Kripto para dünyasında son gelişmeler

Kripto para haberleri son dönemlerde yavaşlasa da dipten gelen bir dalga gibi, güçlü bir hazırlık gözleniyor. Devletler ve bankalar blockchain teknolojisi ile beraber oluşan kripto para konusunda henüz ne yapacağına dair bir yol bulmuş değil ancak, çok temkinli bir şekilde de izlemeyi sürdürüyorlar. Adında para olsa da bugün için kripto para daha çok yatırım aracı olarak görülüyor. Her şeye rağmen finans kesiminde kripto para yakın takip altında.

ABD merkezli ödeme sistemleri şirketi Visa’nın verdiği FinTech departmanı Teknik Ürün Yöneticisi ilanı, kripto para ve blockchain adaptasyonuna işaret ediyor. Visa yetkilisi Cuy Sheffield resmi Twitter hesabından “Dijital para birimlerini destekleyen fintech teknolojileri için ürün oluşturmaya odaklı yeni bir ekip kurmak için takım arkadaşları arıyoruz” diye yazdı.

İsviçre’nin Davos kentinde 49’uncusu düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nda (WEF) yapılan öngörülerde ise yeni teknolojik ve küresel gelişmeler karşısında kripto para birimleri ve blockchain teknolojilerini geride kaldığı konuşuldu. Buna karşın ABD merkezli piyasa analizi ve yatırım danışmanlığı şirketi Fundstrat ortak kurucusu Tom Lee, 2018’de kripto para birimlerinde görülen düşüş eğilimine rağmen, 2019’da kripto para birimleri ve blockchain endüstrisini “harika bir yılın” beklediğini konusunda iddialı. Lee bu öngörüsünü, Türkiye ve dünyadan binlerce kişinin katıldığı ve kripto para birimleri ve blockchain teknolojisinin ele alındığı “Blockchain Economy İstanbul Summit” etkinliğinde dile getirdi.

Bankalar geç mi kaldı?

İstanbul’daki etkinlikte dikkate değer bir görüş de Birleşik Krallık Blockchain Birliği (British Blockchain Association) Yönetim Kurulu Üyesi ve Gresham International Kurucusu Cal Evans’tan geldi. Evans, kripto para birimleri yatırımı konusunda kurumsal yatırımcıların “partiye geç kaldığını” ve şu an yeni teknolojiyi “yakalamaya çalıştıklarını” söylüyor. Evans, JP Morgan’ın müşteriler arasındaki toptan satış ödemelerinde kullanılması amacıyla test aşamasında olan JPM Coin’i yeni bir gelişme olarak değerlendirmiyor ve bankanın teknolojiye yetişme konusunda biraz geç kaldığını söylüyor. Geç mi kaldı, isteksizlik mi var bu henüz netlik kazanmış değil. Mesela, ABD merkezli yatırım bankası Goldman Sachs’ın kripto para departmanı açacağına ilişkin söylentiler çıkması üzerine, Goldman Sachs CEO’su David Solomon bankanın kripto para birimlerine yönelik tezgah üstü işlemler departmanı açacağı yolundaki savların doğru olmadığını söyledi.

Solomon, bazı müşterileriyle kripto para birimleri vadeli işlemlerinin yapıldığını; ancak, kripto para tezgah üstü işlemler departmanı açılacağı savlarının “yanlış” olduğunu ifade etti.

ABD merkezli dünyanın en büyük ikinci holding şirketi Berkshire Hathaway CEO’su ve ünlü yatırımcı Warren Buffet da kripto paraya pek sıcak bakmayan kişilerden. Üstelik kripto para birimleri piyasasının en yüksek hacimli Bitcoin’in “hiçbir gerçek değeri olmadığını” savunuyor. Buffett, Bitcoin’in ‘kuruntudan başka bir şey olmadığı’na ilişkin önceki düşüncelerine tekrar ederken, “Bu durumdan dolayı üzgünüm çünkü insanlar hayatlarında bir şey değişecekmiş gibi umutlanıyorlar. Bitcoin sahiplerini anlayabiliyorum” diye konuşuyor.

