Dünya'da akıllı şehirler

Akıllı şehir yaklaşımı doğası gereği yıllar içinde değişen bir yapıya sahiptir. Bu bakımdan akıllı şehir stratejilerinin motivasyonları da yıllar içinde değişiklik göstermiştir. Şehirler tarafından geliştirilen akıllı şehir stratejilerinin genel olarak üç ana motivasyon etrafında toplandığı görülüyor. Bunlar;

Ekonomik Motivasyonlar: Teknolojinin, yatırım yapmak ve ekonomik kalkınmayı artırmak için hizmetler geliştirmek ve verimlilik sağlamak için kullanılmasıdır.

Sosyal Motivasyonlar: Vatandaşların kapsayıcılığının, güveninin, güçlenmesinin ve şeffaflığın teşvik edilmesidir.

Çevresel Motivasyonlar: Çevresel sürdürülebilirliği sağlamaya yönelik çalışmalardır.

Akıllı şehir çalışmalarının ilk örnekleri verimlilik elde etmek için teknolojilerin kullanılmasının faydalarına odaklanıyor. Akıllı şehir söylemi vatandaş merkezli bir vizyona doğru ilerlerken, stratejilerin odağı da vatandaşların katılımını artırma ve yaşam kalitesini iyileştirme hedeflerine doğru kayıyor. 2013 yılı öncesi stratejilerin odak noktasında ekonomi yer alırken 2013 yılı sonrasında stratejilerin ana motivasyonunu sosyal ve çevresel konuların oluşturduğu görülüyor.

Genel olarak Akıllı bir şehir stratejisi iki farklı yaklaşım ile geliştiriliyor.

Bunlar; işbirlikçi yaklaşım ve yukarıdan aşağıya yaklaşımı. İşbirliği Yaklaşımı genellikle, kamuya açık bir akıllı şehir ağı ya da çalışma grubunun oluşturulması ile daha geniş bir paydaş katılımı sürecini içeriyor. Genel olarak, Avrupa, Kuzey ve Güney Amerika, Afrika ve Avustralya Akıllı Şehir stratejilerini işbirlikçi bir süreçle geliştirildi. Toronto’da, akıllı şehir stratejisi geliştirilirken “daha akıllı” kavramının ne anlama gelebileceğini belirlemek amacıyla bir Akıllı Şehirler Çalışma Grubu kuruldu. Şehir, paydaşları ile yakın bir ilişki içinde çalışıldı. Benzer şekilde, Dublin, Akıllı Dublin Stratejisinin oluşturulmasına ilişkin tavsiyelerde bulunmak üzere iş odaklı bir Danışma Ağı kuruldu. Her iki şehir de işe stratejiye girdi sağlamak üzere şehirde ne olup bittiğine dair bilgi toplamakla başladı. Strateji oluşturmaya yönelik Yukarıdan Aşağıya Yaklaşım ise ilgili şehir departmanlarının katılımına odaklanan içsel bir süreç oldu. Genel olarak Asya şehirlerinde, strateji, stratejinin uygulanması ve yönlendirilmesinden sorumlu özel amaçlı bir komite veya devlet kurumu görev alıyor. Örneğin Seul’de strateji geliştirme aşaması, ilgili bölümlerle işbirliği içinde Bilgi Ofisi liderliğinde yürütüldü. Dijital Strateji Komitesi, BT uzmanlarından, şehir plancılarından ve profesörlerden oluşuyor.

Şehirler tarafından hazırlanan stratejilerin yanı sıra ülke bütünlüğünde ortak anlayış ve eşgüdüm sağlamak üzere Hollanda, Avusturya, Hong Kong ve ABD tarafından ulusal Akıllı Şehir stratejileri geliştiriliyor.

Dünya’da akıllı şehirlerin odakları genel olarak ülkeden ülkeye farklılık gösteriyor. Avrupa ülkelerinde karbon salınımının azaltılması, genç nüfusun çekilmesi ve korunması, yaşlanan nüfusun desteklenmesi, bütçe açıklarını kapatmak için maliyetlerin azaltılması ve genişbant altyapısına yönelik çalışmalar ön plana çıkıyor.

Amerika’da yeni iş imkânlarının yaratılması, ekonomik koşulların canlandırılması, bütçe açıklarını kapatmak için maliyetlerin düşürülmesi, şehir dijitalleşmesinin ekonomik ve sosyal yararları için ürün seçeneklerinin yaratılması, artan şehir nüfusuyla başa çıkılması, yönetimde şeffaflığın desteklenmesi, BİT altyapısının geliştirilmesi ön plana çıkıyor. Asya ülkelerinde ise tüketimin optimize edilmesi, kamu hizmetlerinin daha iyi sunulması, şehirlerin markalaştırılması, bununla birlikte Ortadoğu ve Afrika’da fon yetersizliğinin çözülmesi, yeni endüstrilerin geliştirilip yeni iş alanlarının yaratılması konuları göze çarpıyor.

