Nakitsiz dünya çok yakın

Türkiye’nin ilk uluslararası fuarı İzmir Enternasyonal Fuarı, bu yıl da tarihi bir uygulamaya imza attı. Fuara gelen yerli ve yabancı tüm ziyaretçiler, ceplerindeki temassız özellikli Mastercard banka veya kredi kartlarıyla giriş yaptılar. Mastercard, dünyada Londra, New York, Şikago, St. Petersburg gibi metropollerde toplu taşımada kullanılan temassız kart uygulamasını Türkiye’de 2016 yılında başlattı ve Mersin, Kocaeli, Gaziantep, Adana, Sivas, Marmaris ve Bodrum dahil Muğla, Bandırma, Kahramanmaraş ve son olarak Ankara olmak üzere 16 şehirde hayata geçirdi. Bugün bankalar, nakit kullanmadan stadlara giriş için ödeme yapılması amacıyla spor kulüpleriyle anlaşmalar yapıyor. Alınan mal ya da hizmet için illa nakit para ile ödeme yapmak gerekmiyor. Bugün para transferlerinden, market ödemelerine; kira, su, elektrik faturası ödemekten, vatandaşlık görevi olan vergilerin ödenmesine dek her alanda, nakit paraya ihtiyaç duymadan ödeme yapmak mümkün. Elektronik ödeme ödeme sistemleri geliştikçe, günlük hayatta nakit para kullanımı azalıyor. Türkiye de nakitsiz toplum (cashless society) olma yolunda hızlı bir gelişme yaşanıyor.

Bir bankanın küresel çapta yaptığı yeni teknolojiler raporuna göre, araştırmaya katılan ülkeler toplamında sadece yüzde 22’lik bir kesim nakit para olmayan bir dünyayı tercih edebileceğini söylerken, Türkiye yüzde 46 ile nakitsiz bir dünyayı en çok tercih edebileceğini belirten bir ülke olarak öne çıktı. Bu eğilimi Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verileri de destekliyor. BKM verilerine göre, ‘nakitsiz ödemeler toplumu’ olma yolunda en önemli ödeme yöntemlerinden biri olan temassız ödemelerde son 3 yıldaki artış 10 kat oldu.

Nakitsiz dünyayı en çok tercih eden ülke Türkiye

Her yıl Türkiye’nin de içinde bulunduğu 13 Avrupa ülkesine ek olarak ABD ve Avusturalya’dan toplam yaklaşık 15 bin kişi ile internet ortamında gerçekleştirilen ING Grubu’nun yeni teknolojiler araştırması, yeni teknolojilerin geleceğine dair önemli bilgiler sunuyor. Buna göre; araştırmaya katılanların yüzde 22’si nakit paranın olmadığı bir dünyayı tercih ettiğini söylüyor. Türkiye’den araştırmaya katılanlar ise yüzde 46 ile çok daha yüksek oranda nakitsiz bir dünya tercih ettiğini belirtiyor. Bu tercihi belirtenlerin oranı ABD’de yüzde 18, İngiltere’de yüzde 20, Almanya’da ise yüzde 16 oldu. Türkiye’deki katılımcılar arasında yaş yükseldikçe ve eğitim düzeyi arttıkça nakite olan bağlılık daha da düşmekte; nakitsiz bir dünyayı tercih etme oranı arttı. Çalışanların, çalışmayanlara ve emeklilere göre; erkeklerin de kadınlara göre daha yüksek oranda nakitsiz dünyayı tercih ettiği ortaya kondu. Araştırmaya katılanlara hangi durumlarda ne şekilde ödeme yapmayı tercih ettikleri de soruldu. Global anketin sonuçlarına göre katılımcılar çoğunlukla kahve ve yemek ödemelerinde, toplu taşımada, taksi veya cepte taşımak için nakit tercih ettiğini söyledi. Önemli bir oran da arkadaşlara ve aileye borç verirken nakit tercih ettiğini belirtti.

