Küresel ekonomide temel risk enflasyon

Büyüme ve enflasyon beklentilerinde iyileşme

Küresel GSYİH büyümesinin 2024'te yüzde 3,1 2025'te yüzde 3,2'de olacağı tahmin ediliyor. Yine de genel makroekonomik politikaları çoğu ekonomide kısıtlayıcı kalması bekleniyor. Reel faiz oranları önümüzdeki iki yıl içinde çoğu ülkede kademeli olarak düşmeye başlayacak. G20 ekonomilerindeki yıllık tüketici fiyat enflasyonunun, azalan maliyet baskılarının yardımıyla kademeli olarak gevşeyeceği ve 2024'te yüzde 5,9'dan 2025'te yüzde 3,6'ya düşmesi bekleniyor. 2025'in sonunda, enflasyonun çoğu büyük ekonomide tekrar hedefe dönmesi bekleniyor.

Politika faizlerindeki düşüşleri bekleyen risk belirsizlik

Görünüm genel riskler açısından dengeli hale geliyor. Ancak önemli belirsizlik devam ediyor. Yüksek jeopolitik gerilimler, özellikle Orta Doğu'daki çatışmalar enerji ve finansal piyasaları bozacak, enflasyonu artıracak ve büyümeyi azaltacak risk olmaya devam ediyor. Özellikle hizmet sektöründe maliyet baskıları ve marjlar yüksek kalırsa, enflasyondaki daha fazla düşüş beklenenden daha yavaş olabilir. Böyle bir durum politika faiz oranlarında beklenenden daha yavaş düşüşlere, finansal kırılganlıkların ortaya çıkmasına ve potansiyel olarak işgücü piyasalarında daha keskin bir yavaşlamaya neden olabilir. Bir diğer önemli aşağı yönlü risk, daha yüksek reel faiz oranlarının gelecekteki etkisinin beklenenden daha güçlü olduğunu kanıtlamasıdır. Borç-hizmet yükleri zaten yüksek ve düşük getirili borç devredildikçe veya sabit vadeli borçlanma oranları yeniden müzakere edildikçe daha da artabilir. Bazı sektörler, özellikle ticari gayrimenkul, zor durumda ve kurumsal iflaslar ve temerrütler artık birçok ülkede pandemi öncesi seviyelerin üzerinde ve finansal istikrar için riskler oluşturuyor. Büyüme, emlak piyasalarındaki kalıcı zayıflık veya önümüzdeki iki yıl içinde beklenenden daha küçük mali destek nedeniyle Çin'de de hayal kırıklığına uğrayabilir. Öte yandan, özellikle haneler ve şirketler pandemi sırasında biriken tasarruflardan daha fazla yararlanırsa, talep büyümesi beklenenden daha güçlü olabilir. Birçok ülkede devam eden güçlü işgücü büyümesi, enflasyonun beklenenden daha hızlı düşmesini de sağlayabilir.

Bu çerçevede, temel politika öncelikleri enflasyonda kalıcı bir düşüş sağlamak, artan baskıları ele alacak bir mali yol oluşturmak ve orta vadede sürdürülebilir ve kapsayıcı büyümeyi artırmak için reformları üstlenmektir.

Merkez bankalarının duruşu önemli

Para politikasının, altında yatan enflasyonist baskıların kalıcı bir şekilde kontrol altına alınmasını sağlamak için ihtiyatlı kalması gerekiyor. Enflasyon düştükçe bu yıl ve sonraki nominal politika faiz oranlarını düşürmek için kapsam mevcuttur. Ancak politika duruşu çoğu büyük ekonomide bir süre kısıtlayıcı kalmalıdır. Şu anda yüksek olan reel faiz oranları ile enflasyon büyümenin aşırı zayıflamamasını ve enflasyonun zayıflamamasını sağlamak için hedefe geri döndüğü için politika faiz oranlarının nötr seviyelere doğru hareket etmesi gerekecektir. Daha kolay küresel finansal koşullar, gelişmekte olan piyasa ekonomilerinde politika alanını artırır, ancak oran düşüşlerinin hızının, sabit enflasyon beklentilerini sürdürmek ve gelişmiş ekonomilerle getiri farklılıkları daraldığı için yıkıcı sermaye çıkışlarından kaçınmak için dikkatli kalması gerekecektir.

Kamu harcama baskısı artacak

Hükümetler, artan borçtan ve yaşlanan nüfustan kaynaklanan oldukça büyük ek harcama baskıları, iklim değişikliğinin azaltılması ve adaptasyonu, savunma ve yeni reformları finanse etme ihtiyacından kaynaklanan artan mali zorluklarla karşı karşıya. Borçhizmet maliyetleri de düşük getirili borç olgunlaştıkça ve yerini yeni ihraç aldıkça artmaktadır. Harekete geçilmeden, gelecekteki borç yükleri önemli ölçüde artacaktır. Çok az ülkenin yakın vadede sürekli bir birincil bütçe fazlası elde etmesi muhtemel görünüyor ve bu da borcu istikrara kavuşturmayı zorlaştırıyor. Harcamaları kontrol altına almak, gelirleri artırmak ve büyümeyi artırmak için daha güçlü çabalar, borç sürdürülebilirliğini ve esnekliğini artıracak ve iklim ve dağıtım hedeflerini desteklemek için gereken kaynakları koruyacaktır.

