İleri teknoloji gerektiren savunma sanayi, ülkelerin genel sanayisi içerisinde kritik bir konumda yer alıyor. Savunma sanayi alanında düne kadar büyük oranda dışa bağımlı olan Türkiye, artık küresel bir güç haline geldi. Bulunduğu jeopolitik konumu sebebiyle uzun yıllardır savunma ve havacılık sanayi alanında kendini geliştirmeye devam eden Türkiye, silahtan kara araçlarına, uydu ve haberleşme sistemlerinden elektronik harbe, kendi helikopterinden insansız hava aracına, füzesinden simülatör teknolojilerine, gemi inşasından yazılıma kadar pek çok yelpazede ürün ve platformlar geliştirmeye devam ediyor. Türkiye, dünyada savunma sanayi alanında en gelişmiş 10 ülke arasına girme hedefine her geçen gün bir adım daha yaklaşıyor.

Savunma ve havacılık sanayi sektöründe yerlilik oranını yüzde 20’lerden yüzde 80’lere çıkarmayı başaran Türkiye, küresel rekabetin en güçlü oyuncularından biri haline geldi. 2022 yılını 10 milyar dolar cironun üzerinde kapatan savunma sanayi, 4 milyar 395 bin 997 dolarlık yeni bir yıllık ihracat rekoruna imza attı. 3 milyar 224 bin 786 dolarlık 2021 ihracatını geçtiğimiz yıl yüzde 37 artırmayı başaran sektör, 2021 yılında 48.4 dolar olan kilogram başı ihracat değerini geçtiğimiz 2022 yılında 57.5 dolara yükseltmeyi başardı. Bu başarısıyla birlikte savunma ve havacılık sektörü, mücevher sektöründen sonra en fazla kilogram başı ihracat değerine sahip sektör olarak öne çıktı.

2023 yılında hâlihazırda devam eden 750’yi aşkın projeyle yükselişini sürdüren savunma sanayi ihracat hedefini 6 milyar dolar olarak belirledi.

• Türk savunma ve havacılık sanayi gün geçtikçe attığı güçlü adımlar sonucunda gelişmeye ve adından söz ettirmeye devam ediyor.

İhracat lideri ‘İHA’lar

2022 yılında Türk savunma ve havacılık sanayisi 11 aylık ihracatında ilk sırayı İnsansız Hava Aracı (İHA) aldı. 2021 yılının 11 ayında 484,6 milyon dolarlık İHA ihracatı yapan Türkiye, bu yılın aynı döneminde yüzde 80 artışla 871,5 milyon dolarlık satış gerçekleştirdi.

İhracatta en büyük artış ise yüzde 179 ile mühimmat ve füze sistemlerinde kaydedildi. Bu yıl 443,7 milyon dolarlık mühimmat ve füze sistemi ihracatı yapıldı. Sektör ayrıca geçtiğimiz yıl yüzde 63 artışla 428,3 milyon dolarlık kara aracı ihracatına imza attı. 2022 yılının 10 aylık döneminde sektörün ithalatı ise yüzde 7,2 artışla 3 milyar 611,5 milyon dolar olarak gerçekleşti. İthalatın 2 milyar 265 milyon dolarlık kısmını yolcu uçağı alımları oluştururken, yurt dışından temin edilen motorlar için de 938 milyon dolar ödeme yapıldı.

Rakamlarla ‘savunma sanayi’

Tasarım ve Ar-Ge ağırlıklı bir sektör konumuna gelen savunma ve havacılık sanayi, 2012 yılında 772 milyon 751 bin 351 dolar olan Ar-Ge harcamalarını 9 yılda yüzde 212 artışla 2021’de 1 milyar 639 milyon 545 bin 306 dolara çıkardı. 63 Ar-Ge projesinin tamamlandığı sektörde hâlihazırda 64 Ar-Ge projesi devam ediyor. Sektör, 2012 yılında 33 bin 491 beyaz ve mavi yakalı personeli istihdam ederken, tasarım alanındaki ve nitelikli insan gücündeki istihdama ihtiyacının yıldan yıla artmasıyla birlikte savunma sanayi alanı 2021 yılında 75 bin 660 kişiyi istihdam etti.

• Savunma ve havacılık sanayinde son 20 yılda faaliyet gösteren firma sayısı ise 56’dan 2705’lere ulaştı.

Söz konusu dönemde sektör, proje sayısını 62’den 750’ye çıkarmayı başarırken, 5,5 milyar dolar bütçeli savunma projelerini 60 milyar doların üzerine çıkardı. Firma sayısını 20 yılda 48 kat, proje sayısını ise 12 kat artırmayı başaran Türk savunma ve havacılık sanayi sektörünün 2022 yılı ihracatında öne çıkan ülkeler ise ABD, Katar, BAE, Filipinler, Polonya, Ruanda, Hindistan, Burkina Faso, Senegal, Tunus, Pakistan ve İngiltere oldu. Müşteri portföyünü çeşitlendiren Türkiye, ihracat gerçekleştirdiği ülke sayını 170’e çıkarmayı başardı.