Hindistan’da çiftçi isyanları yakında biteceğe benzemiyor
Hindistan’da çiftçiler geçtiğimiz Eylül ayında meclisten geçen üç tarım yasasını protesto ediyor. Yasaların lağvedilmesi konusunda ısrar eden çiftçi sendikaları ve temsilcileri hükümetin önerdiği yasa değişikliklerini kabul etmeyeceklerini açıkladı. Çoğunluğu Pencap, Haryana ve batı Uttar Pradeş eyaletlerinden gelerek 26 Kasım’dan bu yana Delhi’nin çeşitli sınır noktalarında kamp kuran binlerce çiftçi yasaların feshedilmesini istiyor.
Hükümet yeni yasalarla tarımda ticareti serbestleştirmeyi amaçlarken, çiftçiler bu yasaların hükümetin başlıca mahsuller için sunduğu garantili asgari fiyatı ortadan kaldırarak, fiyatların kendi aleyhine çevirmesinden ve kendilerini büyük şirketler ve tüccarlar karşısında savunmasız bırakmasından endişe ediyor. Öte yandan hükümet, çiftçilerin yanlış bilgilendirildiğini ve tarım ürünlerinin asgari fiyat temelinde alınmaya devam edeceğini söylüyor. Çiftçiler buna ikna olmadığı gibi, hükümetin yasaları 18 ay süreyle askıya alma teklifini de reddetti.
Hükümet çiftçilerin liderleriyle sonuncusu 22 Ocak’ta olmak üzere toplam 11 tur görüşme yapmış olsa da, çıkmaz hala devam ediyor. Hükümet ve çiftçi temsilcileri yeni görüşmelere hazır olduklarını açıklamalarına rağmen, her iki taraf da geri adım aymaya hazır olmadığından sorunun çözümü konusunda hiçbir ilerleme kaydedilemedi. 26 Kasım’dan bu yana, trafik kazaları, kalp krizi ve soğuk dahil olmak üzere çeşitli nedenlerle Delhi sınırlarında 60’tan fazla kişi öldü. Kimileri intihar ederken, kimileri de hastalık kaparak evlerine döndükten sonra hayatını kaybetti.
Çiftçi lideri Rakesh Tikait, 18 Şubat’ta yaptığı açıklamada, merkezi hükümetin yeni tarım yasaları konusunda taleplerini kabul etmemesi halinde çiftçilerin gösterileri ülkenin doğusundaki Batı Bengal eyaletine taşıyacaklarını açıkladı. Traktörlerle eylem yapan çiftçiler, protestoların bir parçası olarak 18 Şubat’ta ülkenin farklı bölgelerindeki tren trafiğini dört saatliğine durdurdu. Traktör eyleminden sonra çiftçilerin yeni tarım yasalarına karşı en büyük protesto şekli tren trafiğini durdurmak (rail roko) oldu.
Bu yılın Ocak ayında, Hindistan Yüksek Mahkemesi devam etmekte olan anlaşmazlığı sona erdirmek amacıyla söz konusu üç tarım yasasının yürürlüğe konmasını ikinci bir emre kadar askıya alarak, tarafları dinlemek ve yasaları incelemek için bir uzman komitesi kurmaya karar verdi. Bu öneriye olumlu yanıt vermeyen çiftçi liderleri mahkeme tarafından atanan komiteyle ilgilenmeyeceklerini açıkladı. Çiftçiler, Hindistan’ın Cumhuriyet Bayramı’nı kutladığı 26 Ocak’ta tartışmalı yasaları protesto etmek için traktörlü eylem yaptılar. Traktörleriyle Delhi’ye giren protestocular Delhi emniyetinin onaylayıp izin verdiği güzergahın dışına çıktılar. Delhi emniyetine göre, çiftçilerin barikatları aşması ve polisle çatışması sonucu birkaç yüz polis memurunun yaralanmasıyla eylemler şiddetlendi. Eylemciler daha sonra Kızıl Kale’ye gidip tarihi anıtın kubbesine çıkarak, tarım sendikası bayrağı ve Sih sancağı çektiler. Delhi emniyeti, şiddetli çatışmalarla bağlantılı olarak yaklaşık 120 kişinin tutuklandığını açıkladı. “Araç kiti” tartışması çiftçi eylemlerini destekleyen İsveçli iklim aktivisti Greta Thunberg göstericileri eğitmek ve protestonun amacına dair detaylı bilgi vermek üzere sosyal medyada bir “araç kiti” linki paylaştı. Delhi emniyeti, bu “araç kiti”nin 26 Ocak’taki protestoların şiddet eylemine dönüşmesinde kilit rol oynadığını söyledi. Polis, “araç kiti”nin sadece Hindistan’daki bir avuç eylemcinin işi olmadığını, birtakım ayrılıkçı Khalistani örgütleriyle işbirliği içinde oluşturulduğunu ve 26 Ocak’taki protestolar esnasında kargaşayı ve şiddeti kışkırtmak için kullanıldığını ifade etti.
Delhi polisi, “Fridays For Future” hareketinin kurucularından olan 22 yaşındaki Bangaloreli iklim aktivisti Disha Ravi’yi, “araç kiti”ni oluşturma, yayma ve düzenleme suretiyle isyana teşvik ve kumpas gerekçesiyle 14 Şubat’ta tutukladı. Polis, tutuklamanın Cumhuriyet Bayramı’nda çiftçilerin Kızıl Kale’yi basmasıyla ilgili bir soruşturma kapsamında olduğunu açıkladı. Davada adı geçen diğer iki şüpheli, Maharaştra’nın Beed bölgesinde yaşayan bir mühendis olan Shantanu Muluk ve avukat Nikita Jacob Bombay Yüksek Mahkemesi tarafından kefaletle serbest bırakıldı. Disha’nın tutuklanması, ülkedeki aydınlar ve sanatçılar tarafından geniş çapta kınanırken, 14 Şubat’ta 50’den fazla Hint akademisyen, sanatçı ve aktivist, onu destekleyen ortak bir bildiri yayınladı.