Ülkeler nakitsiz toplum olma yarışında!

Günlük hayatta nakit para kullanımı sürse de dünyanın en büyük bilişim ve finans şirketleri, nakit paranın yerini elektronik ödeme sistemlerinin alması için çalışıyor. Ülkeler de kayıtlı ekonomi olma ve işletmelerin maliyetli olan nakit para kabul etmemesinin önünü geçmek için yasa çalışmaları yapıyor. Bu yılın başında, Danimarka hükümeti, “2030 itibariyle nakitsiz toplum” adımı kapsamında, mevcut ekonomi yasasını, nakitin önüne geçmek için değiştirmeye hazırlandığını duyurdu.

Yasa değişikliği ile beraber ülkedeki market, restoran ve alışveriş mağazaları “yalnızca kart ile ya da internet üzerinden ödeme” seçeneklerini tercih edecek. Danimarka Ekonomi Bakanı Rasmus Jarlov, yasa değişikliğinin suçla mücadele kapsamında da fayda sağlayacağını söylüyor. Ülkede 2017 yılında yürürlüğe giren yasa işletmelere 22:00 - 06:00 saatleri arasında nakit kabul etmeme tercihi sunuyor. Nakit para ile alışveriş dönemini sona erdirmek isteyen tek ülke Danimarka değil. İsveç, Norveç ve Finlandiya da tıpkı Danimarka gibi yakın gelecek-te nakit para ile alışverişi tamamen sonlandırmak istiyor. İsveç bu konuda öncü. Ülkedeki tüm işlemlerin yakla-şık yüzde 85’lik bir bölümü elektronik olarak yapılıyor.

Çin’de de mobil ödeme yöntemi giderek yaygınlaşıyor. Çinli teknoloji firması Tencent, Fransız pazar araştırmaları şirketi Ipsos ve Çin Halk Üniversitesi ülkede kullanılan ödeme yöntemlerine ilişkin yaptıkları ortak bir araştırmada, halkın büyük bölümünün yanına para almadan sokağa çıktığını ve kendileri ‘rahat’ hissettiklerini belirledi.

Çin'de 800 milyona yakın kişi mobil ödemeyi tercih ediyor

‘Nakitsiz yaşamı’ en çok benimseyen kentin Pekin olduğunu gösteren anket sonuçlarına göre, başkenti güneydeki Şıncın ve Guangcou kentleri ile ekonomi ve finans merkezi Şanghay izledi. Araştırma çerçevesinde kentlerde yaşa-yan halkın yüzde 40’ı sokağa çıkarken yanına en fazla 100 yüen (yaklaşık 52 lira) aldığını söylerken, yüzde 52’lik kesim, aylık ödemelerinin sadece beşte birinde nakit kullandığını belirtti. Hal-kın yüzde 70’den fazlası haftada sadece 100 yuen nakit ile yaşayabileceğini beyan ederken, yüzde 84’ü ise yanına hiç nakit para almadan sadece cep telefonuyla sokağa çıkmak konusunda “rahat” hissettiğini dile getirdi.

Yaklaşık 1,4 milyarlık nüfusuyla dünyanın en kalabalık ülkesi olan Çin’de “Wechat” ve Alipay” adlı mobil ödeme uygulamalarının, 800 milyona yakın kullanıcısı bulunuyor. Nakitsiz topluma geçişe çeşitli ülkelerde muhalefet olsa da dünyada her geçen gün daha fazla taraftar oluşuyor. Mastercard İnovasyon Grubu’ndan John Sheldon’a göre, özellikle Afrika’da bu konuda önemli gelişmeler kaydedildi. Sheldon, “Afrika, bu büyük sıçramayı yapacak fırsatlara sahip. Aynı şekilde, Latin Amerika, Güneydoğu Asya ve Kuzey Amerika da elektronik ödeme sistemine geçebilecek altyapıya sahip” diyor. Kredi kart şirketleri Nijerya ve Güney Afrika’da, elektronik ödemelerde dolandırıcılığı önlemek için yeni teknolojiler üzerinde çalışıyor.

