Türkiye’nin diplomasi zaferi
Rusya’nın işgali sonrasında Ukrayna limanlarında bekletilen 25 milyon ton tahılın sevkiyatı Türkiye’nin yoğun çabasıyla çözüldü. Her iki ülke ile yürüttüğü pozitif ilişkiler sayesinde Türkiye tarafları İstanbul’da bir araya getirerek tahıl koridoru anlaşmasının imzalanmasını sağladı.
Türkiye tarih kitaplarına geçecek diplomatik bir zafere imza attı. Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle başlayan tahıl krizi Türkiye’nin yoğun diplomatik görüşmeleri sonrasında çözüldü. Ukrayna limanlarında bekleyen 25 milyon tahılın güvenli bir şekilde sevkiyatını sağlayacak anlaşma Türkiye’nin himayesinde İstanbul’da imzalandı. “Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi” adını taşıyan anlaşmayı BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in de tanıklığında Türkiye adına Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya adına Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna adına Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov imzaladı. Tahıl gemilerinin kontrolü İstanbul’da kurulan “Müşterek Koordinasyon Merkezi”nden yapılacak tarafların temsilcileri merkezde yer alacak.
Tahıl fiyatları geriledi
Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle emtia piyasalarında oluşan belirsizlikler sonucunda fiyat artışları yaşandı. Fakat en yüksek artışlar Chicago buğday piyasasında görüldü. Savaşın 13. günü buğday tüm zamanların rekorunu kırarak 13,63 dolardan işlem gördü. Mayıs ayının ikinci haftasında ise Avrupa Emtia ve Endeks Borsası Euronext’te bir ton buğday 435 euroya alıcı buldu. Buğday fiyatlarınındaki artışın nedeniyse savaşın tarafı olan her iki ülkenin de buğday ticaretinin yüzde 30’unu temsil ediyor olması oldu. 2021- 2022 sezonunda Ukrayna 33 milyon tonla buğday üretiminde rekora imza attı. Ülkenin 2022 yılı için 25 milyon ton buğday ihracatı beklenirken, savaşla birlikte bu ihracat miktarı 18 milyon ton seviyesine düştü. Çünkü beş ayı aşkın bir süredir devam eden savaş nedeniyle tahıl tedarikinde sıkıntılar yaşandı. Liman çevresinde olan çatışmalar ve döşenen mayınlardan dolayı tahıl yüklü gemiler Ukrayna limanından çıkamadı. Bu yüzden ülkeler olası bir buğday krizi için kırmızı alarm verdi.
Uluslararası Un Sanayicileri ve Hububatçılar Birliği (IAOM) Avrasya Başkanı Dr. Eren Günhan Ulusoy ise anlaşmanın imzalanacağı beklentisinden itibaren buğday fiyatlarının yüzde 5 düşerek savaş öncesi seviyeye gerilediğini belirtti. Ulusoy: "Tahıl Koridoru’nun imzası bizi kısa vadede daha önce Ukrayna’da üretilmiş dünya piyasasına arz edilememiş buğday konusunda rahatlatıyor. Bu koridorun işler konuma gelmesi, 24 Şubat’tan sonra fiyatlardaki aşırılığı kaldırmış oldu, çünkü daha önce 500 dolarları görmüştük. Şimdi tahıl koridoru sayesinde o zirvelerden uzaklaşmış olduk" diyor.