‘Kripto para bankalara risk oluşturuyor'

Merkez bankalarının merkez bankası olarak bilinen Uluslararası Ödemeler Bankası’na (BIS) bağlı Basel Komitesi’nin yayınladığı açıklama bankacıların ortak sesi gibi.. Basel Komitesi kripto para birimleri piyasalarının bankalara oluşturduğu riskler arasında likidite, kredi ve piyasa riskleri, dolandırıcılık ve siber güvenlik de dahil olmak üzere işletimsel riskler, kara para aklama ve terör finansmanı olduğunu belirtiyor. Komite, bankaların şu an söz konusu risklerden kaçınmak için kripto para birimleriyle doğrudan işlem yapmamalarına rağmen, kripto para varlıkları kapsamında detaylı inceleme yapmaları gerektiğini de önerileri arasında sıralıyor. Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası ise kripto para birimleri ve altında yatan blockchain teknolojisini araştırma amacıyla “kripto para benzeri” bir kripto para birimini piyasaya sürdü. Ancak bu paranın gerçek bir değeri yok ve kurumları sözkonusu teknolojileri daha iyi anlamalarına yardımcı olacak bir araç olarak geliştirildi. IMF ve Dünya Bankası’nın piyasaya sürdüğü kripto paranın adı amacını özetliyor, “Learning Coin” yani ‘Öğrenme Coin’i.

IMF ve Dünya Bankası kripto parayı “öğrenme aracı” olarak tasarlarken İsrail’de bir mahkeme “Bitcoin’i bir varlık” olarak kabul etti. Kripto para biriminin satışından elde edilen kazancın vergiden muaf olması gerektiğini savunan bir blockchain start-up kurucusunun ülkenin vergi otoritesinin vergilendirme kararını haksız bulması üzerine açılan mahkemede, Merkez Bankası’nın para birimi tanımını onaylanmasıyla vergi makamının lehine karar verildi.

• Borsalarda listelenen kripto para birimleri piyasasının en yüksek hacimli ilk iki sanal parası Bitcoin ve Ethereum.

Yeni Zelanda merkezli blockchain veri ve araştırma şirketi Brave New Coin’in (BNC) oluşturduğu Bitcoin ve Ethereum Likidite Endeksleri’ne Ripple Endeksi’nin de ekleneceği, bu konuda son aşamalarına gelindiği belirtiliyor.

Henüz ödeme veya alışveriş yapılmadı

Öte yandan kripto para birimleri kullanımına ilişkin yapılan bir araştırma, küresel kripto para yatırımcılarının yüzde 70’inin kripto para birimleriyle hiç ödeme veya alışveriş yapmadığını ortaya koydu. Kripto para cüzdanları, borsaları ve ödeme işleyicileri konsorsiyumu Foundation for Interwallet Operability’nin (FIO) 200’ün üzerinde kripto para birimi yatırımcısıyla yaptığı ankete göre 2018 yılında yatırımcıların yüzde 30’u en az ayda bir kez başka bir kullanıcıya veya üçüncü bir partiye kripto para gönderdiklerini, yüzde 43’ü söz konusu işlemleri yıl boyunca yalnızca birkaç kez yaptıklarını ve yüzde 27’si de kripto paralarla hiç işlem yapmadıklarını söyledi.

