Havacılığın en zor yılı
Koronavirüs salgını tüm dünyada ekonomiyi kasıp kavururken, mecburi seyahat kısıtlamaları ile birlikte gözlerin en çok yöneldiği sektör havayolu taşımacılığı oldu. Kovıd-19 etkilerinin en sert hissedildiği sektörlerin başında yer alan havayolu taşımacılığı, çok zor günler geçirdi, geçirmeye devam ediyor. Krizde pek çok havayolu şirketi zarar ederken, birçoğu da iflas etti.
2020 yılı ile birlikte dünyanın uğraştığı en büyük problem Kovid-19 pandemisi oldu. Çin’de başlayarak bütün dünyayı etkileyen virüsün yayılması, ülkeler tarafından alınan birçok tedbir ile önlenmeye çalışıldı. Hastalığın yayılmaması amacı ile çeşitli seyahat kısıtlamaları getirildi ve uçuşlar azaltıldı. Korona virüs pandemisi havalimanlarında büyük yolcu düşüşüne neden oldu. Salgın 2020 yılında havacılık sektörünün adeta yarısını yok etti.
Küresel yolcu trafiği 2020’de, geçen yıla göre yüzde 61 azalırken Kovid-19 kısıtlamaları nedeniyle uçuşlar yüzde 49 azalarak 33,2 milyondan 16,8 milyona geriledi. Havacılık sektörü tarihinin en büyük krizini yaşarken dünya çapında mali açıdan sıkıntı yaşayan 24 havayolu firması bu sürece dayanamadı ve iflas etti. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, 2020 yılında hava yolu şirketlerinin toplam gelirlerinin yaklaşık yüzde 70 seviyesinde azaldığı belirtti.
- 2020 yılında taşınan hava kargo miktarı: 54.2 milyon ton
- Avrupa havacılık sektörünün 2020 yılında yaşadığı kayıp: 56 milyar euro
Avrupa havacılık sektörü 56 milyar dolar kaybetti
Avrupa hava sahası trafiğini kontrol eden ve merkezi Brüksel’de bulunan Avrupa Hava Seyrüsefer Güvenliği Örgütü (EUROCONTROL), ‘Kovid-19’un Avrupa Havacılığına Etkisi ve 2021 Görünümü’ başlıklı bir rapor yayımlandı. Raporda, Avrupa havacılık sektörünün, geçen yıl Kovid-19 salgını nedeniyle bugüne kadarki en kötü yılı yaşadığı belirtilerek, 2020’de Avrupa’da uçuş sayısının bir önceki yıla göre yüzde 55 düşerek 6,1 milyona gerilediği, yolcu sayısının da 1,7 milyar azaldığı kaydedildi.
Avrupa’da havayolu şirketleri, havalimanları ve hava seyrüsefer hizmet sağlayıcılarının toplam maddi kaybının geçen yıl 56,2 milyar euro olduğu aktarılan raporda, havacılık sektöründe 190 bin kişinin işini kaybettiği bildirildi. 2021’de Avrupa trafiğinin, Kovid-19 aşısının uygulanmasının etkisiyle 2019 hava taşımacılığı hacminin yüzde 51’ine yakın bir toparlanmaya işaret edeceği belirtilen raporda, sektöre mali destek verilmesi çağrısında bulunuldu.
‘70-80 milyar dolarlık hükümet desteğine ihtiyaç var’
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) Genel Direktörü Alexandre de Juniac, dünya havayolu şirketlerinin korona virüs salgınının neden olduğu krizi atlatmak için 70-80 milyar dolarlık hükümet desteğine daha ihtiyacı olduğunu söyledi. Juniac, yaptığı açıklamada, bu miktarın verilmiş olan 170 milyar dolara ek olduğunu ifade etti.
Juniac, dünya genelinde uygulanan kitlesel aşılama programlarının etkisinin hissedilmesiyle seyahat kısıtlamalarında yapılacak ilk önemli hafifletmenin Haziran’da beklendiğini belirtti. IATA rakamlarına göre, hükümetlerin uyguladığı seyahat kısıtlamaları ve yolcuların seyahat konusunda kendilerini rahat hissetmemelerinin etkisiyle küresel uçak yolculuğu talebinde geçen yıl yaklaşık yüzde 61 düşüş yaşandı.
2020 yılında havacılık sektörünün toplam zararı 118 milyar dolar oldu. IATA, Kovid-19 salgınında ikinci dalga nedeniyle havayolu şirketlerinin 2020 ve 2021 yıllarında toplamda 157 milyar dolar zarar edeceğini duyurmuştu. Ancak uzmanlar, bu rakamın 200 milyar doları bulacağını açıkladı. 10 büyük havayolu şirketinin 7’sinde yüzde 40’ın üzerinde işten çıkartılmalar yaşandığını ve bu süreçte havayolu şirketlerin yüzde 21 kapasite ile çalıştığı belirtildi.
THY günlük sefer sayısında Avrupa ikincisi
Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatının (EUROCONTROL) havacılık sektörüne ilişkin yıllık raporuna göre, 2019’da 11.1 milyon uçuşun yapıldığı Avrupa’da geçen yıl 6,1 milyon uçuş kaybı yaşandı. 2020 yılında yaklaşık 5 milyon uçuş düzenlenen Avrupa’da, seferlerin yüzde 7’si İstanbul’dan yapıldı.
