TCMB’nin son faiz adımı ve yeni makro ihtiyati kararlar

18 Ağustos tarihli Para Politikası Kurulu toplantısında uzunca bir aranın ardından ilk kez faiz indirimine gidildi ve politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı yüzde 14’den yüzde 13’e indirildi.

Piyasa aktörlerinin “sürpriz” olarak tanımladığı ancak Merkez Bankası’nın bir süredir iletişimi ile aslında sinyallerini verdiği ve “fırsatını bulunca yapacağım” dediği faiz indirimi kararı tartışmaları da beraberinde getirdi. Ancak bu tartışmaların reel faiz hesabı üzerine kurulu teknik kısmı ile ilgili tartışmaların çoktan bitmiş olması gerekiyordu. Zira Merkez Bankası hali hazırda uzun bir süreden bu yana “negatif reel faiz” politikası izliyor. Dolayısıyla son Para Politikası Kurulu’nda alınan 100 baz puanlık faiz indiriminin esasen teknik tarafta pek konuşulacak bir yönü yok. Ancak algısal olarak çok net bir mesaj içerdiği ise aşikar. Uzun bir sürenin ardından yapılan bu faiz indirimi ile hükümetin Yeni Ekonomi Modeli’nden taviz vermeyeceği teknik olarak da tescillenmiş oldu.

Peki nedir bu reel faiz tartışması? Ekonomistler genel olarak iki şekilde reel faiz hesabı yaparlar. Bu hesabın ilkinde içinde bulunulan aydaki gerçekleşen (ex-post) enflasyon oranı kullanılır. Söz konusu oran politika faizinden çıkarıldığında ortaya çıkan sonuç bize reel faizi verir. Hemen mevcut oranlara göre reel faiz hesabını yapalım.

Merkez Bankası’nın son toplantı ile belirlediği politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı yüzde 13. TÜİK’in Temmuz ayın ilişkin açıkladığı yıllık enflasyon oranı da yüzde 79,60. Bu verilere göre politika faizinden enflasyonu çıkardığımızda reel faizi (eksi) yüzde 66,60 buluyoruz.

Reel faizi bir diğer hesaplama yönetimimiz ise beklenen enflasyona bakmak.

Merkez Bankası’nın düzenlediği Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarına göre 12 ay sonrası beklenen enflasyon yüzde 41,99. Bu oranı mevcut politika faizinden çıkardığımızda da reel faiz (eksi) yüzde 28,99 oluyor.

Yazının devamı Z Raporu 40. Sayısında