vermeleri ve böylece toplumsal dayanışmaya da destek olmalarını tavsiye etmişti.

• "Futbolcular zorlandıklarını hissettikleri zaman oruç konusunda serbesttirler. Günlüğü 5 milyondan, aylık 150 milyon lirayı ihtiyacı olan birine verirlerse hem sevap kazanır hemde toplumsal dayanışma adına önemli bir adım atarlar.”

DOKTORLAR NE DİYOR?

Prof. Dr. Gülgün Ersoy ise Prof. Dr. Zekeriya Beyaz ile aynı dönemde verdiği demeçte, tercihin futbolcuya bırakıldığını ancak orucun performansı olumsuz yönde etkileme ihtimali sebebiyle tutulmamasını tavsiye ettiklerini belirtmişti.

• “Antrenman ve müsabaka döneminde sporcuların oruç tutmaması önerilir. Uzun süreli açlığa ve sıvı kaybına bağlı kan şekeri düşüklüğü sonucu, halsizlik, yorgunluk, dikkatsizlik görülmekte, sakatlanma riski artmaktadır. Sporcunun oruç tutmasının yasaklanması elbette moral motivasyonunu olumsuz etkiler. Yapılması gereken şey tercihin futbolcuya bırakılmasıdır.”

MUSTAFA DENİZLİ YÖNTEMİ VE İRAN MODELİ

Teknik Direktör Mustafa Denizli, İran’da uygulanan sistem üzerinden örnek vererek konuya farklı bir bakış açısı getirmişti. Denizli, oyuncularını bir din adamı ve bir diyetisyenle başbaşa görüştürdükten sonra kararı kendilerine bıraktığını söylemişti. Deneyimli çalıştırıcı, İran’da futbolcuların maçlarla çakışması halinde Ramazan’da oruç tutmadığını ve başka bir ayda kaza ettiklerini ifade etmişti.

• “Ben oruç tutan bir insanım ama futbolcular kadar koşmadığım için onlar kadar etkilenmiyorum’ diyen Mustafa Denizli, İran’da futbolcuların orucun performanslarına olan etkilerini en aza indirmek için ‘Bir başka’ ayda oruç tuttuklarını söyledi.”

AJAX BU SEZON SERBEST BIRAKTI

Bu sezon Şampiyonlar Ligi’nde tarih yazan Ajax, Müslüman futbolcuları Hakim Ziyech, Noussair Mazraoui ve Zakaria Labyad’ın oruç tutup tutmamalarına karışmama kararı almıştı. Hollanda temsilcisi, oyuncularını, teknik ve sağlık ekibi ile sürekli temasta olmaları şartıyla serbest bıraktı. Ajax tarafından yapılan açıklamada, “Ramazan ayının önemini biliyoruz ve oyuncularımızı inançlarını yaşama ve gerekliliklerini yerine getirme konusunda serbest bırakıyoruz.” denildi.

Hollanda Futbol Federasyonu Başkanı Michael van Praag ise Ajax forması giyen oyunculardan Hollandalı futbolu adına rica olup, oruç tutmamalarını rica etmişti. Ancak oyuncular bu tavsiyeye uymadılar ve oruçlu çıktıkları Tottenham maçının 24. dakikasında oruçlarını açtılar.

• “Boş mideyle finaller oynanmaz. Şampiyonlar Ligi yarı final rövanşı, 2 lig maçı, kupa finali ve belki de Şampiyonlar Ligi finalinde oynayacaklar. Federasyon olarak inançlarına saygı duyuyor ve bu ayın onlar için ne kadar önemli olduğunu biliyoruz. Fakat, Hollanda futbolunun geleceği adına oruçlarını sezon bittikten sonra telafi etmelerini istiyoruz”

ALMANYA’DAN TEPKİ ÇEKEN AÇIKLAMA

Almanya Müslümanlar Merkez Konseyi, 2011 yılında yaptığı açıklamayla yeni bir tartışma başlatmıştı. Almanya Müslümanlar Merkez Konseyi Başkanı Ayman Mazyek, ‘bedensel çalışma koşullarını göz önünde bulundurmadan Ramazan’da oruç tutulmasının farz olduğunu’ söyleyenlerin küçük bir azınlığı oluşturduğunu belirterek, futbolcuların Ramazan’da oruç tutması farz olmadığını savunmuştu. Mazyek, futbolcular için istisnai bir durumun söz konusu olduğunu ve futbolcuların orucu maç oynanmadığı günlerde kazaya bırakabileceklerini kaydetmişti.