Havacılık sektöründeki iyileşmenin zaman alacağı bildirilen raporda, Kovid-19 aşılarının yaygınlaşmasıyla beraber Avrupa havacılığının olumlu yönde etkilenmesi ve istikrarlı bir ilerleme olması bekleniyor. İrlandalı düşük maliyetli havayolu şirketi Ryanair, 951 uçuşla geçen yıl Avrupa’da en çok sefer yapan havayolu olarak belirlendi. THY, söz konusu listede 2019’da günlük bin 331 uçuş ortalamasıyla dördüncü sırada yer alırken 2020 yılında ise 626 seferle ikinci sıraya yükseldi. Pegasus Havayolları, günlük 261 uçuşla 10. sırada yerini aldı.
İstanbul'daki tüm havalimanlarından 40 milyon yolcu geçti
Atatürk Havalimanı, 2019’un nisan ayındaki büyük taşınmanın ardından özel ve kargo uçuşlarına ev sahipliği yapmaya başladı. Atatürk Havalimanı’ndan iç hatta 10 bin 359, dış hatta 27 bin 69 sefer gerçekleşti. Sadece özel ve kargo seferlerine ev sahipliği yapan bu havalimanından 2020’de toplam 37 bin 428 uçuş düzenlendi.
Sabiha Gökçen Havalimanı’nda geçtiğimiz yıl toplam 16 milyon 966 bin 572 yolcuya hizmet verildi. İç hatta 11 milyon 699 bin 916, dış hatta 5 milyon 266 bin 656 yolcu bu havalimanından seyahat etti. Sabiha Gökçen Havalimanı’nda 2020’de iç hatta 83 bin 801, dış hatta 42 bin 536 olmak üzere toplam 126 bin 337 sefer yapıldı. Sabiha Gökçen Havalimanı, günlük 339 seferle geçen yıl Avrupa’nın sekizinci en yoğun havalimanı oldu.
İstanbul Havalimanı’ndan 2020’de iç hatta 7 milyon 414 bin 437, dış hatta 15 milyon 994 bin 695 yolcu hizmet aldı. Bu havalimanından geçen yıl boyunca 23 milyon 409 bin 132 yolcu ağırlandı. İstanbul Havalimanı’nda 2020’de gerçekleştirilen 185 bin 642 seferin 59 bin 839’i iç, 125 bin 803’ü dış hatta düzenlendi. İstanbul Uluslararası Havalimanı, günlük 504 sefer ortalamasıyla 2020’de Avrupa’da en yoğun beşinci havalimanı olarak listede yerini aldı.
Geçen yıl İstanbul’daki tüm havalimanlarından iç hatta 19 milyon 114 bin 353, dış hatta 21 milyon 261 bin 351 olmak üzere 40 milyon 375 bin 704 yolcu uçtu. 2019 yılında ise İstanbul’dan 103 milyon 682 bin 634 yolcu, yolculuk yaptı.
Delta 12,4 milyar dolar zarar açıkladı
ABD’nin önde gelen uluslararası hava yolları firmalarından Delta Hava Yolları geçen yılın son çeyreğinde 755 milyon dolar zarar açıkladı. Şirket, bir önceki yılın aynı döneminde 1,1 milyar dolar kar elde etmişti. Kovid-19 salgınının etkisiyle 2020’de 12,4 milyar dolar zarar etti. Şirket, 2009’dan bu yana ilk kez yıllık bazda zarar açıkladı. Delta Hava Yolları, 2019’u ise 4,8 milyar dolar karla kapatmıştı.
Delta Hava Yolları Üst Yöneticisi Ed Bastian, konuya ilişkin açıklamasında, şirketin tarihindeki en zor yılı geride bıraktığını belirtti. Bastian, 2021’nin toparlanma yılı olacağı konusunda iyimser olduğunu ifade etti.
Almanya hava trafiği 31 yıl önceki seviyeye geriledi
Almanya’daki hava trafiği pandemiden dolayı 2019 yılına göre yüzde 56,2 düşerek, 1,46 milyon ile 31 yıl önceki seviyeye geriledi. Tourexpi’nin Alman Hava Trafiği (DFS Deutsche Flugsicherung GmbH) verilerinden aktardığına göre, Almanya’nın hava trafiğinin düzelerek eski seviyesine geri gelmesi için bir kaç yılın geçmesi gerekiyor.
AB’deki 21 ülkede ticari uçuş sayısındaki en büyük düşüş, Almanya Frankfurt havalimanında yaşandı. Frankfurt havalimanında ticari uçuş sayısı yüzde 58 azaldı. DFS Genel Müdürü Dirk Mahns, konuya ilişkin değerlendirmesinde, birçok ülkede Kovid-19 vaka sayısının artması ve giderek genişleyen seyahat kısıtlamalarından ötürü özellikle yolcu trafiğinin ciddi şekilde etkilendiğini belirterek, hava trafiğinin eski seviyesine ulaşmasının 2025’e kadar süreceği öngörüsünde bulundu.
Borispol Havalimanı yolcu seviyesinde 14 yıl geriye gitti
Ukrayna’nın başkenti Kiev’de yer alan Borispol Havalimanı, pandemi nedeniyle 14 yıl önceki yolcu trafiği seviyesine geriledi. 2006 yılında 4.6 milyon yolcuya hizmet veren havalimanı 2007’de 5.7 milyon kişiye yükseldi ve bundan sonra 2020 yılına kadar yolcu trafiği bu rakamların altına düşmedi. 2019 yılında 15 milyon 260 bin yolcuya hizmet veren Borispol Havalimanı, 2020 yılında 5 milyon 158 bin yolcuya ulaşabildi.