Verimliliğin artması şart

Gelecekteki çıktı ve verimlilik artışının temellerinin güçlendirilmesi gerekiyor. Eğitim sonuçlarını iyileştirmek, beceri geliştirme ve yeniliği geliştirmek ve yatırım ve işgücüne katılımı engelleyen işgücü ve ürün piyasalarındaki kısıtlamaları azaltmak için iddialı yapısal politika reformları gereklidir. Becerileri güçlendirmek, yeni firmaların girişi ve genişlemesinin önündeki engelleri kaldırmak ve iyi tasarlanmış bilim ve teknoloji politikaları, ülkelerin yenilikçi kapasitelerini güçlendirmelerine yardımcı olmak ve başka yerlerde geliştirilen teknolojileri ve fikirleri benimsemekten elde edilen faydaları en üst düzeye çıkarmak için gereklidir. Yapay zeka gibi yeni genel amaçlı teknolojiler, sermayenin verimliliğini artırabilir.

Birbirine bağlı bir dünyada, bilgi ve yeniliğin yayılmasına yardımcı olmak, küresel ticareti güçlendirmek, karbonsuzlaştırmaya doğru daha hızlı ve daha iyi koordineli ilerleme sağlamak ve düşük gelirli ülkelerde borç yüklerini azaltmaya yardımcı olmak için gelişmiş çok taraflı işbirliğine ihtiyaç var. Ticaret ve sanayi politikası seçimleri, verimlilik ve yenilik için potansiyel faydaları aşındırmadan veya özellikle hizmetler ve dijital sektörlerde diğer ticaret engellerini düşürmekten kaynaklanan gelir kazançlarını gözden kaçırmadan daha esnek küresel değer zincirleri için çaba göstermelidir. Dekarbonizasyona doğru daha hızlı ilerleme de esastır. İnovasyon, yeni teknolojilerin maliyetini düşürmeye yardımcı olan politika çabalarının temel bir ayağıdır. Yeşil ve dijital altyapı yatırımlarını artırmak, emisyonlarda azalma sağlamak için standartların güçlendirilmesi ve karbon fiyatlandırmasının kapsamını ve seviyesini yükseltmek, politika eylemi için diğer kilit alanlardır.

Temel risk: Enflasyon öngörülenden daha kalıcı olabilir

İlgili önemli bir risk, devam eden dezenflasyonun beklenenden daha yavaş ilerleyebilmesidir. Temel projeksiyonlarda, çekirdek ve başlık enflasyonunun her ikisi de 2024-25'e göre aşağı hareket etmeye devam ediyor. Varsayım olarak, enerji veya gıda emtia fiyatlarında herhangi bir artış olmazken, verimlilik artışı arttıkça, ücret artışları ılımlı ve fiyat artışları hafifledikçe birim maliyetlerin büyümesinin azalacağı tahmin ediliyor. Bu senaryoda, işgücü maliyetlerinden orantısız bir şekilde etkilenen hizmet fiyatlarındaki artış hızı, 2025 yılına kadar istikrarlı bir şekilde normal seviyelere inmektedir. Enflasyonun öngörülen gevşemesi, merkez bankası hedeflerine bağlı kalan enflasyon beklentileriyle tutarlıdır.

Bununla birlikte, merkez bankalarının dezenflasyon çabalarının hala bugüne kadar kaydedilen ilerlemeden daha yavaş ve daha zor olabilir. Orta Doğu'da gelişen çatışmalardan kaynaklanan risklere ek olarak, OPEC+ ülkeleri üretim kesintilerini yoğunlaştırırsa veya aşırı hava veya çatışmalar kilit gıda kaynaklarını etkilerse, enerji veya gıda fiyatlarında yeni ani artışlar da meydana gelebilir. Verimlilik artışında öngörülen artış gerçekleşmezse, ücret kazançlarının hızı öngörülenden daha yüksek kalırsa veya fiyat artışları daha da yükselirse, birim maliyet büyümesi de hızla artmaya devam edebilir. Bu durumlarda, enflasyon beklentilerinin yukarı doğru sürüklenmesi ve enflasyonun tekrar hedefe getirilmesini zorlaştırma riski olacaktır. Böyle bir senaryoda, merkez bankaları kısıtlayıcı politika ayarlarını daha uzun süre sürdürmek zorunda kalacak, bu da talebi önemli ölçüde zayıflatma ve tahvil ve hisse senedi fiyatlarında keskin düşüşleri tetikleme risklerini artıracaktır.