Kırılganlık sorunu: Sıcak para
1970’lerden sonra hızlanan haliyle “küreselleşme” müesses nizamın sahiplerince (ABD ve İngiltere) kenara atılıyor. ABD’nin Çin ile Trump döneminde başlattığı ekonomik savaş ve İngiltere’nin Brexit kararıyla Avrupa’dan ayrılması yeni düzenin ana işaretleridir.
2022 yılında başlatılan Rusya Ukrayna harbi ile bu ayrışmanın ileri bir adımı daha atıldı. Salgın dönemi yine bu ayrışmaya hizmet etmiştir. Akıllara nakşedilen haliyle her ülkenin kendi ihtiyaçlarını üretmeye yönelmesi, olmadı en yakın coğrafyadan temin etmesi gerekliliği bolca ifade edilmiştir.
Kritik bir ürün olan çip temininin bu ayrışma döneminde sembol ürün olması tesadüf değil. Kritik ürünleri kendi sınırlarımıza alalım, emek yoğun işleri de yakınımıza…
Yukarıda çizdiğimiz manzaranın küresel ekonomi üzerinde etkileri küresel ticaretin parçalanmasına sebep olurken uluslararası sermaye piyasalarına etki etmesi muhtemel ve belki de gereklidir.
Sınır ötesi sermaye akışları hala büyük ölçüde düzenlenmemiş durumda ve her zamankinden daha değişken. Bu kuralsız hali bile şu anda birçok düşük ve orta gelirli ülke için ölümcül olduğunu ispatıdır.
Yıllar boyunca, genellikle faiz ödenerek rezerv olarak tutulan ve düşük getirili dolar varlıklarına yatırılan sıcak para girişleri, yükselen ve gelişmekte olan ekonomileri sermaye kaçışına karşı savunmasız hale getirmiştir.
Yazının devamı Z Raporu 44. Sayısında