Global startup yatırımları 400 milyar doları aştı

Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi tarafından hazırlanan ‘The State of Turkish Startup Ecosystem 2019’ başlıklı rapora göre, ülkemizde 471 adet melek yatırımcı ve 15 adet melek yatırım ağı bulunuyor. 2019 yılının ilk çeyreğine ait en güncel rakamlara baktığımızda ise, Türk girişim sermayesi fonlarına 34,3 milyon dolar yatırım yapıldığını görüyoruz.

Girişimcilik ekosistemini, başarı hikayeleriyle katma değer yaratarak satılan, yani ‘exit yapan’ startup’lar oluşturuyor. Türkiye’de son 2 yılda exit yapan girişimlerin sayısı 38 olarak gerçekleşti. Rapora göre 2018 yılında ülkemizdeki girişimler 1 milyar 121 milyon dolarlık exit yaptı. Türkiye’de bu alanda yapılan en önemli şirket satışlarına baktığımızda ise karşımıza Trendyol, Yemeksepeti, Opsgenie, Gram Games, Gittigidiyor ve Markafoni gibi önemli girişimler çıkıyor.

Türkiye’de girişim sermayesi yatırım fonları, melek yatırımcılar ve melek yatırım ağları 2017 yılında toplam 112,2 milyon dolarlık yatırım yaptı. 2018 yılında ise bu rakam 58,7 milyon dolara düştü. Her yıl 550 startup’ın kurulduğu Türkiye’de, 2010-2018 yılları arasında, büyük satın almalar haricinde, eko-sisteme toplam 488 milyon dolarlık yatırım yapıldı.

Türkiye’deki girişimlere yönelik ‘hızlandırıcı’ (accelerator) sayısı da her geçen gün artıyor. 2010 yılında 7 olan hızlandırıcı sayısı her yıl düzenli olarak artarak 2018 yılında 43’e kadar yükseldi.

Paylaşılan bilgilere göre 2010 yılın-da ülkemizde sadece 1 tane ortak çalışma alanı bulunuyordu. 8 yıl içinde ülkemizdeki ortak çalışma alanı adedi 41’e çıktı. Türkiye’de teknopark yatırımları ise 2001 yılında başladı. Şu an için 81 adet teknopark faaliyette bulunuyor. Söz konusu teknoparklarda 5 bin 334 girişim yer alıyor.

Küresel manzaraya bakınca

Küresel düzeyde startup yatırımları 2018 yılında, önceki yıla oranla yüzde 23,3 miktarında bir artış gösterdi. 2018 yılında dünyanın dört bir yanındaki startup’lar 23 bin anlaşma imzaladı ve 407 milyar dolarlık yatırım aldı. Ek olarak, yatırım tutarının açıklanmadığı 6 bin 572 anlaşma daha yapıldı. YoStartups’ın yaptığı araştırmaya göre alınan yatırım tutarları açısından ABD toplanan 157 milyar dolar ile ilk sırada. Ardından 110 milyar dolar ile Çin, 38,5 milyar dolar ile Hindistan ve 22,5 milyar dolar ile Birleşik Krallık geliyor. Yapılan anlaşma sayısı bakımından ilk 4 ülke sırasıyla ABD (7.568 anlaşma), Birleşik Krallık (1.570 anlaşma), Çin (1.505 anlaşma) ve Hindistan (798 anlaşma).Startup yatırımları için küresel olarak 2018’de parlayan sektörler Yazılım & SaaS, FinTech, MedTe-ch, Medya & Eğlence ve Sağlık & Wellness oldu. Bu sektörler 2018’de en yüksek anlaşma sayısını elde ederek toplam anlaşmaların yüzde 52,75’ini oluşturdu.

Startup'lar için yeni küresel merkez

Asya merkezli startup’lar 2018’de 179,8 milyar dolar toplayarak önde gelen bölgelerden Avrupa ve Kuzey Amerika’yı geride bıraktı. Doğu Asya’daki (Çin, Japonya HK SAR, Tayvan ve Güney Kore) startup’lar 119,7 milyar dolar, Güney Asya’daki (Hindistan, Sri Lanka, Bangladeş, Bhutan, Pakistan, Nepal ve Maldivler) startup’lar ise 38,9 milyar dolar toplamayı başardı. Doğu Asya ve Güney Asya öne çıkan iki alt bölge olarak Asya’yı bu alanda merkezi bir konuma taşıdı.

