Türk sanayisinde temiz enerji atağı
Global enerji hizmet şirketi ESCON Enerji, 2021 yılında ilkini yayımladığı ‘Türk Sanayisinin Enerji Verimliliği Raporu’nun ikincisini geçtiğimiz günlerde yayımladı. Şirkete göre, aradan geçen üç yılda enerji konusu, iklim değişikliğinin etkileri ve dünya genelinde yaşanan arz, güvenlik ve maliyet sorunları, ülkelerin ve şirketlerin öncelikli gündem maddeleri haline geldi. Türkiye’de tüketilen enerjinin yaklaşık üçte birinin kullanıldığı sanayideki enerji verimliliğini ölçmek ve bu alandaki potansiyeli ortaya koymak üzere raporun ikincisini yayımladıklarını söyleyen ESCON Enerji CEO’su Onur Ünlü, küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 75’inin enerji sektöründen geldiği düşünüldüğünde bu emisyonu azaltmak için enerji verimliliğinin kritik önem taşıdığını söylüyor. Ayrıca, 2040 yılına kadar ihtiyaç duyulan emisyon azaltımının yüzde 40’ının da yine enerji verimliliğinden sağlanacağını ekliyor.
434 işletmede 1,2 milyon ton karbon emisyonu azaltımı
Raporda 14 sektörde faaliyet gösteren 411 fabrika ve 23 ticari bina olmak üzere toplam 434 işletme incelendi. 51 şehirde faaliyetlerini sürdüren bu işletmelerin 185’i İSO 500, 69’u ise İSO ikinci 500’ün 2021 yılı listesinde yer alıyor. Bu işletmelerin enerji tüketimleri yıllık 6,92 milyon TEP, enerji verimliliği potansiyelleri ortalaması ise yüzde 32 olarak ifade ediliyor. Ünlü’ye göre, işletmelerin bu potansiyeli değerlendirdikleri yani işletmelerini enerji verimli hale getirdikleri takdirde 1,2 milyon ton karbondioksit emisyon azaltımı sağlanabiliyor. Projelerin ortalama geri ödeme süresi ise 2,7 yıl sürüyor.
En çok verim ticari binalarda
Sektörlere bakıldığında son iki yılda enerji verimliliği alanındaki en büyük iyileşme, gıda sektöründe görülüyor. 2021 yılında tasarruf potansiyeli yüzde 44,7 olan sektörün, yapılan çalışmalar ile birlikte enerji verimliliği arttıkça tasarruf potansiyeli de yüzde 39’a kadar düşürüldü. Kâğıt sektöründe yüzde 45,07’den yüzde 40,2’ye, ilaçta yüzde 22,5’ten yüzde 19,2’ye inildi. Ticari binalar yüzde 0,1’lik bir değişimle yüzde 67,4’e ulaşarak, 14 sektör içinde en yüksek enerji verimliliği potansiyeline sahip sektör oldu. Ticari binaların verimliliğinin şu an için çok düşük olduğunu söyleyen Ünlü, buradaki potansiyelin de çok iyi değerlendirilmesi gerektiğine değiniyor.
Verimli enerji yerine yenilenebilir enerji
Son iki yılda Türk sanayisinin enerji verimliliği alanında çok fazla yol kat edemediğine değinen Ünlü, bu duruma sebep olarak ise işletmelerin ağırlıklı olarak yenilenebilir enerji yatırımlarına yönelmelerini gösteriyor. Sürdürülebilir enerji yönetiminde birbirine en çok karıştırılan konuların başında enerji verimliliği ve yenilenebilir enerjinin geldiğine değinen Ünlü, “Bir işletmede yenilenebilir enerji yatırımı yapıldığı zaman, tüketilen enerjinin kaynağı değişiyor. Örneğin önceden fosil yakıt kullanılıyorken bu yatırımla birlikte artık güneş gibi temiz bir kaynaktan enerji sağlanıyor. Ancak bu durum her ne kadar işletmelerin enerji maliyetini düşürse ve temiz bir enerji kaynağı sağlamış olsa da kullanılan enerji miktarını değiştirmez yani yine aynı miktarda enerji tüketilir. Oysa önce enerji tüketimini düşürmek gerekiyor” diyor. Ünlü’ye göre enerji verimliliği kapsamında yapılacak yatırımlar ile uygulamanın türü ve kapsamına göre enerji tüketimini yüzde 20 ila 50 arasında azaltmak mümkün. Enerji verimliliği ile enerji tüketimini azalttıktan sonra, elektrifikasyon ile fosil yakıtlardan yani emisyonu yüksek enerji kaynaklarından çıkmak gerekiyor. En son adım ise azaltılan nihai enerji ihtiyacını yenilenebilir enerjiden karşılayabilmek. Bu sayede enerji talebi azaldığı için hem daha düşük bir yatırım ile ihtiyacı karşılama fırsatı oluşuyor hem de karbon nötr operasyona geçilebiliyor.
Ünlü’ye göre enerji verimliliği yatırımı yapmak istendiğinde ise en büyük engel finansmanda görülüyor. Ancak enerji verimliliği alanında ‘en yaratıcı finansman çözümü’ olarak kabul edilen Enerji Performans Sözleşmeleri (EPS) ile şirket sermayesinden harcamadan bu alanda yatırım yapmak mümkün. Konu hakkında değerlendirmelerde bulunan Ünlü, “Bu raporda EPS kapsamında hayata geçirdiğimiz projelere de yer verdik. Bunlardan biri İSO 500’de ilk 10 şirket arasında yer alan bir fabrikada yaptığımız verimliliğin artırılması, atık ısı geri kazanımı, soğutma sistemlerinin revizyonu ve klima santrallerinin optimizasyonunu kapsayan çalışmalardı. Bu çalışmalar neticesinde fabrikada bir yılda yaklaşık 7 bin ton emisyon azaltıldı ve yaklaşık 2 milyon dolara eş değer olan 2 bin 911 TEP enerji tasarrufu sağlandı” dedi.