Kapitalizm böyle işliyor

Batı finans sisteminin motivasyon kaynağını ABD başkanının ağzından duymak önemli. Aşırı ısınmış ekonomiyi soğutmak için acı reçete bir kez daha yazıldı. Fed'in başını çektiği merkez bankalarının 15 aydır attıkları faiz artırma adımlarının sonucudur bugün yaşananlar.

Enflasyonu kontrol altına almak için izlenen agresif faiz politikası piyasalarda risk algısı sınırlarını zorladı ve olan oldu. ABD, İngiltere ve Avrupa’daki finans merkezlerinde uykuları kaçıracak bir tonda alarm zilleri çalıyor. Silvergate Bank, Silikon Vadisi Bankası (SVB) ve Signature Bank’ın peş peşe iflası, batı finans sistemini bir kez daha sarstı. Beş günde üç banka batınca ABD’de piyasalar 2008 fobisine kapıldı.

Dünyanın en büyük ekonomisinde başlayan yangının kıvılcımlarının Avrupa’ya sıçraması gecikmedi. İsviçre’nin 167 yıllık bankası Credit Suisse’te güven krizi patlak verdi. 2008 krizinde batmaktan kurtarılan bir başka İsviçre bankası UBS bu sefer kurtarıcı oldu ve rakibi Credit Suisse’i 3 milyar franga (yaklaşık 3,2 milyar dolara) satın aldı. Bu kurtarma operasyonu, korkuları geçici süreliğine dindirse de Avrupa’da büyük bir alarm durumu var. Son olarak Almanların köklü bankalarından Deutsche Bank’ın son haftalarda yüzde 25’in üzerinde değer kaybetmesi, yaşanan kan kaybının devam edeceğini gösterdi. Kıtanın finans merkezindeki tedirginlik, Avrupa Birliği’nin Brüksel’deki ekonomi politikası aktörlerin bir numaralı gündemi durumunda.

New York’ta, Londra’da, Frankfurt’ta ve Zurih’te duyulan çatırdamanın olacağına dair uyarılar vardı. Hem ABD hem de Avrupa’da iş dünyası merkez bankalarına bir dizi uyarıda bulundu. Ancak Fed, bu uyarılara kulaklarını tıkayarak bildiğini okudu. “Enflasyonu düşürmenin tek yolunun faiz artırmak” olduğu tezinde inat etti. Batı finans sisteminin temelini oluşturan bu Ortodoks yaklaşım, her krizde büyük çöküşlere sebebiyet verdiği halde kutsanmaya devam ediliyor.

Yazının devamı Z Raporu 47. sayısında