Onları Güney Doğu Asya (Singapur, Endonezya, Vietnam, Filipinler, Tayland, Malezya, Myanmar ve Kamboçya) startup’ları, 15,9 milyar dolar ile takip ediyor. Batı Asya (Katar, İsrail, Türkiye, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri, Lübnan, Kıbrıs, Suudi Arabistan, Ürdün, İran, Yemen, Ermenistan ve Bahreyn) startup’ları ise, 5,2 milyar dolar yatırım miktarıyla sonraki sırada yer aldı.

ABD dışındaki Kuzey Amerika ülkeleri 2018’de startup yatırımlarını pek fazla çekemedi. Kanada, Bermuda, Meksika, Panama, Trinidad ve Tobago, Barbados, Guatemala, Costa Rica, Jamaika ve Honduras toplamda 7,3 milyar dolar yatırım alabildi. Bu düşüş, Asya’nın startup faaliyetlerinde merkez üssü olmasına katkıda bulundu.

Avrupa girişimlerine 49,1 milyar dolar

Avrupa, Güney ve Doğu Avrupa’daki düşük yatırımlardan dolayı küreselde üçüncü sırayı aldı. Avrupa’daki startup’lar, Kuzey ve Batı Avrupa’nın diğer bölgelere daha yüksek bir performans göstermesiyle 49,1 milyar dolar yatırım topladı. Birleşik Krallık tek başına 22,7 milyar dolar yatırım elde etti; bu tutarın çoğunluğunu Fintech, Yazılım & SaaS, MedTech, Medya & Eğlence ve Gayrimenkul alanlarına yapılan yatırımlar oluşturdu. Kuzey Avrupa (Birleşik Krallık, İrlanda, İsveç, Finlandiya, Danimarka, Norveç, Litvanya, İzlanda, Estonya ve Letonya) toplamda 29,8 milyar dolarlık yatırım toplarken, Batı Avrupa’daki (Almanya, Fransa, İsviçre, Hollanda, Belçika, Avusturya ve Lüksemburg) startup’lar 16,56 milyar dolar yatırım akışına tanık oldu. Almanya ve Fransa’daki girişimler, bölgedeki yatırımların ve ekosistemin büyümesini sağlamakta önemli bir katalizör görevi gördü. Güney Avrupa (Yunanistan dahil) 2,1 milyar dolar ve Doğu Avrupa ise 500 milyon dolar ile, kıtanın diğer alt bölgelerine kıyasla epey az yatırım aldı.

Afrika kıtası, 2018’de 2,54 milyar dolarlık toplam yatırıma tanık oldu. Bu yatırımların çoğu (1,4 milyar dolar) Güney Afrika’ya yapılırken, Doğu Afrika 600 milyon, Kuzey Afrika 240 milyon dolar ve Batı Afrika ise 230 milyon dolar yatırım toplayabildi.

Okyanusya ve Güney Amerika'nın çok yolu var

Okyanusya’daki (Avustralya ve Yeni Zelanda) startup’lar, muadilleri arasında küresel olarak geride kaldı. Sadece Fintech sektörü bu bölgede 1 milyar dolardan fazla yatırıma tanık olurken, alınan toplam girişim desteği 2,8 milyar dolar oldu. Güney Amerika startup’ları ise hiçbir sektörde toplamda milyar dolarlık anlaşma seviyesine ulaşamayarak genel toplamda 3,4 milyar dolar yatırım aldı.

• Fıntech yatırımları azaldı
• Kpmg’nin hazırladığı bu yılın ilk ‘pulse of fıntech’ raporu yayımlandı. Rapora göre, 2019’un ilk yarısında küresel fıntech yatırımları azaldı. Buna karşın yılın ikinci yarısında toplamda 80 milyar doları aşan büyük birleşme ve satın alma anlaşmalarına imza atılması bekleniyor. Küresel Fıntech sektöründeki temel trendleri ve işlemleri inceleyerek genel bir bakış sunan araştırmaya göre Fıntech yatırımları yılın ilk yarısında ABD, Kanada ve Latin Amerika’da güçlü seyrederken asya’da sert düşüş gösterdi. 2018’de 120 milyar doları bulan küresel Fıntech yatırımları 2019’un ortalarına gelirken toplam 962 anlaşmayla sadece 37,9 milyar dolar seviyesinde kaldı.