Dijital çağın yeni yıldızı: NFT
Blockchaın teknolojisi ile son dönemlerde, özellikle sanat dünyasında yaşanan satışlarla birlikte hayatımızın merkezine yepyeni bir kavram yerleşti. dijitalleşmenın en son ürünlerinden biri olan NFT, kısa sürede büyük bir başarı yakaladı. Son aylarda adını sık sık duymaya başladığımız bu yeni teknolojiye ilgi her geçen gün katlanarak artmaya devam ediyor.
Dünyayı kasıp kavurmaya başlayan NFT teknolojisi, sanal ortamda herhangi bir şeyin kripto para karşılığında satılmasına imkan sağlıyor. Koronavirüs gölgesinde geçen bir yılda, sosyal izolasyonun bir sonucu olarak karantina günlerinde insanların en yakın arkadaşı teknolojik ürünler oldu. Günümüzde gelişen teknolojiyle birlikte sanatın üretim ve dağıtım şekli de bu doğrultuda değişti.
Esasında içeriklerin ticarileştirilmesini sağlayan bu benzersiz teknolojinin zemini 2015’de Ethereum’da oluşturuldu ve 2021’de kripto para dünyasının en popüler konularından biri haline geldi. NFT (Non-Fungible Token), en kısa tanımıyla ‘başka bir eşi daha bulunmayan dijital varlık’ anlamına geliyor.
NFT’lerin üretimi blok zincir teknolojisi kullanılarak, büyük çoğunlukla Ethereum token standartlarıyla gerçekleşiyor. NFT ile satılan şeylerin arasında sosyal medya paylaşımları, animasyonlu GIF’ler, görseller, videolar, video oyunlarındaki öğeler, bir müzik eseri veya tuvalet kağıtları gibi birbirinden farklı pek çok şey yer alıyor. Artık her geçen gün yeni bir şeyin dijital ortamda şifrelenerek NFT olarak satıldığına tanık oluyoruz.
NFT’leri değerli kılan ne?
Son yılların en çılgın trendi NFT hakkında bugün dünyada merak edilen pek çok konu başlığı yer alıyor. Bunların başında ise, internetten kolayca indirilebilen müzik eserlerinin, tweet’lerin veya dijital eserlerin NFT teknolojisi ile milyonlarca dolarlara nasıl alıcı bulabildiği geliyor.
21. yüzyılın getirdiği teknolojik yenilikler ile birlikte dijital ürünlere sahip olmak insanlar arasında giderek yaygın hale geliyor. NFT’lerin değeri, üreticisi veya yatırımcısı tarafından belirleniyor. NFT’lerin bu kadar değerli olması, özgünlüğünün ihlal edilemez olmasından kaynaklanıyor. Blockchain üzerinde kayıtlı bir bilgisayar dosyası olan NFT bu özgünlük belgesiyle beraber, değiş tokuş edilebilir veya satılabilir hale geliyor. Bir eseri NFT olarak satın alan kişi eserin orijinaline sahip olduğunu belgeleyen dijital jetona sahip oluyor. Bu sayede tek ve benzersiz olan orijinal eser artık sonsuza kadar sadece satın alan kişiye ait oluyor.
Bölünemeyen ve aynısından bir daha üretilmesi mümkün olmayan NFT’ler, Fungible olan Bitcoin ve Ether gibi kripto paraların aksine, bir benzeri olmadığı için başka bir token ile takas edilemiyor. NFT’leri kripto paralardan ayıran iki önemli unsur bulunuyor: Dönüştürülememesi ve bölünememesi. NFT’ler, kripto para birimlerinin ortaya çıkmasına izin veren blockchain teknolojisini kullanıyor ve kripto para birimleri kullanılarak satın alınabiliyor. Günümüz teknolojisinde blockchain platformunda yer alan NFT ile eserler çalınamıyor, kopyalanamıyor bu sayede milyonlarca dolarlık satışlar NFT’nin popülerliğini her geçen gün artırıyor.
Ses getiren NFT satışları
Son dönemlerde özellikle sanat dünyasında yaşanan satışlarla birlikte hayatımızın merkezine oturan değiştirilemeyen bu tokenler, rekor fiyatlara açık artırmalarda alıcı bulmaya devam ediyor. Kripto dünyasının kazandırdığı en yeni trend olan NFT’ler, büyüyen pazar hacmi ile dikkatleri üzerine çekiyor. Koleksiyon parçalarının NFT teknolojisi ile birlikte dijital ortamda varlık göstermesi eserlerin daha kalıcı olmasına yol açıyor. Blockchain alt yapısına bağlanan NFT’ler bu sayede eşsiz ve türünün tek örneği olma özelliğini koruyorlar. Kendine özgü yapısı ile NFT’ler özellikle sanat dünyasında müzayedecilerin ilgi odağı haline geliyor.
Gerçek adı Mike Winkelmann olan dijital sanatçı Beeple’ın satışa çıkardığı ‘Everydays: The First 5,000 Days’ isimli eseri, müzayede evi Christie’s tarafından düzenlenen açık artırma ile 69.3 milyon dolara satıldı. Beeple, şu ana kadar yapılan en büyük NFT satışının arkasındaki isim oldu. NBA (National Basketball Association), NFT trendini fırsata çevirmeyi başaran sektörler arasında yerini aldı. NBA, NBA Top Shot uygulaması ile ligin ünlü oyuncularının efsanevi anlarını ve maçlarını NFT olarak satıyor. Top Shot uygulaması ile LeBron James’in bir smaç video NFT’si 208 bin dolara alıcı buldu.
Türkiye’den de NFT trendine katılanların sayısı her geçen gün artıyor. NFT, son dönemlerde kripto para birimlerinin kullanımı ile edebiyat dünyasının da hayatına girdi. Zeynep Bugay’ın fantastik tarzda kaleme aldığı kitabı ‘Proti Adası’nın Esrarı’ adlı eserinin içinde yer almayan, ancak tüm seriyi tasarlamasına sebep olan ‘ANNE’ isimli ilk öyküsü NFT ile 10 bin 300 dolara satıldı. Türk edebiyat dünyasında dijitalizasyonun kullanımında bir ilk oldu.
NFT’nin pazar hacmi ve geleceği
NFT dünyası yükselişine hızla devam ediyor. Araştırma firmaları L’Atelier BNP Paribas ve NonFungible.com, NFT’lerin 2020’de 250 milyon dolarlık bir pazar olduğunu ve yatırımların yıldan yıla yüzde 299 arttığını açıkladı. 400 bini aşkın kullanıcısıyla NFT platformları özellikle salgın döneminde önemini artırdı. 2021’in Mart ayında NFT satışları 200 milyon dolarla rekor kırdı. 2021 yılı sonunda NFT’lerin piyasa hacminin 1,3 milyar dolara ulaşması bekleniyor. 2024 yılı tahmini hacmi ise 9.1 milyar dolar.
Son zamanlarda çok yüksek meblağlara alıcı bulan NFT satışları devam ederken bu işin kalıcı olup olmayacağı konusunda birçok tartışma devam ediyor. NFT’lerin geleceğini, blockchain teknolojisiyle doğru orantılı gören ve yolculuğuna henüz daha yeni başlamış olmasına rağmen mecranın insanların hayatında daha uzun süre kalıcı olacağı düşünenler kadar, kısa bir süre içerisinde patlamaya hazır bir balon olarak görenlerin sayısı da yadsınamayacak derecede. Ancak gerçek şu ki, NFT’nin popülerliği milyonlarca dolarlık satışlarla her geçen gün artıyor.