Dünyada ön plana çıkan şehir modelleri incelendiğinde iki farklı uygulama metodunun benimsendiği görülüyor. Bazı şehirlerin teknolojide öncü ya da teknoloji açısından cazibe merkezi olma gibi hedeflerle sıfırdan inşa edilirken, bazıları da mevcut altyapılarını güncelleme ve iyileştirme yolunu tercih ediyor. Bu kapsamda bazı örnekler aşağıdaki gibidir: Hindistan, “beş yıl içinde 100 Akıllı Şehir kurma” hedefi ile 2015 yılında Akıllı Şehirler misyonu adında bir kentsel modernizasyon girişimi başlatmış ve Ulusal hükümet tarafından Girişim’e 480 milyar rupi (7.5 milyar ABD Doları) tahsis edildi. Bu kapsamda yürütülen çalışmalara katılan bazı şehirler bilgi teknolojisinin kullanımına odaklanırken; Akıllı Şehirler misyonunun büyük bir kısmı, şehirlerde güvenilir elektrik, su temini ve atık yönetimi sağlama gibi temel modernizasyon ve yaşam kalitesine odaklandı. Akıllı Şehirler misyonunu yöneten Konut ve Şehir İşleri Bakanlığı, Akıllı Şehirlerin tanımlanmasında veri ve Akıllı Teknolojinin kullanımını vurgulamamaya özen gösterdi. Bu bakımdan Hindistan’ın Akıllı Şehirler misyonu’nın genel olarak kabul edilen Akıllı Şehir tanımından ayrıldığı görülüyor.

Singapur bir şehir devleti olması sebebiyle akıllı şehir teknolojisi geliştirmesinde avantajlı bir konumasahiptir. Singapur’da akıllı şehir çalışmaları kapsamında, ‘2014 yılında ulusal bir sensör ağı sisteminin geliştirilmesi, konuşlandırılması ve iletişim altyapısının desteklenmesi için 1,6 milyar dolar yatırım yapıldı ve Akıllı Millet Girişimi başlatıldı. Ülke çapında Wi-Fi kapsamını her devlet okuluna yayma, devletin veri depolama kapasitesini optimize etme ve artırma ve tüm kamu görevlilerine üç ila beş yıl boyunca dizüstü bilgisayar sağlamaya yönelik Akıllı millet Girişimi’ne 2,8 milyar dolar yatırım yapıldı. Singapur’un akıllı şehir teknolojisi; konutlardaki yeşil enerji girişimlerinden şehir çapında otonom otobüs sisteminin geliştirilmesine kadar şehir ile ilgili tüm alanları kapsıyor. Singapur’un akıllı şehir alanındaki bir diğer önemli girişimi Sanal Singapur’dur. Sanal Singapur, adanın dijital üç boyutlu modeli olan nüfus sayımı bilgileri ve coğrafi bilgi sistemleri de dâhil olmak üzere belediye veri kaynakları için gösterge paneli niteliği taşıyan dijital bir modeldir. Ayrıca Sanal Singapur, yeni binaların şehirdeki hava akışını nasıl etkileyeceğini veya otobüs güzergâhlarının değiştirilmesinin Singapur genelinde seyahat zamanlarını nasıl etkileyeceğini gösteren etkileşimli simülasyonlar gibi çok çeşitli faydalı kentsel planlama ve yönetim uygulamalarını içeriyor.

Güney Kore dünyanın ilk özel bir ekonomi bölgesi oluşturma amacına yönelik inşa edilmiş akıllı şehri olan Songdo City’ye ev sahipliği yapıyor. Yollara, binalara ve toplu taşıma araçlarına yerleştirilmiş sensörler ile nesnelerin interneti teknolojileri tüm şehri kapsıyor.

Birleşik Krallık’ta akıllı şehir çalışmaları kapsamında 2012 yılında, İngiltere’nin inovasyon ajansı olanInnovate UK, akıllı şehir teknolojisinin şehirlerine nasıl fayda sağlayabileceği hakkında Akıllı Şehir politikalarını araştırmak ve geliştirmek için Glasgow, Bristol ve Londra’yı da içeren 30 şehre 34,5 milyon sterlin (55.89 milyon ABD doları) kaynak tahsis etti 2013 yılında Innovate UK, akıllı şehir uygulamalarını finanse etmek ve kurmak için ekonomistler, mühendisler, işletmeciler ve şehir yetkilileriyle birlikte kentsel bir inovasyon merkezi olan Future Cities Catapult’u başlattı. 2015 yılında, Innovate UK tarafından 10 milyon sterlin (16,2 milyon dolar) tutarında fon sağlanarak, manchester’da CityVerve adlı Akıllı Şehir uygulamalarının gösterimi için pilot bölge oluşturuldu.

Amerika Birleşik Devletleri akıllı şehir çalışmaları, Federal Hükümet tarafından 2015 yılında Akıllı Şehirler Girişimi ile başlatıldı. Akıllı şehirler dâhil pek çok konuyu kapsayacak şekilde geniş bir nesnelerin interneti uygulaması yelpazesine 160 milyon dolarlık fon sağlandı. Ayrıca Akıllı Şehirler Girişimi, Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü’nün akıllı şehir uygulamalarının geliştirilmesini, internete bağlı araç pilotlarının ve nesnelerin interneti uygulamalarını test ortamının kurulmasını teşvik eden Küresel Şehir Takımları yarışması gibi çeşitli programları da destekliyor. Tüm bu çalışmalara ek olarak Federal Hükümetin Ağ ve Bilgi Teknolojileri Araştırma ve Geliştirme Programı tarafından akıllı şehir teknolojisi için Federal Ajans yatırımlarını ve işbirliğini koordine etmek için bir rehber niteliği taşıyan Akıllı Şehirler ve Topluluklar Çerçevesini yayınladı.