BM Uyuşturucu ve Suç Ofisi’nin (UNODC) yayınladığı bir rapora göre ise kripto para birimlerinden bağımsız olarak yılda yaklaşık 2 trilyon dolar kara para aklanıyor. Pulitzer Ödüllü Yale Üniversitesi Profesörü William Goetzmann ise kripto para konusunda şüphesini dile getiriyor: “Bütün para birimlerinin yerine getirmesi gereken bazı temel noktalar var. Herhangi bir para biriminin bir tasarruf aracı, bir hesap birimi ve varlık transferi metodu olması gerekiyor. Bitcoin’de sık görülen dalgalanmalar, söz konusu kripto paranın iyi bir tasarruf aracı olmadığını gösteriyor ve Bitcoin bu özelliğe sahip olmadıkça iyi bir para birimi olmayacak.” Goetzmann, Bitcoin’in para birimi olarak kabul edilmesi için “daha üst düzey istikrara sahip güvenilir bir tasarruf aracı” olması gerektiğini söylüyor.

Kripto para projeleri yarış halinde

Kripto para yatırımları için harcamalar tam gaz sürüyor. Uluslararası veri şirketi International Data Corporation (IDC), 2019’da blockchain çözümlerine yönelik küresel yatırımların 2.9 milyar dolara ulaşmasını bekleniyor. 2018-2022 dönemindeki yıllık bileşik büyüme oranının da yüzde 76’yı bularak, blockchain teknolojilerine yönelik harcamaların 2022’de 12.4 milyar dolar olacağı öngörülüyor. Bu harcamaların büyük kısmının ise kripto para teknolojisi için yapıldığı düşünülüyor. Mesela bunlardan biri Ernst & Young LLP (EY) ABD’deki müşterilerinin yaptıkları kripto para işlemleri ve varlıkları için ödenmesi gereken vergiyi hesaplayan bir program. Hollanda merkezli ABN Amro Bankası da dijital varlıklar için yeni bir depolama altyapısı piyasaya sürdü. Gün geçmiyor ki buna benzer bir çalışma duyurulmasın! Polonya’nın finansal gözetim otoritesi Komisja Nadzoru Finansowego (KNF), ülke genelinde ödeme sağlayıcı servisi olarak hizmet veren iki kripto para birimi startup’ına lisans verdi.

Güney Kore merkezli elektronik şirketi Samsung’un piyasaya sürülmesi beklenen Galaxy S10 model akıllı telefonunda kripto para birimleri cüzdanı uygulaması olacağı iddia edildi.

• ABD merkezli sosyal medya devi Facebook ve mesajlaşma uygulamaları Telegram ve Signal’in gelecek yıl içinde kendi kripto para birimini piyasaya süreceğini iddia ediliyor.

Birleşik Krallık merkezli dünyanın en büyük finans şirketlerinden Barclays, Facebook’un üzerinden çalıştığı iddia edilen kripto para biriminin şirkete 19 milyar dolar gelir sağlayabileceğini hesapladı bile. Gelelim son dönemlerde dikkat çeken diğer kripto para gelişmelerine...

İsviçre’nin 4. büyük bankası Julius Baer, müşterilerine kripto paralara erişim imkanı sağladığını duyurdu.

Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) yetkililerinden oluşan bir komite, iki ülkenin finansal işlemlerinde kullanılmak üzere, bankalararası bir kripto para birimi oluşturulmasına karar verdi.

Dubai’de kentin ilk Bitcoin ATM’si, JBR sahilinde yer alan beş yıldızlı Rixos Premium Hoteli’nde hizmet vermeye başladı.

Dünyanın önde gelen bilişim şirketi IBM, dijital varlıkların kullanıldığı küresel bir ödeme sistemi ağı oluşturdu. World Wire ismi verilen söz konusu ödeme ağı, aracılara ihtiyaç duymayan ve anlaşma sürelerini hızlandıran Stellar blockchain protokolünü kullanıyor.

Japonya yönetimi ise kripto para marj ticaretine ilişkin yayınladığı yeni yönetmelikte “sanal para birimleriyle yapılan marj ticareti kaldıraç işlemlerinin ilk mevduatların iki ila dört katı arasında” olacağını duyurdu.

Rusya’da da eski Enerji Bakanı Igor Yusufov, ülkenin petrole dayalı kendi kripto para birimini piyasaya sürmeye hazırlandığını haber verdi.