• Bundesliga’da forma giyen oyuncuların oruş konusundaki tutumu farklılık gösterebiliyor. Franck Ribery, hafta içinde tuttuğu oruca maçların olduğu günlerde ara veriyor. Ömer Toprak ise eskiden oruç tuttuğunu ancak profesyonel futbolun ilkeleri ile bağdaşmadığı için artık oruç tutmadığını söylüyor. Toprak gibi Faslı takım arkadaşı Kerim Bellarabi de, Mazyek’in tavsiye ettiği gibi kaza orucu tutmayı planlıyor. Tunay Torun ise bir keresinde bayılma noktasını geldiğini hatırlatarak, “Artık oruç tutmamaya karar verdim. Ama oruç tutan futbolculara da büyük saygı duyuyorum” diyor.

LİG YÖNETİMİ UZLAŞMA SAĞLAMIŞTI

Almanya’da Müslüman futbolcuların oruç tutmasıyla ilgili tartışmalar bundan yıllar önce gündeme gelmişti. Tartışmalar, ikinci lig takımlarından FSV Frankfurt, oruç tutan üç Müslüman futbolcusuna uyarı yazısı göndermesiyle başlamıştı.

Bu tartışmalar kulüp yönetimlerini daha temkinli davranmaya sevk etti. Bundesliga Kulüpler Birliği ve Almanya Futbol Federasyonu arasında profesyonel futbolcular için istisnalar yapılmasında uzlaşma sağlanmıştı.

MISIR’I ORUÇ ÇARPMIŞTI

Mısırlı milli oyuncular, takımın açılış karşılaşmasından bir gün öncesine kadar devam eden Ramazan ayında oruç tutmayı tercih etmişti. Mısır Futbol Federasyonu Başkanı Hani Ebu Rida da Dünya Kupası öncesi milli takım oyuncularının oruç tutmasının, performanslarını olumsuz etkilediğini söylemişti.

• Mısır, Uruguay, ev sahibi Rusya ve Suudi Arabistan'a karşı oynadığı grup karşılaşmalarının tümünü kaybetti ve turnuvayı galibiyetsiz tamamladı.

Ebu Rida, konuyla ilgili yaptığı açıklamada "Bizi kötü etkiledi. Dünya Kupası'ndan önce oyuncularla konuştum ama oruçlarını bırakmayı reddettiler. Ramazan Uruguay maçından bir gün önce bitti ama oruç oyuncuları etkiledi." demişti. Federasyon Başkanı ayrıca "Sizi temin ederim, birçok Arap ülkesi oyuncularına oruç tutmayı bıraktırdı." diye de eklemişti.

TUNUSLU OYUNCULARDAN İLGİNÇ TAKTİK

Tunus Milli Takımı'nın Ramazan nedeniyle oruç tutan oyuncuları önce Portekiz, ardında da Türkiye ile oynadıkları hazırlık maçlarında oruç açmak için aynı taktiğe başvurdu. Kaleci Mouez Hassen iki maçta da iftar saatinde kendini yere bırakarak sakatlanmış gibi yaptı. Bu sırada takım arkadaşları saha kenarına giderek su içip, atıştırarak oruçlarını açtı.

• Hassen'in 'sakatlığı' öncesi Portekiz karşısında 2-1 geride olan Tunus, oruçların açılmasından 6 dakika sonra gol bularak maçı 2-2'lik beraberlikle bitirmişti. Türkiye maçında orucunu açtıktan sonra 2-1 öne geçen Tunus, sahadan 2-2 eşitlikle ayrılmıştı.