Her iki kredi kartından biri temassız özelliği taşıyor

Türkiye ‘nakitsiz ödemeler toplumu’ olma yolunda oldukça aşama kaydetmiş durumda. Ülkemizde temassız ödemelerde son 3 yıldaki artış 10 kat oldu. BKM verilerine göre, 2019 Ağustos ayı sonu itibarıyla Türkiye’de kullanılan kart adedi geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 11 arttı ve her 10 kartlı ödemeden biri de temassız yapıldı. Türkiye’de 68,2 milyon kredi kartı ve 159 milyon banka kartı bulunuyor. Kullanılan kart adedi 227,2 milyon. Bu dönemde, banka ve kredi kartlarıyla toplam 83,6 milyar liralık ödeme yapıldı. Bu ödemenin 71,2 milyar lirası kredi kartları, 12,4 milyar lirası banka kartlarıyla gerçekleştirildi. Veriler, bugün her 10 kartlı ödemeden birinin artık temassız gerçekleştiğini ortaya koyuyor. Söz konusu gelişme-de, temassız ödemede işlem limitinin 120 liraya çıkması etkili oldu.

Türkiye’de ağustos sonu itibarıyla 30,9 milyon temassız banka kartı, 34,8 milyon da temassız kredi kartı bulunuyor. Bu da cüzdanlarda yer alan her iki kredi kartından birinin temassız özellik taşıdığını ortaya koydu. Hem kart tarafında hem de kart kabul noktası tarafında görülen yaygınlaşma, temassız ödemeler tarafına da yansıdı. Günlük temassız işlem adedi ağustosta 1,5 milyona ulaşırken, aylık temassız işlem adedi son 3 yılda 10 kat arttı. Mağaza içi yapılan ödemeler baz alındığında, 3 yıl önce yüzde 1 olan temassız ödeme payı ağustosta yüzde 9’a ulaştı. 25 Ağustos’ta ise günlük işlemler içinde temassız ödeme oranı yüzde 10’a yükseldi. Temassız ödeme adedinin ise Ağustos 2016’da bulunduğu 4 milyon düzeyinden, Ağustos 2019 itibarıyla 42 milyona çıktığı görüldü. Son 3 yılda yaşanan bu gelişim, kullanıcıların ve iş yerlerinin temassız ödemelere ne kadar uyum sağladığının bir göstergesi olarak öne çıktı.

En çok temassız işlem yapılan sektörlerin sırasıyla market, yemek, gıda, ulaşım ve akaryakıt sektörü olduğunu belirten BKM Genel Müdür Yardımcısı Celal Cündoğlu, “Geçen yıl özellikle ulaşım ve akaryakıt sektörlerinde temassız işlem adetlerinin arttığını ve böylelikle bu iki sektörün en çok temassız işlem yapılan ilk beş sektör arasında yerlerini aldığını gözlemliyoruz. Özellikle 120 TL altı şifresiz yapılabilen temassız ödemeler ile kart kullanıcılarının ve iş yerlerinin ödeme süreçleri çok daha hızlı ve kolay hale gelecek. Limitin yükseltilmesi, kullanıcıların hayatını daha da kolaylaştıracak ve market alışverişi gibi küçük ölçekli harcamalarda kullanılan temassız ödeme özelliğinin diğer sektörlere de yayılması sağlanacak” diye belirtiyor.

• ‘Nakitsiz Yaşamı’ en çok benimseyen kentin Pekin olduğunu gösteren anket sonuçlarına göre, başkenti güneydeki Şıncın ve Guangcou kentleri ile ekonomi ve finans merkezi Şanghay izledi.

• Türkiye’de Ağustos sonu itibarıyla 30,9 milyon temassız banka kartı, 34,8 milyon da temassız kredi kartı bulunuyor. Bu da cüzdanlarda yer alan her iki kredi kartından birinin temassız özellik taşıdığını ortaya koydu.